Byliny czerwca

Bujne kępy bylin

Maj stroił rabaty w drobne kwiatki - fiołki, konwalie i bratki - najbardziej okazałe wśród nich były kielichy tulipanów. W czerwcu to się zmienia. Bujne kępy bylin mają dosyć energii, by pokazać, że stać je na więcej. I tak kwiaty piwonii, maku syberyjskiego i irysów bródkowych osiągają nawet 15-centymetrową średnicę. Imponująco wyglądają także strzeliste grona łubinów. Są oczywiście i mniejsze rośliny, np. serduszka lub orliki, które z kolei zadziwiają finezją ułożenia płatków. Niby znamy je od dawna, a jednak zawsze znajdziemy odmiany o niespotykanym dotąd kształcie lub zestawie kolorów. Zwłaszcza w ofercie sklepów internetowych jest sporo supernowości pochodzących ze światowych firm ogrodniczych, a także rarytasów z polskich szkółek, które nie są dostępne w centrach handlowych. Pytanie tylko, czy okażą się one równie niezawodne jak te od dawna uprawiane w naszych ogrodach. Jeśli jednak chcemy je kupić, zróbmy to teraz, bo powinny mieć czas, by przed zimą dobrze zakorzenić się na rabatach.

Pełnik europejski (Trollius europaeus)

Popularnie nazywany jest różą kłodzką. Na szczytach smukłych łodyg dorastających do 60 cm tworzy żółte błyszczące kwiaty o średnicy 2-3 cm. Rozwijają się przez blisko 3 tygodnie, ale na deszczu stulają płatki. Występujące na łąkach rośliny są pod ochroną. Oprócz pełnika europejskiego w ogrodach uprawia się mieszańce określane jako pełnik ogrodowy (Trollus cultorum) oraz pełnik chiński (T. chinensis) o pomarańczowej barwie kwiatów. Miniaturki osiągają 40 cm wysokości, a najdorodniejsze - nawet metr. Pełnik lubi miejsca słoneczne, ale chłodne, o żyznej, próchniczno-gliniastej, wilgotnej glebie.

Na zdjęciu powyżej: Pełnik europejski (Trollius europaeus) -  w formie naturlanej

Fot. www.dobrepole.pl

Na zdjęciu powyżej: Pełnik europejski 'Golden Queen'

Irysy, czyli kosaćce

-Najczęściej uprawiane są gatunki i odmiany tworzące podziemne kłącza. Irysy bródkowe, czyli z włoskami na dolnych płatkach (tzw. bródką), wyróżniają się bogactwem kolorów kwiatów (brak tylko czysto czerwonych). Mogą dorastać do metra, ale są też ich karłowe odmiany. Mają przeciętne wymagania. Kwiatami o bardziej naturalnej formie odznaczają się kosaćce bezbródkowe, np. syberyjski (I. sibirica) i różnobarwny (I. versicolor) - wysokie, ale o drobniejszych kwiatach, oraz prawie o połowę od nich niższy kosaciec mieczolistny (I. ensata). Wymagają wilgotnej ziemi.-

Na zdjęciu powyżej: Irys różnobarwny (I. versicolor)

Fot. Wojciech Surdziel / Agencja Gazeta

Na zdjęciu powyżej: Kosaćce nad zbiornikiem wodnym

Pierwiosnki kandelabrowe

Gatunki pierwiosnków, które zakwitają u progu lata, są bardzo okazałe. Tworzą kwiatostany składające się z kilku pięter oddalonych od siebie okółków kwiatów. Dorastają nawet do 70 cm. Do tej grupy należy m.in. pierwiosnek japoński (P. japonica),pierwiosnek Beesa (P. beesiana) i wiele odmian mieszańcowych. Ich kwiaty mają różnorodne kolory, nie ma tylko odcieni niebieskich. Dobrze rosną na torfowym, stale wilgotnym podłożu, np. na brzegach oczek wodnych i strumyków. Nasiona mieszańców kandelabrowych kupimy już za ok. 5 zł. Uzyskane z nich rośliny można rozmnażać przez podział kęp.

Na zdjęciu powyżej: Pierwiosnki kandelabrowy mieszanka odmian

Fot. Lilianna Sokołowska

Na zdjęciu powyżej: Pierwiosnki Bessa

Wiosną na wierzchołkach pędów tworzy kilka drobnych kulistych pąków, z których w ciągu paru godzin rozwijają się w wspaniale pachnące kwiaty o średnicy 10-15 cm. Pojedyncze prezentują pełną prostoty elegancję. Pełne składają się z samych płatków o jednakowej długości lub mają krótsze środkowe okółki. Występują w wielu odcieniach różu, purpury, fioletu oraz bieli, a czasem są dwu- lub trójbarwne. Pojawiły się też pierwsze odmiany żółte i pomarańczowe. Piwonie chińskie najlepiej rosną w półcieniu, na piaszczysto-gliniastej glebie bogato zasilanej kompostem. Słońce im nie szkodzi, ale skraca kwitnienie. Są długowieczne. W tym samym miejscu mogą rosnąć nawet 30 lat.

Na zdjęciu powyżej: Piwonia 'Red emperor' chińska

Fot. Tomek Ciesielski

Serduszka

Różowe lub białe kwiatki serduszek przypominają serca z kroplą u dołu, a ich kępy podzielonych liści są podobne jak u paproci. Serduszka okazałe (D. spectabilis) dorastają do wysokości 80 cm i mają 'serca' o długości prawie 2 cm; serduszka wspaniałe (D. exima) są o połowę mniejsze. Oba gatunki kwitną w maju i czerwcu. Ostatnio światową karierę robi miniaturowa seria Heartpowstała w wyniku krzyżówek międzygatunkowych. Wyróżnia się srebrzystymi liśćmi i kwiatami rozwijającymi się także latem. Tworzy szerokie kępy o wysokości 25 cm. Serduszka lubią wilgotną, przepuszczalną próchniczną ziemię i półcień.

Na zdjęciu powyżej: Serduszka , odmiana mieszańcowa ' Burning hearts'

Fot. VITROFLORA

Serduszka okazała 'Gold Heart' (Dicentra spectabilis). Jej złotawe liście prezentują się wspaniale od wiosny do jesieni, ale gdy w maju pojawiają się wśród nich sznury różowych serduszek, roślina wygląda wprost Na zdjęciu powyżej: Serduszka okazała 'Gold Heart'(Dicentra spectabilis). Jej złotawe liście prezentują się wspaniale od wiosny do jesieni, ale gdy w maju pojawiają się wśród nich sznury różowych serduszek, roślina wygląda wprost

Orlik ogrodowy

Najpiękniejsze odmiany orlików pochodzą zarówno od rodzimego niebieskofioletowego orlika pospolitego (A. vulgaris), jak i błękitnego (A. caerulea) rodem z Gór Skalistych. Osiągają 80 cm wysokości i mają różnorodne zestawy barw. Najlepiej się czują w półcieniu, na lekko wilgotnej glebie. Nadmiar wilgoci, szczególnie podczas chłodnej pogody, może powodować zamieranie kęp. Powstawanie plam na liściach wywoływane przez grzyby chorobotwórcze ograniczymy, usuwając części, na których pojawiły się pierwsze ich oznaki, oraz przycinając rośliny po kwitnieniu. Orliki łatwo się rozsiewają, ale trudno przewidzieć, jaki kolor płatków będą miały siewki.

Na zdjęciu powyżej: Orlik pospolity

Fot. Lilianna Sokołowska

Na zdjęciu powyżej: Orlik błękitny mieszanka odmian

Mak wschodni

To przybysz z Kaukazu. Dorasta do wysokości metra, a średnica jego kwiatów sięga 15 cm. Zwykle ma czerwone płatki z czarnymi plamami przy nasadach. Odmiany bywają w innych odcieniach, a także dwubarw-ne, podwójne lub postrzępione. Mak wschodni dobrze rośnie na żyznej glebie, w słonecznych, zacisznych miejscach. Po przekwitnięciu  kwiatów liście zasychają, a jesienią wyrastają nowe rozety. W przeciwieństwie do maku lekarskiego jego uprawa nie wymaga pozwolenia.

Na zdjęciu powyżej: Mak wschodni w formie naturalnej

Fot. Tomek Ciesielski

Na zdjęciu powyżej: Mak wschodni odmiana ogrodowa 'Pink Ruffles'

Zawilec wielkokwiatowy

Rozkwita pod koniec maja lub na początku czerwca. Tworzy lekko pachnące białe, jedwabiście omszone kwiaty o średnicy 4-7 cm, wyrastające pojedynczo na szypułkach do wysokości 40 cm. Otwierają się do słońca, a wieczorami zamykają się i zwieszają. Zawilec ten lubi słońce oraz próchniczną, wilgotną ziemię o zasadowym odczynie. W lipcu traci liście. W odróżnieniu od popularnego zawilca gajowego (A. nemorosa) na naturalnych stanowiskach jest rzadkością i podlega ścisłej ochronie.

Na zdjęciu powyżej: Zawilec wielkokwiatowy forma naturalna

Artykuł pochodzi z czerwcowej Magnolii, która jest już do kupienia w kioskach

Fot. Magazyn Magnolia