Ściany trójwarstwowe - trzy w jednej
Choć każda z trzech warstw ściany trójwarstwowej pełni inną funkcję, wszystkie są ważne i wzajemnie się uzupełniają.
Ściany trójwarstwowe uważane są za droższe niż jedno- lub dwuwarstwowe. Rzeczywiście, większa ilość potrzebnych materiałów i dłuższy czas pracy sprawiają, że koszty ich budowy mogą wydawać się wyższe. W praktyce kalkulacja kosztów może jednak przedstawiać się zupełnie inaczej. Duży wybór rozmaitych materiałów budowlanych i najróżniejsze możliwości ich konfiguracji pozwalają tak zoptymalizować wydatki, że nakłady na budowę ściany trójwarstwowej okazują się niewiele wyższe lub wręcz takie same jak przy innych rozwiązaniach. Nie bez znaczenia jest też długoterminowy rachunek kosztów eksploatacji domu: w technologii trójwarstwowej szczególnie łatwo zmniejszać współczynnik przenikania ciepła ścian U, co ma szczególne znaczenie wówczas, gdy zamierza się budować dom energooszczędny.
Dopasowanie fundamentu
Decyzja o budowie domu w technologii trójwarstwowej powinna zapaść już na etapie rysowania projektu architektonicznego. Ściana taka wymaga bowiem stworzenia odpowiednio szerokiego fundamentu, który ją pomieści. Ścianę elewacyjną można również opierać na specjalnych konsolach ze stali nierdzewnej, które przenoszą obciążenia elewacji bezpośrednio na ścianę nośną. Konsole przymocowuje się do tej ściany nad poziomem gruntu; można je jednak stosować pod warunkiem, że będzie ona odpowiednio wytrzymała.
Tyle funkcji, ile warstw
Każda z trzech warstw ściany trójwarstwowej pełni odrębną funkcję: nośna - przenosi obciążenia od stropów, dachu, ciężaru własnego i użytkowe, izolacyjna - zapewnia małe straty ciepła, elewacyjna (osłonowa) - chroni całość przed uszkodzeniami i wpływami atmosferycznymi oraz nadaje budynkowi pożądany wygląd.
Ściana nośna, odpowiedzialna za przenoszenie ciężaru budynku i obciążeń w nim występujących na fundamenty, wznoszona jest najczęściej z pustaków ceramicznych (zwykłych lub poryzowanych) lub bloczków silikatowych albo z betonu komórkowego. Rzadziej wykonuje się ją jako monolityczną z betonu wylewanego w deskowaniu wielokrotnego użycia.
W technologii trójwarstwowej ściana nośna ma zwykle grubość 15-18 cm (monolityczne mogą być jeszcze cieńsze). Bardzo dobre parametry można osiągnąć, jeśli do budowy ścian nośnych użyje się bloczków lub pustaków o dużej dokładności wymiarowej, umożliwiającej murowanie na cienką warstwę zaprawy klejowej. Gładkie powierzchnie ułatwiają precyzyjne układanie poszczególnych elementów, co pomaga uzyskać jednorodny mur i zminimalizować straty w miejscu zaprawy.
Ocieplenie. Ta warstwa ma największy wpływ na właściwości cieplne całej ściany. Robi się ją z wełny mineralnej lub ze styropianu. Grubość ocieplenia wynosi zazwyczaj 14-16 cm i wystarcza to, aby nadać ścianom dobre właściwości ciepłochronne (współczynnik przenikania ciepła U spada poniżej 0,25 W/(m2.K).
Zarówno wełna, jak i styropian dobrze nadają się do ocieplania ścian trójwarstwowych. Różnią się odpornością na zawilgocenie oraz sposobem montażu. Wełna mineralna wymaga większej ochrony przed zawilgoceniem - jej stosowanie narzuca więc konieczność zapewnienia skutecznej wentylacji wnętrza ściany (utworzenia 3-4-centymetrowej szczeliny wentylacyjnej między wełną a elewacją). - Wełna mineralna. Do ocieplania ścian trójwarstwowych najczęściej używa się wełny w płytach o gęstości 50 kg/m3. Układa się je w jednej lub dwóch warstwach. Płyty łatwo jest docinać i dopasowywać do nierównego podłoża oraz sąsiednich płyt, zatem nawet w izolacji układanej jednowarstwowo łatwo zapobiec powstaniu mostków termicznych. Ponadto wełna mineralna znacznie poprawia właściwości akustyczne ściany i ma tę niewątpliwą zaletę, że jest niepalna.
Styropian. Wybór płyt styropianowych umożliwia budowę ścian bez szczeliny powietrznej; jako materiał nienasiąkliwy styropian nie wymaga wentylacji w takim stopniu jak wełna. Płyty styropianu powinno się układać dwuwarstwowo, z przesunięciem złączy w pionie i w poziomie.
Ściana osłonowa (elewacja). Jej podstawową funkcją jest ochrona ocieplenia przed uszkodzeniami i szkodliwymi warunkami atmosferycznymi. Ponieważ jest to zewnętrzna część całej konstrukcji, elewacja pełni także funkcję ozdobną.
Materiałem najczęściej stosowanym do jej budowy jest cegła licowa lub klinkierowa. Charakteryzują się one dużą wytrzymałością na działanie czynników zewnętrznych oraz stanowią doskonałą ochronę przed niekorzystnym działaniem wilgoci. Zdarza się również, że ścianę osłonową muruje się ze zwykłej cegły, a następnie pokrywa tynkiem i maluje - nie jest to jednak obecnie częsta praktyka. Uroda cegły powoduje, że elewacja klinkierowa jest zdecydowanie najbardziej popularnym rozwiązaniem.
Różnorodność oferty cegieł klinkierowych i licowych daje nie tylko nieograniczone możliwości dopasowania elewacji do wybranej koncepcji architektonicznej, ale pozwala na dostosowanie wydatków do założeń budżetu inwestycji; duże zróżnicowanie cegieł pod względem koloru, faktury i parametrów technicznych przekłada się na równie dużą rozpiętość cen. Najtańsze cegły klinkierowe przyzwoitej jakości kupimy już od ok. 120 zł/m2. Na elewacji nie można opierać żadnych części konstrukcji budynku, na przykład elementów nośnych balkonów czy tarasów. Jeśli ściana elewacyjna jest dłuższa niż 12 m, powinno się w niej wykonać dylatacje wypełnione elastyczną masą.
Na raz i na dwa
Ścianę trójwarstwową można murować jedno- lub dwuetapowo. Budowanie jednoetapowe polega na wznoszeniu wszystkich trzech warstw równocześnie, jeszcze przed wykonaniem dachu. Druga metoda uwzględnia rozłożenie prac na dwa etapy. Na początku muruje się warstwę nośną, a dopiero po zamknięciu stanu surowego i przykryciu budynku dachem dokłada się materiał izolacyjny oraz muruje ścianę elewacyjną z cegieł.
Wybór danego sposobu murowania ściany trójwarstwowej zależy wyłącznie od decyzji wykonawcy. Przyjęło się uważać, że jeśli ściany będą ocieplane styropianem, buduje się je jednoetapowo, jeśli wełną - dwuetapowo. Nie jest to jednak ścisłą regułą. Zazwyczaj nie ma żadnych wytycznych czy przeciwwskazań narzucających jedno- lub dwuetapowy sposób wznoszenia ściany.
Rzeczywiście, przy izolacji z wełny mineralnej polecanym rozwiązaniem jest budowa rozłożona na dwa etapy - czyli układa się ocieplenie i stawia warstwę osłonową dopiero wówczas, gdy dom znajduje się już w stanie surowym zamkniętym, czyli pod dachem. Dlaczego? Wybudowany dach pozwoli uchronić wełnę przed zawilgoceniem podczas budowy. Poza tym ze względu na stosunkowo małą sztywność wełny trudno by ją było wprowadzać między dwie murowane warstwy (w miejscach niedokładnego wypełnienia szczeliny powstawałyby mostki cieplne).
Bardzo słaba chłonność wody przez styropian umożliwia natomiast jednoetapowy sposób budowy, bez obawy o obniżenie jego właściwości cieplnych w wyniku zawilgocenia.
Żeby trzymać się razem
Warstwa osłonowa jest mało sztywna, dlatego musi być trwale połączona z warstwą wewnętrzną muru kotwami ze stali nierdzewnej. Powinny one być zrobione z niezbyt grubych prętów (aby umożliwiać ruchy ścian pod wpływem zmian temperatury) i mieć odpowiedni kształt. Popularne kotwy z ocynkowanego drutu stalowego o średnicy 4-6 mm, robione na budowie, coraz częściej zastępowane są przez kotwy systemowe, z płaskowników lub gotowych prętów, z łącznikami do szybkiego montażu.
Kotwy powinny mieć taką długość, aby można je było osadzić na głębokość min. 5 cm w każdej z warstw. Pionowe odstępy między kotwami powinny wynosić 460 mm, poziome zaś - 500 mm; na 1 m2 powierzchni ściany powinno się więc stosować cztery kotwy. Wzdłuż wszystkich swobodnych krawędzi elewacji (np. wokół otworów okiennych) musi być ich więcej.
Najczęściej kotwy są wkładane w spoinę już w czasie wznoszenia murów. Jeżeli okaże się, że spoiny w ścianie nośnej i osłonowej nie występują na tej samej wysokości, kotwy trzeba będzie wygiąć, ze spadkiem na zewnątrz. Na kotwy należy zakładać krążki z tworzywa sztucznego, które dociskają warstwy termoizolacji. Dzięki znajdującym się na nich kapinosom woda skraplająca się na zimnym metalu ścieka w dół szczeliny wentylacyjnej, a nie przemieszcza się wzdłuż kotew i nie zawilgaca izolacji.
Ściana trójwarstwowa dobrze wentylowana
Do środka ściany trójwarstwowej może przedostawać się wilgoć z wnętrza domu lub woda z zacinającego deszczu. Wilgoć może też przemieszczać się wzdłuż kotew z jednej warstwy ściany na drugą. Aby mogła szybko odparować, w ścianach trójwarstwowych ocieplanych wełną mineralną zostawia się po jej zewnętrznej stronie szczelinę powietrzną o grubości 2-4 cm. Powinna się ona zaczynać około 30 cm nad powierzchnią gruntu, a kończyć dopiero pod dachem. Aby szczelina mogła być wentylowana, na dole i na górze ściany elewacyjnej należy zostawić otwory wentylacyjne (puste spoiny pionowe), których łączna powierzchnia powinna wynosić 350-750 mm2 na 1 m2. Spoiny powinny być osłonięte siatką chroniącą przed zagnieżdżeniem się owadów. Zamiast zostawiać puste spoiny, można też stosować w tych miejscach specjalne puszki z możliwością regulacji dopływu powietrza. Uwaga! W miejscach przerwania ciągłości szczeliny powietrznej (np. okna), otwory wentylacyjne wykonuje się także pod i nad nimi - gwarantuje to cyrkulację powietrza na całej długości ściany.
***
Właściwie zaprojektowany i solidnie wykonany budynek o trójwarstwowej konstrukcji ścian to dobra inwestycja oraz spokój na lata: koszty ogrzewania będą wówczas niewielkie, a prace renowacyjne (konieczne przy ścianach tynkowanych) - niepotrzebne.
Dopasowanie fundamentu
Decyzja o budowie domu w technologii trójwarstwowej powinna zapaść już na etapie rysowania projektu architektonicznego. Ściana taka wymaga bowiem stworzenia odpowiednio szerokiego fundamentu, który ją pomieści. Ścianę elewacyjną można również opierać na specjalnych konsolach ze stali nierdzewnej, które przenoszą obciążenia elewacji bezpośrednio na ścianę nośną. Konsole przymocowuje się do tej ściany nad poziomem gruntu; można je jednak stosować pod warunkiem, że będzie ona odpowiednio wytrzymała.
Tyle funkcji, ile warstw
Każda z trzech warstw ściany trójwarstwowej pełni odrębną funkcję: nośna - przenosi obciążenia od stropów, dachu, ciężaru własnego i użytkowe, izolacyjna - zapewnia małe straty ciepła, elewacyjna (osłonowa) - chroni całość przed uszkodzeniami i wpływami atmosferycznymi oraz nadaje budynkowi pożądany wygląd.
Ściana nośna, odpowiedzialna za przenoszenie ciężaru budynku i obciążeń w nim występujących na fundamenty, wznoszona jest najczęściej z pustaków ceramicznych (zwykłych lub poryzowanych) lub bloczków silikatowych albo z betonu komórkowego. Rzadziej wykonuje się ją jako monolityczną z betonu wylewanego w deskowaniu wielokrotnego użycia.
W technologii trójwarstwowej ściana nośna ma zwykle grubość 15-18 cm (monolityczne mogą być jeszcze cieńsze). Bardzo dobre parametry można osiągnąć, jeśli do budowy ścian nośnych użyje się bloczków lub pustaków o dużej dokładności wymiarowej, umożliwiającej murowanie na cienką warstwę zaprawy klejowej. Gładkie powierzchnie ułatwiają precyzyjne układanie poszczególnych elementów, co pomaga uzyskać jednorodny mur i zminimalizować straty w miejscu zaprawy.
Ocieplenie. Ta warstwa ma największy wpływ na właściwości cieplne całej ściany. Robi się ją z wełny mineralnej lub ze styropianu. Grubość ocieplenia wynosi zazwyczaj 14-16 cm i wystarcza to, aby nadać ścianom dobre właściwości ciepłochronne (współczynnik przenikania ciepła U spada poniżej 0,25 W/(m2.K).
Zarówno wełna, jak i styropian dobrze nadają się do ocieplania ścian trójwarstwowych. Różnią się odpornością na zawilgocenie oraz sposobem montażu. Wełna mineralna wymaga większej ochrony przed zawilgoceniem - jej stosowanie narzuca więc konieczność zapewnienia skutecznej wentylacji wnętrza ściany (utworzenia 3-4-centymetrowej szczeliny wentylacyjnej między wełną a elewacją). - Wełna mineralna. Do ocieplania ścian trójwarstwowych najczęściej używa się wełny w płytach o gęstości 50 kg/m3. Układa się je w jednej lub dwóch warstwach. Płyty łatwo jest docinać i dopasowywać do nierównego podłoża oraz sąsiednich płyt, zatem nawet w izolacji układanej jednowarstwowo łatwo zapobiec powstaniu mostków termicznych. Ponadto wełna mineralna znacznie poprawia właściwości akustyczne ściany i ma tę niewątpliwą zaletę, że jest niepalna.
Styropian. Wybór płyt styropianowych umożliwia budowę ścian bez szczeliny powietrznej; jako materiał nienasiąkliwy styropian nie wymaga wentylacji w takim stopniu jak wełna. Płyty styropianu powinno się układać dwuwarstwowo, z przesunięciem złączy w pionie i w poziomie.
Ściana osłonowa (elewacja). Jej podstawową funkcją jest ochrona ocieplenia przed uszkodzeniami i szkodliwymi warunkami atmosferycznymi. Ponieważ jest to zewnętrzna część całej konstrukcji, elewacja pełni także funkcję ozdobną.
Materiałem najczęściej stosowanym do jej budowy jest cegła licowa lub klinkierowa. Charakteryzują się one dużą wytrzymałością na działanie czynników zewnętrznych oraz stanowią doskonałą ochronę przed niekorzystnym działaniem wilgoci. Zdarza się również, że ścianę osłonową muruje się ze zwykłej cegły, a następnie pokrywa tynkiem i maluje - nie jest to jednak obecnie częsta praktyka. Uroda cegły powoduje, że elewacja klinkierowa jest zdecydowanie najbardziej popularnym rozwiązaniem.
Różnorodność oferty cegieł klinkierowych i licowych daje nie tylko nieograniczone możliwości dopasowania elewacji do wybranej koncepcji architektonicznej, ale pozwala na dostosowanie wydatków do założeń budżetu inwestycji; duże zróżnicowanie cegieł pod względem koloru, faktury i parametrów technicznych przekłada się na równie dużą rozpiętość cen. Najtańsze cegły klinkierowe przyzwoitej jakości kupimy już od ok. 120 zł/m2. Na elewacji nie można opierać żadnych części konstrukcji budynku, na przykład elementów nośnych balkonów czy tarasów. Jeśli ściana elewacyjna jest dłuższa niż 12 m, powinno się w niej wykonać dylatacje wypełnione elastyczną masą.
Na raz i na dwa
Ścianę trójwarstwową można murować jedno- lub dwuetapowo. Budowanie jednoetapowe polega na wznoszeniu wszystkich trzech warstw równocześnie, jeszcze przed wykonaniem dachu. Druga metoda uwzględnia rozłożenie prac na dwa etapy. Na początku muruje się warstwę nośną, a dopiero po zamknięciu stanu surowego i przykryciu budynku dachem dokłada się materiał izolacyjny oraz muruje ścianę elewacyjną z cegieł.
Wybór danego sposobu murowania ściany trójwarstwowej zależy wyłącznie od decyzji wykonawcy. Przyjęło się uważać, że jeśli ściany będą ocieplane styropianem, buduje się je jednoetapowo, jeśli wełną - dwuetapowo. Nie jest to jednak ścisłą regułą. Zazwyczaj nie ma żadnych wytycznych czy przeciwwskazań narzucających jedno- lub dwuetapowy sposób wznoszenia ściany.
Rzeczywiście, przy izolacji z wełny mineralnej polecanym rozwiązaniem jest budowa rozłożona na dwa etapy - czyli układa się ocieplenie i stawia warstwę osłonową dopiero wówczas, gdy dom znajduje się już w stanie surowym zamkniętym, czyli pod dachem. Dlaczego? Wybudowany dach pozwoli uchronić wełnę przed zawilgoceniem podczas budowy. Poza tym ze względu na stosunkowo małą sztywność wełny trudno by ją było wprowadzać między dwie murowane warstwy (w miejscach niedokładnego wypełnienia szczeliny powstawałyby mostki cieplne).
Bardzo słaba chłonność wody przez styropian umożliwia natomiast jednoetapowy sposób budowy, bez obawy o obniżenie jego właściwości cieplnych w wyniku zawilgocenia.
Żeby trzymać się razem
Warstwa osłonowa jest mało sztywna, dlatego musi być trwale połączona z warstwą wewnętrzną muru kotwami ze stali nierdzewnej. Powinny one być zrobione z niezbyt grubych prętów (aby umożliwiać ruchy ścian pod wpływem zmian temperatury) i mieć odpowiedni kształt. Popularne kotwy z ocynkowanego drutu stalowego o średnicy 4-6 mm, robione na budowie, coraz częściej zastępowane są przez kotwy systemowe, z płaskowników lub gotowych prętów, z łącznikami do szybkiego montażu.
Kotwy powinny mieć taką długość, aby można je było osadzić na głębokość min. 5 cm w każdej z warstw. Pionowe odstępy między kotwami powinny wynosić 460 mm, poziome zaś - 500 mm; na 1 m2 powierzchni ściany powinno się więc stosować cztery kotwy. Wzdłuż wszystkich swobodnych krawędzi elewacji (np. wokół otworów okiennych) musi być ich więcej.
Najczęściej kotwy są wkładane w spoinę już w czasie wznoszenia murów. Jeżeli okaże się, że spoiny w ścianie nośnej i osłonowej nie występują na tej samej wysokości, kotwy trzeba będzie wygiąć, ze spadkiem na zewnątrz. Na kotwy należy zakładać krążki z tworzywa sztucznego, które dociskają warstwy termoizolacji. Dzięki znajdującym się na nich kapinosom woda skraplająca się na zimnym metalu ścieka w dół szczeliny wentylacyjnej, a nie przemieszcza się wzdłuż kotew i nie zawilgaca izolacji.
Ściana trójwarstwowa dobrze wentylowana
Do środka ściany trójwarstwowej może przedostawać się wilgoć z wnętrza domu lub woda z zacinającego deszczu. Wilgoć może też przemieszczać się wzdłuż kotew z jednej warstwy ściany na drugą. Aby mogła szybko odparować, w ścianach trójwarstwowych ocieplanych wełną mineralną zostawia się po jej zewnętrznej stronie szczelinę powietrzną o grubości 2-4 cm. Powinna się ona zaczynać około 30 cm nad powierzchnią gruntu, a kończyć dopiero pod dachem. Aby szczelina mogła być wentylowana, na dole i na górze ściany elewacyjnej należy zostawić otwory wentylacyjne (puste spoiny pionowe), których łączna powierzchnia powinna wynosić 350-750 mm2 na 1 m2. Spoiny powinny być osłonięte siatką chroniącą przed zagnieżdżeniem się owadów. Zamiast zostawiać puste spoiny, można też stosować w tych miejscach specjalne puszki z możliwością regulacji dopływu powietrza. Uwaga! W miejscach przerwania ciągłości szczeliny powietrznej (np. okna), otwory wentylacyjne wykonuje się także pod i nad nimi - gwarantuje to cyrkulację powietrza na całej długości ściany.
***
Właściwie zaprojektowany i solidnie wykonany budynek o trójwarstwowej konstrukcji ścian to dobra inwestycja oraz spokój na lata: koszty ogrzewania będą wówczas niewielkie, a prace renowacyjne (konieczne przy ścianach tynkowanych) - niepotrzebne.
Zapisz się na NEWSLETTER. Co tydzień najnowsze wiadomości o budowie, remoncie i wykańczaniu wnętrz w Twojej poczcie e-mail: Zobacz przykład
>
Skomentuj:
Ściany trójwarstwowe - trzy w jednej