Jakie owady zamieszkują ogrody

Ogród, zwłaszcza duży i nieco dziki, ze starymi drzewami, sągiem drewna opałowego, z kępą pokrzyw, z miejscami nasłonecznionymi i takimi, gdzie niemal zawsze jest głęboki cień, to istny raj dla plejady niezliczonych stworzeń. Wystarczy nieco spostrzegawczości i cierpliwości, a do tego lupa i mała latarka, by odkryć tajemne życie naszego ogrodu.

W pełnym słońcu

Każda dziurka w drewnie ma lub miała mieszkańca. Ktoś przecież tę dziurkę zrobił. I po coś! Może w niej mieszkać larwa owada z rodziny kózkowatych, zgrabna osa, trzpiennik lub zgłębiec trzpiennikowiec. Te dwa ostatnie są ze sobą ściśle powiązane, gdyż smukły zgłębiec wbija w drewno swe długie pokładełko (może to trwać nawet pół godziny), by złożyć jajo w ciele larwy trzpiennika, która stanie się pokarmem młodego zgłębca. W świecie owadów jest wiele takich powiązań. Sierpoń składa jaja w gąsienicach motyli, złotolitka - w czerwiu os lub pszczół, żronka - w larwach trzmieli.

Najwięcej owadów i ich norek znajdziemy w miejscach nasłonecznionych. Lejki w piasku kryją paskudną larwę mrówkolwa, która bombarduje mrówki piaskiem, by strącić je na dno lejka, gdzie czyhają na nieszczęśniczki potężne kleszcze. Pod kępą trawy może mieć norkę świerszcz polny. Wystarczy na niego chwilkę poczekać w bezruchu, a się pokaże, być może nawet zagra.

Norki w piasku zawsze są zamieszkane, bo niepielęgnowane przez gospodarza szybko przestają istnieć. Skoro więc norka jest, to znaczy, że ktoś w niej mieszka. Może to być polujący na pszczoły taszczyn pszczeli, szczerklina piaskowa albo czyhający na pająki swędosz pajęczarz czy pszczolinka lub smuklik, a może obrostka. Zwykle wystarczy nieco cierpliwości, by odkryć, czyja to norka.

W cieniu

Przeszukując miejsca cieniste, możemy zobaczyć na ziemi skupiska maleńkich grudek, które są odchodami dżdżownic lub rosówek. Rosówki bywają ogromne, więc i ich norki są bardziej okazałe. By ujrzeć mieszkańca takiej norki, trzeba przyjść z latarką po zmierzchu, najlepiej gdy już na trawach będzie rosa. W miejscach zacienionych i wilgotnych możemy odkryć norkę ropuchy lub grzebiuszki, zwanej też huczkiem ziemnym. Niemcy nazywają ją Knoblauchkröte, bo zdenerwowana wydziela zapach czosnku. Zwykle jednak ropuszki zagrzebują się w wilgotnej ziemi i miejsce ich ukrycia można poznać jedynie po spulchnionej powierzchni gruntu. W miejscach cienistych mamy szansę zobaczyć larwy pieników. Żyją one ukryte w pianie, która wygląda jak ślina przyklejona do soczystego pędu. Za pomocą lupy łatwo się przekonamy, że nikt nie napluł na niecierpki czy wierzbę, ale to larwa ukrywa się w pienistej kąpieli.

Na rabatach

Jeżeli w ogrodzie są kwietne rabaty, a zeszłoroczne pędy roślin nie zostały zabrane, można w takim miejscu odkryć istne cudeńka. Na przykład podobną do osy kopułkę wysmukłą, która w miejscach nasłonecznionych buduje z gliny na suchych pędach maleńkie dzbaneczki. Wychowuje w nich potomstwo, karmiąc je gąsienicami. Czasem swe jajo dokłada jej złotolitka, której larwa zjada larwy kopułki. Takie zdarzenie jest warte obserwacji, bo złotolitka jest wyjątkowo piękna. Wśród kwiatów możemy odkryć czyhające na zwabione nektarem pająki kwietniki, tygrzyki paskowane, skakuny i lejkowce labiryntowe, budujące zmyślne tunele z pajęczyny.

Puste w środku, suche pędy bylin dają owadom niezliczoną ilość kryjówek. Usuwanie i niszczenie tych pędów to niemal zbrodnia - tyle w nich życia! W takich suchych badylach gniazda budują maleńka pszczoła zwana murarką rudą oraz niezwykła miesierka różówka, która wycina w liściach owalne kawałki i wyścieła nimi gniazdo w pustych pędach bylin lub otworach w drewnie. Liście, z których miesierka wycinała budulec na gniazdo, wyglądają jak poogryzane.

Tu się kryją szkodniki

W każdej kulce na liściu dębu mieszka larwa galasówki dębianki. Wyglądające jak miniaturowe ananasy twory na świerku kryją larwy ochojnika świerkowego, rude wiechcie na różach - larwy szypszyńca różanego, rudawe łezki na liściach buków - larwy garnusznicy bukowej. Bąbelki na pędach ostów są domkiem wyroślówki ostowej, a kolorowe sopelki na liściach leszczyn to ślady żerowania miniaturowego roztocza zwanego szpecielem. Liście brzozy zwinięte w rurki są domkami chrząszcza tutkarza brzozowca, a esy floresy prześwitujące w blaszce liściowej to ślady żerowania larw owadów minujących - miniarek.