Nawrot rozpierzchły [Uprawa i pielęgnacja]

Nawrot rozpierzchły (Lithodora diffusa)

Nawrot rozpierzchły (Lithodora diffusa) to drobna, wiecznie zielona krzewinka, w naturze rosnąca w południowo-zachodniej Europie. W polskim klimacie może przemarzać, dlatego trzeba ją okrywać na zimę. Jednak mimo to warto posadzić ją w ogrodzie - przede wszystkim ze względu na kwiaty o wyjątkowej urodzie, już z daleka zwracające uwagę intensywnie błękitną barwą. Pojawiają się one w maju-czerwcu (często drugi raz we wrześniu) i jak na tak małą roślinę są całkiem spore - mają około 2 cm długości i 1,5 cm średnicy. Ze względu na niewielkie rozmiary nawrotu (15-30 cm wysokości) warto sadzić obok siebie po kilka lub kilkanaście jego egzemplarzy - wtedy łatwiej wyeksponować urodę tej krzewinki. Nawrot doskonale się komponuje z innymi drobnymi bylinami skalnymi, np. żagwinem, rojnikiem, skalnicą, rogownicą, macierzanką.

Na zdjęciu powyżej: Lithodora zahnii kwitnie niemal cały sezon. W sprzyjających warunkach tworzy kilkumetrowe dywany

Fot. Szkółka Bylin Dobre Pole

Na zdjęciu powyżej: Nawrot rozpierzchły (Lithodora diffusa) 'Grace Ward'

Gdzie posadzić nawrot?

Jakie miejsce będzie najlepsze dla tej maleńkiej rośliny? Na pewno ogród skalny, zlokalizowany w zacisznym i słonecznym miejscu - niebieskie kwiaty nawrotu doskonale się zaprezentują na tle jasnoszarych kamieni. Odpowiedni będzie również brzeg podwyższonej rabaty. A jeśli mamy osłonięty taras lub ciepły balkon, możemy posadzić kilka okazów w pojemniku. Pamiętajmy jednak, że ta delikatna roślina nie może zimować w pojemniku - wymaga przesadzenia do gruntu i okrycia na zimę.

Na zdjęciu powyżej: W tym ogrodzie skalnym rosną dwie odmiany nawrotu: niebieska 'Grace Ward' i dwubarwna 'Blue Star'. Towarzyszą im żółty wilczomlecz, różowy żagwin i biało kwitnąca irga

Fot. Diomedia

Na zdjęciu powyżej: Nawrot rozpierzchły (L. diffusa) 'Heavenly Blue'

Nawrot do pojemnika na balkon

Są też inne gatunki nawrotu, które można uprawiać w ciepłej szklarni lub jako rośliny sezonowe w pojemniku na tarasie. Należy do nich Lithodora oleifolia (syn. Lithospermum oleifolium) o bardziej wydłużonych, dzwonkowatych kwiatach i zaokrąglonych na końcu liściach. W naturze gatunek ten występuje wyłącznie w hiszpańskich Pirenejach. Został wyróżniony przez słynne Królewskie Towarzystwo Ogrodnicze (Royal Horticultural Society) w Anglii nagrodą Award of Garden Merit, przyznawaną roślinom łączącym urodę z walorami użytkowymi. Ciekawy, ale mało znany jest też nasz rodzimy nawrot czerwonobłękitny (Lithospermum purpurocaeruleum). Ta bylina o wysokości do 30 cm ma kwiaty zmieniające barwę w miarę rozkwitania - najpierw są purpurowe, potem niebieskie. Nawrot ten ma wydłużone, zaostrzone na końcach liście i lubi wapienne podłoże. W naturze podlega ścisłej ochronie (jego stanowisko znajduje się w Bielinku nad Odrą w woj. zachodniopomorskim).

Na zdjęciu powyżej: Nawrot czerwonobłękitny (L. purpurocaeruleum) to nasz rodzimy gatunek. Kwitnie od kwietnia do czerwca

Fot. Flickr.com

Na zdjęciu powyżej: Nawrot rozpierzchły (L. diffusa) 'White Star'

Jak uprawiać nawrot?

Nawrot, choć wrażliwy na mróz, raczej nie bywa atakowany przez szkodniki ani choroby.

Stanowisko: Słoneczne lub półcieniste, zaciszne. Nawrot źle znosi przesadzanie, miejsce powinno być więc dobrze przemyślane.

Gleba: Próchniczna i przepuszczalna, o kwaśnym lub lekko kwaśnym odczynie, średnio wilgotna. Na zbyt suchym podłożu bledną kwiaty i żółkną liście, na zbyt wilgotnym roślina może zgnić. Zdarza się to wiosną w czasie roztopów. Sadząc nawrot w donicy, pamiętajmy o drenażu.

Mrozoodporność: Roślina wymaga okrycia na zimę warstwą iglastych gałązek. Znosi nawet kilkudniowe spadki temperatury do -20°C.

Rozmnażanie: Przez odrosty korzeniowe lub pobierane latem sadzonki pędowe (rzadziej z nasion). Po ukorzenieniu od razu przesadzamy je na miejsce stałe, np. skalniak czy rabatę.

Gdzie kupić?

Sadzonki nawrotu można kupić w wielu szkółkach oraz w sklepach internetowych, np. hyzop.pl, rosliny-magda.pl, swiatbylin.pl, el-ogrodek.pl, w cenie 5-20 zł za sztukę.

Na zdjęciu powyżej: Lithodora oleifolia dorasta do 20 cm wysokości. W tle - smagliczka

Fot. Flora Press

Na zdjęciu powyżej: Nawrot 'Blue Star' ma białe kwiaty z szerokimi niebieskimi paskami pośrodku, odwrotnie niż u odmiany 'White Star'