Rośliny zwiększające odporność organizmu

Rośliny lecznicze

Zioła przywracające siły i leczące rozmaite choroby znane są od dawien dawna. Wyjątkowe właściwości wielu roślin potwierdziła współczesna nauka. Co ciekawe, wykazują je gatunki pochodzące z różnych stron świata, zupełnie ze sobą niespokrewnione i zawierające odmienne substancje.

Warto na własny użytek uprawiać choć jedno takie panaceum. Trzeba jednak wiedzieć, że jest to zajęcie dla wytrwałych. Już samo "upolowanie" sadzonek lub nasion niektórych roślin (np. na Allegro) bywa niełatwe. Roślinom trzeba stworzyć dobre warunki, inaczej mogą zawierać mało cennych związków. Zwykle musi upłynąć przynajmniej kilka lat, zanim zioła nabiorą mocy. W dodatku okazy, których surowcem zielarskim są korzenie, zbiera się jednorazowo, niszcząc przy tym roślinę. Pamiętajmy, że kurację konkretną rośliną należy prowadzić tylko dwa miesiące. Stosowana dłużej działa coraz słabiej albo, co gorsza, może nam zaszkodzić.

Żeń-szeń spod ziemi

Jest sztandarową rośliną w grupie ziół dodających nam wigoru. Żeń-szeń (Panax ginseng), nazywany też ginsengiem lub wszechlekiem, pochodzi z północno-wschodniej Azji. Jego moc zawarta jest w korzeniu, który często przypomina sylwetkę człowieka. Im jest starszy (może mieć nawet kilkadziesiąt lat), tym silniej działa (zawiera m.in. ginsenozydy i panaksany). Zwiększa wydolność fizyczną, poprawia pamięć i koncentrację, zapobiega chorobom, opóźnia starzenie. Uprawa: w półcieniu, w przepuszczalnej, żyznej próchnicznej ziemi o pH 5,5-6,5. Nasiona wysiane jesienią kiełkują po 18 miesiącach. Lepiej kupić nasiona stratyfikowane (rok przechowywane w wilgotnym podłożu) lub 1-2-letnie siewki, bo roślina początkowo wolno się rozwija i nadaje się do zbioru dopiero po 6-8 latach.

Aloes z parapetu

Sok aloesu (Aloe), głównie uzbrojonego i drzewiastego, zawiera ok. 200 aktywnych składników wpływających na nasze zdrowie. Zwalcza choroby i optymalizuje funkcjo- nowanie organizmu. Uprawa: w doniczce z piaszczysto-gliniastą ziemią na słonecznym parapecie. Wystarcza mu rzadkie podlewanie. Aloes łatwo tworzy rozmnóżki. Najsilniejsze właściwości mają liście o długości ok. 20 cm. Przepis na sok: 5-8 liści przecieramy przez sito lub miksujemy jedynie ich miąższ (skórka zawiera uczulającą aloinę i emodynę). Dodajemy łyżkę miodu. Trzymamy w ciemnej butelce w lodówce do tygodnia. Pijemy po łyżeczce dziennie. Uwaga, zagęszczony sok ma właściwości przeczyszczające.

Różaniec ze skalniaka

Tzw. złoty korzeń, czyli różeniec górski (Rhodiola rosea), to górska bylina o półmetrowych pędach (w Polsce jest chroniona). Jej kłącze delikatnie pachnie różą (zawiera m.in. tyrozol i rozawinę). U starych okazów waży ono ponad kilogram. Preparaty z różeńca podawano podobno radzieckim kosmonautom i dostojnikom państwowym. Uprawa: na słonecznym skalniaku, zwykle z nasion wysiewanych jesienią w przepuszczalnym podłożu. Są drobne jak pył, niestety słabo kiełkują, a sporo siewek ginie. Latem można też ukorzeniać sadzonki pędowe.

Cytryniec z pergoli

O woce cytryńca chińskiego (Schisandra chinensis), drewniejącego mrozoodpornego pnącza, mają słodką okrywę, kwaśny miąższ i gorzko- -cierpkie nasiona. Działają wzmacniająco i poprawiają widzenie w ciemności (zawierają m.in schizandrynę). Uprawa: najlepsze jest miejsce słoneczne, ale ocienione w południe i żyzna, lekko wilgotna gleba. Rośliny obupłciowe owocują bez problemów, ale wśród siewek zdarzają się osobniki męskie nie tworzące owoców. Najplenniejsze są pędy rosnące poziomo (więcej na stronie clematis.com.pl). Owoce zbiera się we wrześniu-październiku.

Eleuterokok z działki

Eleuterokok kolczasty (Eleutherococcus senticosus), czyli tzw. żen-szeń syberyjski, to długowieczny krzew ze wschodniej Azji. Zawiera m.in. eleuterozydy. Starsze pędy tracą kolce. Uprawa: zdrenowana gleba i półcieniste miejsce. Tworzy kłącza i może być ekspansywny. Rozmnaża się z nasion, odrosty korzeniowe i sadzonki zielne. Można zbierać same kłącza (od 4. roku uprawy), by nie niszczyć roślin.

Litwor z grządki

Był uważany za dar aniołów, bo pomaga niemal na wszystko, od migren po zimne stopy (to zasługa m.in. felandrenu i dekanolidów). Arcydzięgiel litwor (Angelica archangelica) jest rośliną dwuletnią dorastającą do wysokości 2 m, lecz ścinanie kwiatostanów (pojawiają się w drugim roku uprawy) przedłuża mu życie. Wzmacniająco i leczniczo najsilniej działają zebrane w październiku korzenie 3-letnich roślin. Okazy rosnące w naturze, np. w Sudetach, są pod ochroną.

Uprawa: nasiona wysiewa się w lipcu na rozsadniku, a rośliny przesadza we wrześniu na miejsce stałe w półcieniu, z żyzną próchniczną glebą.