Karambola - Averrhoa carambola

Aleksandra Roycewicz23-11-2023 08:00

Nazywana jest gwiaździstym owocem - starfruit, bo jej plasterki wyglądają jak złociste gwiazdki. Są dodatkiem do wykwintnych dań i deserów.

Co to jest owoc karambola?

Karambola to owoc z drzewa o nazwie Averrhoa carambola, znanego również jako gwiazda owocowa. Karambola to tropikalny owoc. Rozpoznamy je bez trudu po niezwykłym wyglądzie. Mają wydłużony kształt (5-15 cm) i pięć żeber rozdzielonych głębokimi rowkami, który nadaje mu wygląd gwiazdy, stąd jego potoczna nazwa. Otacza je delikatna, błyszcząca woskowata skórka - żółta lub o lekko pomarańczowym zabarwieniu. charakteryzuje

Jak smakują owoce karambola i jak je spożywać?

Owoce karamboli pojawiają się w Polsce w sprzedaży od jesieni do wiosny. Są jednak mało znane.

"Gwiazda owocowa" jest jadalna. Po przekrojeniu ukazuje się żółty miąższ o delikatnym owocowym aromacie. Jest lekko chrupiący, bardzo soczysty, bez włókien, w zależności od odmiany i stopnia dojrzałości słodki lub kwaskowaty. W pełni owoce dojrzałe mają brązowe wierzchołki żeberek. W lodówce nie tracą swoich walorów przez blisko 3 tygodnie.

Karambola jest bogatym źródłem witamin, takich jak witamina C, oraz minerałów, takich jak potas. Owoce są często spożywane na surowo lub dodawane do sałatek, deserów, a także wykorzystywane do przygotowywania soków i koktajli.

Kupione w sklepie karambole należy starannie umyć. Można je jeść na surowo w całości, ze skórką i nasionami (jednak brązowe grzbiety żeberek mocno dojrzałych owoców lepiej ściąć).

Ze względu na oryginalny wygląd po pokrojeniu na plastry używane są jako dekoracyjny, a zarazem smakowity dodatek do potraw. Można je podawać na surowo w sałatkach owocowych, lub z mięsem lub rybami, króciutko (przez 2 minuty) podsmażone na maśle i posypane odrobiną cukru. Całe owoce można suszyć i kandyzować (po nakłuciu skórki). Cierpkie odmiany świetnie nadają się na pikle, sosy, dżemy i do produkcji wina, a słodkie do wyrobu różnorodnych napojów orzeźwiających. W regionalnej kuchni na Jawie i w Indiach kwiaty karamboli wykorzystuje się jako przyprawę, liście zaś jako warzywo, o smaku podobnym do szpinaku.

Karambola (Averrhoa carambola) - drzewo z tropików

Te oryginalne owoce rodzi karambola pospolita (Averrhoa carambola), zwana też oskomianem. Jest to wiecznie zielone drzewo z rodziny szczawikowatych (Oxalidaceae). Jego ojczyzną jest Malezja, Indie i Sri Lanka. Obecnie uprawia się je w wielu krajach strefy tropikalnej, w rejonach, gdzie nie występują przymrozki.

Uprawa karamboli

Karambola rośnie najlepiej w klimacie tropikalnym i subtropikalnym. Jest wrażliwa na mróz, więc nie jest zalecana do uprawy w obszarach o chłodniejszym klimacie. W zależności od odmiany karambola osiąga od 7 do 10 m wysokości. Tworzy kwiaty niemal przez cały rok, lub przynajmniej przez dwa sezony, np. na Florydzie intensywnie kwitnie od kwietnia do maja i powtórnie od września do października. Owoce dojrzewają po upływie 6-8 tygodni. Zrywa się je ręcznie, gdy skórka pomiędzy żeberkami zaczyna żółknąć. W tym stadium można je przez kilka tygodni przechowywać w temperaturze 5-10°C. Żółkną po przeniesieniu do ciepłego pomieszczenia (22°C). Zawierają wówczas mniej cukru niż owoce, które dojrzewają na drzewie (tych jednak nie da się transportować).

Pielęgnacja karamboli w domu

Roślina potrzebuje ciepłych temperatur, najlepiej między 20 a 30 stopni Celsjusza. Jest wrażliwa na niskie temperatury, zwłaszcza poniżej 10 stopni Celsjusza.

Światło: Karambola potrzebuje bardzo intensywnego światła słonecznego. Umieść roślinę w miejscu, gdzie będzie miała dostęp do pełnego nasłonecznienia przez większość dnia. Okno skierowane na południowy lub południowo-zachodni kierunek jest najlepszym wyborem.

Podłoże: Dobrze drenujące podłoże jest kluczowe dla uprawy karamboli. Roślina nie toleruje zalania, dlatego gleba powinna być przepuszczalna.
Podlewanie: Podlewanie powinno być regularne, ale należy unikać zalania. Roślina lepiej znosi krótkotrwałe okresy suszy niż nadmierną wilgoć.

Wilgotność: Roślina preferuje wilgotne powietrze. Jeśli powietrze w twoim domu jest suche, rozważ umieszczenie pojemnika z wodą obok rośliny lub używanie nawilżacza powietrza.

Nawożenie: Stosowanie nawozów bogatych w potas i fosfor sprzyja owocowaniu. Należy jednak unikać nadmiernego stosowania azotu.
Przycinanie: Regularne przycinanie może pomóc w utrzymaniu kształtu rośliny. Karambola rośnie jako niewielkie drzewo lub krzew.
Rozmnażanie: Roślinę można rozmnażać przez nasiona, chociaż czasami stosuje się też sadzonki.
Choroby: Karambola jest podatna na niektóre szkodniki, takie jak mączniak rzekomy. Regularna kontrola i stosowanie środków owadobójczych mogą pomóc w ochronie rośliny.

Odpowiednie pojemniki: Wybierz odpowiednio duży pojemnik z otworami drenażowymi, aby umożliwić prawidłowy odpływ wody.

Przepisy z karambolą

Egzotyczny deser

Kilka słodkich karamboli obrać, ścinając szczyty żeberek, pokroić w plastry. Włożyć do garnka, zalać niewielką ilością zimnej wody, dodać cukru wedle uznania i nieco cynamonu. Gotować co najmniej 15 minut. Schłodzić.

Rumowy koktail

Obrać 6 karamboli, usunąć pestki i wierzchołki żeberek. Dodać banan, 3 łyżki stołowe miodu, pół szklanki rumu i 2-3 łyżeczki soku z limonki lub cytryny. Wszystkie składniki zmiksować. Podawać po schłodzeniu.

Autorka jest członkiem Związku Hodowców Owocowych Drzew Tropikalnych w Miami. Zdjęcia karamboli wykonała w swoim ogrodzie na Florydzie.

Właściwości zdrowotne karamboli

Karambola, znana również jako "gwiazda owocowa", nie tylko zachwyca swoim nietypowym kształtem, ale także oferuje kilka korzyści zdrowotnych. Oto kilka właściwości zdrowotnych karamboli:

Bogactwo witaminy C: Karambola jest doskonałym źródłem witaminy C, która jest znana ze swojej roli w wsparciu układu odpornościowego, neutralizacji wolnych rodników i produkcji kolagenu.
Antyoksydanty: Owoc ten zawiera związki antyoksydacyjne, takie jak flawonoidy, kwercetyna i kwas galusowy, które pomagają w zwalczaniu stresu oksydacyjnego w organizmie.
Błonnik: Karambola jest dobrym źródłem błonnika, który wspiera zdrowie układu pokarmowego. Błonnik pomaga w regulacji trawienia, zapobiega zaparciom i utrzymuje zdrową florę bakteryjną w jelitach.
Niskokaloryczność: Karambola jest niskokaloryczna i stanowi świetną opcję dla tych, którzy zwracają uwagę na ilość spożywanych kalorii. To idealny dodatek do diety niskokalorycznej.
Minerały: Karambola dostarcza organizmowi minerałów, takich jak potas, magnez i miedź, które odgrywają istotną rolę w regulacji ciśnienia krwi, utrzymaniu zdrowych kości i prawidłowym funkcjonowaniu układu nerwowego.
Regulacja poziomu cukru: Niektóre substancje zawarte w karamboli, takie jak polifenole, wykazują zdolność do regulacji poziomu glukozy we krwi, co może być korzystne dla osób z cukrzycą.
Wspomaganie trawienia: Karambola może pomóc w poprawie procesu trawienia dzięki zawartości enzymów trawiennych, które ułatwiają rozkładanie pokarmów w żołądku.