Jak wykorzystywać deszczówkę w ogrodzie?

Jak nie marnować deszczówki?

Co roku tysiące litrów deszczówki spływają do kanalizacji. Z dachu o powierzchni 120 m? w ciągu deszczu trwającego 20 minut można zebrać około 360 l wody, która świetnie nadaje się do wykorzystania w ogrodzie: ma temperaturę zbliżoną do temperatury powietrza
(czyli nie spowoduje szoku termicznego u roślin) i niskie pH (5,5-6,5). Jest idealna dla większości gatunków, także doniczkowych.

Wypływającą z rynien deszczówkę zbierajmy więc do beczek i innych pojemników lub rozprowadzajmy po ogrodzie, najlepiej pod drzewa i krzewy.

Warto w ich pobliżu wykopać głębokie doły, zasypać je torfem i przykryć ziemią. Będą działały jak rezerwuar wilgoci. Wodę można też kierować do zagłębień w nieprzepuszczalnym gruncie - w ten sposób powstanie oczko wodne.

Sposoby na oszczędzanie wody w ogrodzie

Wygodnym sposobem łapania deszczówki jest montaż zbieraka na pionowej (tzw. spustowej) rurze rynny. Najprostszy (klapowy) odcina odpływ wody do kanalizacji i prowadzi strumień do ustawionego pod rynną zbiornika. Zbierak mocujemy na rurze tak, by jego uchylona klapka znajdowała się nad naczyniem. Kiedy się ono napełni, klapę zamykamy, kierując deszczówkę z powrotem do odpływu. Innym sposobem łapania wody z rynny jest połączenie zbieraka i beczki wężem przewodzącym wodę z rynny. Beczka może wówczas stać w dowolnym miejscu (ograniczeniem jest tylko długość węża). Na rynku są również zbieraki samoobsługowe z wylotem znajdującym się poniżej górnej krawędzi naczynia; woda po osiągnięciu tego poziomu powraca do rynny i dalej do odpływu. W świetle otworów rynien konieczny jest też montaż specjalnych sitek wyłapujących z wody większe zanieczyszczenia (np. patyki, papiery) i chroniących rynny przed zapchaniem.

Beczkę można połączyć z rynną wężem z tworzywa sztucznego./FOT. RHEINZINK

Zbierak zamocowany na rurze spustowej rynny z widoczną uchylną klapką./Fot.: FLORA PRESS/BIOSPHOTO

Zbieranie deszczówki do beczek

Deszczówkę można gromadzić w dębowej beczce lub cysternie z tworzywa. Nie nadają się do tego celu zbiorniki metalowe (do wody przedostają się z ich ścianek związki metali) i betonowe (z których wypłukiwany jest do wody wapń). Idealne są tzw. zbiorniki całoroczne, zrobione z drewnianych listewek spiętych stalowymi obręczami i wyścielone wytrzymałą folią. W zbiorniku można zainstalować pompę ułatwiającą korzystanie ze zgromadzonej wody, najlepiej z wbudowanym filtrem zapobiegającym przedostawaniu się zanieczyszczeń. Pojemniki na wodę stawiamy w cieniu, aby nie rozwijały się w nich glony. Powinny mieć pokrywy, które ochronią wodę przed światłem, nawiewaniem liści, zapewnią bezpieczeństwo dzieciom i zwierzakom. Zbiorniki opróżniamy przed zimą, gdyż mogą pęknąć na mrozie.

"Deszczowe drzewko" - wprawdzie jest tylko artystyczną instalacją propagującą wtórne wykorzystanie deszczówki, ale pomysł można skopiować we własnym ogrodzie./Fot.: Elena Dijour shutterstock

Duże pojemniki na wodę lepiej przykrywać, szczególnie gdy w ogrodzie bawią się dzieci./Fot.: photo journey shutterstock

Mobilny zbiornik na kółkach. Dzięki niemu woda zawsze jest pod ręką./Fot.: FRIEDRICH STRAUSS

Praktyczne instalacje

Aby zatrzymać całą spływającą z dachu deszczówkę, skierujmy odpływy rynien i przelewy z beczek w miejsca, gdzie będzie mogła swobodnie przesiąkać. Na nieprzepuszczalnych gliniastych gruntach wykopmy rowy wypełnione żwirem albo studnie chłonne (doły z gruzem lub kamieniami). Na podłożu przepuszczalnym wodę można prowadzić do zagłębień w terenie i wykopanych niecek. Przy okazji powstanie możliwość oryginalnego urządzenia ogrodu - w takich miejscach znakomicie się czują lubiące wilgoć niezapominajki, kaczeńce, paprocie. Wodę z rynny warto kierować zwłaszcza tam, gdzie zawsze jest sucho, np. pod korony drzew. W?ten sposób przyczynimy się do zwiększenia zasobów wody gruntowej i poprawienia warunków wzrostu roślin. Bardziej skomplikowanym technicznie i kosztownym sposobem oszczędzania wody jest montaż w ogrodzie skrzynek rozsączających lub wykonanie instalacji deszczowej. Gromadzona dzięki temu deszczówka może w całości zaspokoić potrzeby gospodarstwa i ogrodu w wodę. Zakup zbiornika i wykonanie instalacji wiąże się jednak z dużymi kosztami, które zwrócą się dopiero po kilku latach. Ale może warto się na to zdecydować, zwłaszcza wobec zwiększających się kosztów wody i ścieków?

Fot.: mat. prasowe

Oszczędzanie wody zdaniem eksperta

Odzyskiwanie wody deszczowej możemy przeprowadzić na działce na kilka sposobów. Wśród nich najbardziej popularnym jest instalacja naziemnych i podziemnych systemów zbierania wody opadowej. Jedną z najprostszych, a zarazem bardzo efektywnych metod odzyskiwania deszczówki jest montaż na rynnie wyłapywacza wody, zwanego również zbierakiem deszczówki. Ten element, instalowany bezpośrednio do rury spustowej (czyli pionowej rynny), ma odpowiednie wyjście, którym deszczówka przedostaje się do podstawionego wcześniej pod rynną zbiornika. Zbiornik tego rodzaju często może pomieścić od kilkuset do nawet kilku tysięcy litrów. Innym dobrym pomysłem jest zamontowanie pod powierzchnią ziemi skrzynek rozsączających. Skrzynki te tak zaprojektowane, żeby podczas opadów gromadziły duże ilości wody. Później stopniowo przesiąka ona do gruntu. Takie rozwiązania pozwalają stworzyć na działce własny magazyn deszczówki.