Szlumbergera - klejnot brazylijskich lasów

Alicja Gawryś06-12-2023 08:00

Trudno się domyślić, że są kaktusami, bo nie tworzą cierni, mają inną budowęi kwitną o nietypowej porze. Właśnie za te kwiaty lubimy je najbardziej.

Szlumbergerę (Schlumbergera) często nazywamy raczkami, ze względu na pędy zbudowane z członów, które wyglądają jak szczypce raka. Roślina znana jest także jako grudnik lub kaktus bożonarodzeniowy.

Szlumbergera ulubienica babć

Grudnik znany jest w Polsce od ponad stu lat. Obecnie nazywany jest szlumbergerą, dawniej występował pod łacińską nazwą Zygocactus. Należał do ulubionych roślin naszych prababć, bo w chłodnych mieszkaniach czuł się świetnie, łatwo się rozmnażał i był przekazywany z rąk do rąk. Dawniej znano tylko ciemnoróżową odmianę, podczas gdy dziś można wybierać także wśród czerwonych, łososiowych, pomarańczowych, biało-różowych i białych. Rozwinięte kwiaty szlumbergery przypominają kolibra w locie i to odróżnia je od rypsalidopsisu, u którego wprawdzie mają podobną kolorystykę, ale odmienną, gwiazdkowatą budowę. Kwitnące szlumbergery można kupić od października do lutego. W naturze obie rośliny bytują w tropikalnych lasach Brazylii. Osiedlają się na drzewach - w zagłębieniach pomiędzy konarami. Ich pędy zwieszają na długość kilkudziesięciu centymetrów. Mają zielony kolor, co oznacza, że zawierają chlorofil i to w nich, przy braku liści, zachodzą procesy fotosyntezy. Pędy te rosną powoli, a w doniczce osiągają najwyżej 20-30 cm długości. Nie tworzą cierni, tylko u niektórych rypsalidopsisów na końcach pędów pojawia bródka złożona z rudych włosków.

Jak pielęgnować szlumbergerę, aby dobrze rosła

Światło. Obie rośliny najlepiej się czują w świetle rozproszonym. Jeśli będą stały z dala od okna, nie zakwitną i będą słabo rosły. Z kolei bardzo ostre słońce może powodować żółknięcie pędów.
Woda. Spryskiwanie pędów miękką wodą jest bardzo korzystne, zwłaszcza w okresie wzrostu. Szlumbergerę podlewamy regularnie wiosną i latem, tak aby podłoże było lekko wilgotne. Od sierpnia ograniczamy dawki wody, aż do czasu ukazania się pąków, kiedy to znów zaczynamy ją obficiej nawadniać. Rypsalidopsis od sierpnia do listopada powinien mieć ciągle wilgotną ziemię, bo wtedy wyrastają młode człony. Zimą zmniejszamy ilość wody, ale pilnujemy, by podłoże zupełnie nie wyschło, a pędy nie pomarszczyły się. Gdy zaczną formować się pąki kwiatowe, powracamy do poprzedniego systemu podlewania.
Nawożenie. Najodpowiedniejsze dla tych roślin są odżywki do kaktusów. Stosujemy je w niewielkich dawkach, tylko 2-3-krotnie w okresie wzrostu pędów.
Przesadzanie. Jest konieczne co 2-3 lata, gdy korzenie całkiem wypełnią doniczkę. Używamy ziemi do kaktusów z dodatkiem torfu lub ziemi uniwersalnej zmieszanej ze żwirkiem i z piaskiem.
Inne zabiegi. Gdy pędy zaczynają się starzeć lub zamierać u podstawy, rośliny warto odmłodzić, pobierając sadzonki. W tym celu odłamujemy lub odcinamy pojedyncze pędy, pozwalamy im przeschnąć 1-2 dni, a następnie umieszczamy je w piasku lub w mieszaninie piasku z torfem. Gdy wytworzą korzenie, przesadzamy do podłoża po kilka sadzonek, by szybko uzyskać gęste rośliny.

Szlumbergera - kwitnienie

Temperatura. Schlumbergerze przez większą części roku odpowiada temperatura pokojowa, czyli 18-20°C. Jesienią roślina powinna przebywać w temperaturze około 15°C. Rypsalidopsis również lubi zmiany: w okresie wzrostu wymaga temperatury 20°C, ale od listopada do stycznia najlepiej umieścić go w chłodzie (10-13°C). Uwaga, okresowe działanie chłodu jest warunkiem kwitnienia obu "raczków". Dlatego rośliny najlepiej wynieść na lato na zewnątrz. Mogą tam przebywać jeszcze wczesną jesienią. Przed nadejściem przymrozków trzeba je jednak zabrać do mieszkania.

Najbardziej popularne gatunki i odmiany szlumbergery

Istnieje wiele popularnych odmian szlumberger, z których każda charakteryzuje się nieco innym wyglądem i kolorystyką. Poniżej przedstawiam kilka najbardziej popularnych odmian szlumbergera:

Szlumbergera ucięta - Schlumbergera truncata: To jedna z najczęściej spotykanych odmian, znana również jako "kaktus świąteczny". Charakteryzuje się segmentami liściowymi ząbkowanymi na końcach, a jej kwiaty są zazwyczaj w odcieniach czerwieni, różu i białego.
Szlumbergera buckleyi (Schlumbergera × buckleyi): Inna popularna odmiana, nazywana również "kaktusem listopadowym". Jej liście są bardziej zaokrąglone, a kwiaty występują w różnych odcieniach, w tym białym, różowym, czerwonym i fioletowym.
Szlumbergera russelliana: Odmiana ta wyróżnia się gładkimi segmentami liściowymi, które są zazwyczaj bardziej zaokrąglone niż u innych odmian. Kwiaty są intensywnie różowe.
Szlumbergera orssichiana: Ta odmiana ma segmenty liściowe z wyraźnymi ząbkami na końcach. Kwiaty są zazwyczaj w odcieniach różu i czerwieni.
Szlumbergera opuntioides: Charakteryzuje się segmentami liściowymi o bardziej wydłużonym kształcie. Kwiaty występują w odcieniach różu, fioletu i białego.
Szlumbergera kautskyi: Odmiana ta ma liście bardziej spłaszczone, a kwiaty są często w odcieniach różu i koralowego.
'Bristol Queen' prezentuje białe kwiaty,
'Bristol Rose' zaoferuje kwiaty dwubarwne (ciemnoróżowe i białe),
'Christmas Cheer' rozweseli nas dwubarwnymi kwiatami (pomarańczowo-czerwonymi),
'Dark Eva' zachwyca dwubarwnymi kwiatami (biało-różowymi),
'Gold Charm' lśni żółtymi kwiatami,
'Malissa' - białe kwiaty
'Nicole' ozdabia się różowymi kwiatami,
'Sunset Dancer' prezentuje czerwone kwiaty,
'Thoralise' emanuje jasnoczerwonymi kwiatami,
'Westland' charakteryzuje się małymi, czerwonymi kwiatami, '
White Christmas' oferuje białe lub biało-różowe kwiaty.