Domowy bulodrom - do gry w bule

Mimo że w 2007 roku miłośnicy pétanque świętowali jej 100-lecie, początki rzucania kulami sięgają starożytnych Egiptu i Grecji. W ciągu kilkuset lat powstało wiele odmian gry, a najpopularniejsze to: włoskie bocce , brytyjskie lawn bowls , holenderskie bolle rolle oraz francuska jeu provencal . Ta ostatnia dała początek współczesnej, popularnej na całym świecie - pétanque, czyli petance. Podczas legendarnych już rozgrywek z 1907 roku w prowansalskiej La Ciotat uproszczono zasady gry - rzut kulą od tej pory nie odbywa się już z rozbiegu, tylko z wyznaczonego miejsca.

Dla Francuzów pétanque jest nie tylko sportem czy formą spędzania wolnego czasu. Stała się stylem życia. Od kilku lat gra w bule zdobywa popularność także w Polsce.Traktowana jest jako sposób spędzania wolnego czasu, a jej proste zasady sprawiają, że grać mogą wszyscy, niezależnie od wieku, płci czy statusu społecznego. Coraz częściej w związku z tym można spotkać osoby rzucające srebrne kule w parkach. Powstaje coraz więcej bulodromów, czyli torów do gry w bule - nie tylko w miejscach publicznych, ale również przy domach czy siedzibach firm.

Jak grać w bule

W bule gra się na placu pozbawionym trawy, na przykład na utwardzonym piasku albo żwirze. Do gry potrzebne są kule (nazywane też bulami), "świnka" i dwie przeciwne drużyny, które mogą grać systemem:

- jeden na jednego, czyli single; gracze mają po trzy bule i łącznie rzucają ich 6;

- dwóch na dwóch, czyli dublety; gracze mają po trzy bule i łącznie rzucają ich 12;

- trzech na trzech, czyli triplety; gracze mają po dwie bule i łącznie rzucają ich 12.

Rozgrywki. Gra składa się z kilku partii (ich liczba zależy od zdobytych w grze punktów) i polega na rzucaniu z wytyczonego pola stalowymi kulami w kierunku małej kuli - "świnki". Grę rozpoczyna zawodnik tej drużyny, która rzucała "świnką", starając się umieścić swoją kulę jak najbliżej niej. Następnie gracz drużyny przeciwnej rzuca swoją kulę, mając do wyboru jedną z trzech możliwości:

- celuje jak najbliżej świnki;

- celuje w kulę przeciwnika, próbując ją wybić, by odsunąć od świnki;

- stara się przesunąć świnkę tak, by oddalić ją od kuli przeciwnika.

Jeśli po rzucie jego kula znajduje się najbliżej "świnki", następny ruch należy do drużyny przeciwnej. Gdy zawodnikowi to się nie uda, jego drużyna gra do momentu, aż ulokuje kulę jak najbliżej "świnki" lub do wyczerpania swoich kul. Jeżeli jedna drużyna nie ma już kul, druga rozgrywa własne, które pozostały jej w grze.

Liczenie punktów. Po wyrzuceniu wszystkich kul następuje koniec rozgrywki i liczenie punktów. Zdobywa je tylko ta drużyna, której kula znajduje się najbliżej świnki. Punkty otrzymuje się za każdą bulę umieszczoną bliżej "świnki" niż najbliższa śwince bula przeciwnika.

W każdej rozgrywce maksymalnie można zdobyć trzy lub sześć punktów. Rozgrywkę można skończyć bez zdobytych punktów. Grę wygrywa ten, kto pierwszy zdobędzie 13 punktów.

Kule do gry w bule

Rozmiar buli dobiera się do wielkości dłoni rzucającego. Inne parametry to: waga i twardość stali oraz wykończenie powierzchni kuli pasujące do rodzaju nawierzchni, stylu gry i przyzwyczajeń rzucającego. Najczęściej gra się stalowymi kulami o średnicy 70,5-80 mm i wadze 650-800 g. Mogą one mieć nacięcia lub nie. "Świnka" jest najczęściej drewniana lub plastikowa, a jej średnica wynosi 25-36 mm.

Zestaw sześciu kul do amatorskiej gry w petankę można już za 40 zł kupić w sportowym supermarkecie. Profesjonalne kosztować mogą nawet 300-400 euro. Mają wygrawerowaną nazwę producenta, typ, wagę i cechę identyfikującą bule. Najczęściej spotyka się kule oznaczone literą oraz liczbą dwucyfrową (np. D83, X69). Producenci bul oferują też grawerowanie na kulach dowolnego napisu bądź wzoru.

Wykonanie bulodromu

Jeśli gra w bule ma charakter rekreacyjny, wymiary torów do gry i ich nawierzchnie mogą być dowolne. Gdy jednak decydujemy się na budowę profesjonalnego bulodromu, trzeba go wykonać zgodnie z zasadami gry. Minimalne wymiary boiska wynoszą 4×15 m - rozgrywane mogą na nim być wówczas mistrzostwa krajowe lub zawody międzynarodowe. Takie wymiary ma też bulodrom, którego wykonanie opisujemy poniżej.

Korytowanie. Na obszarze przeznaczonym pod tor do gry w bule zrobiono wykop na głębokość ponad 30 cm. Zwykle zdejmuje się tylko humus, ale podczas prac natrafiono na warstwę gliny, więc musiał być głębszy.

Drenaż. Na dnie wykopu (po zewnętrznej stronie obrysu bulodromu) ułożono ze spadkiem rury drenarskie o średnicy 80 mm, które schodzą do studzienki kręgowej znajdującej się pośrodku długiego boku toru. Na nie nasypano 15-centymetrową warstwę piasku wiślanego (ok. 10 m3). Piach został ubity i zagęszczony, a na jego wierzch ułożono geowłókninę. Dla gruntów dobrze przepuszczalnych wystarczy jedynie warstwa piasku - a nawet można z niej zupełnie zrezygnować.

Podłoże. Na tak przygotowaną warstwę rozsączającą usypano 15-centymetrową warstwę żwiru (ok. 10 m3), a na nią 6-centymetrową warstwę tłucznia granitowego. Obie warstwy zostały wyrównane i zagęszczone mechanicznie.

Zabezpieczenie brzegów. Podczas wysypywania żwiru na obrzeżach bulodromu zamontowano deski z drewna egzotycznego o wymiarach 3×15 cm, które wystają 2 cm nad powierzchnię do gry. Obwiedzenie można wykonać z dowolnego materiału - impregnowanych bali, betonowych krawężników, szyn stalowych, kamiennych płyt.

Uwaga! Zanim na przygotowanym bulodromie pierwszy raz zagramy, warto odczekać przynajmniej tydzień. W tym czasie tor należy polewać wodą, aby warstwy dobrze związały się ze sobą.

Podczas gry na bulodromie mogą pojawić się zagłębienia, niekiedy tłuczeń wypłukuje się i miesza ze żwirem, a pole gry chętnie porastają chwasty. Aby jak najdłużej boisko znajdowało się w dobrym stanie, po każdej grze warto je wyrównać, a raz na pół roku dosypać nową, 2-centymetrową warstwę świeżego tłucznia i go zagęścić. Tor osiągnie swoje optymalne parametry (gęstość bądź twardość) po około 2 latach.

Bule w Polsce

Bule do Polski przywieźli repatrianci wracający po II wojnie światowej, najpierw na Dolny Śląsk. Dzisiaj pétanque znana jest praktycznie w całej Polsce, choć trudno określić, ilu amatorów gra w bule.

W 2002 r. powołano Polską Federację Pétanque. W 2003 r. Polska po raz pierwszy wzięła udział w mistrzostwach świata w pétanque i zorganizowała Mistrzostwa Polski.

Rzucanie kulami armatnimi

Grając w bule, trudno o kontuzję czy wypadek, chyba że używa się do tego celu niewłaściwych kul. W historii pétanque odnotowano jeden mecz, podczas którego zginęło 38 osób. Rozegrano go kulami armatnimi tuż przed składem prochu strzelniczego, w 1792 roku w Marsylii.

Zapisz się na NEWSLETTER. Co tydzień najnowsze wiadomości o budowie, remoncie i wykańczaniu wnętrz w Twojej poczcie e-mail: Zobacz przykład

>