Jak zbudować ścianę trójwarstwową?

Ściany trójwarstwowe

O czym pamiętać przed decyzją o budowie ściany trójwarstwowej

Układania termoizolacji

Zapobiegania mostkom termicznym

Montażu okien

Właściwego przechowywania materiałów

Jak jest zbudowana ściana trójwarstwowa

• nośna - przenosi obciążenia pochodzące od stropów, dachu, ciężaru własnego oraz użytkowe;
• izolacyjna - ociepla dom;
• elewacyjna - chroni całość przed uszkodzeniami i wpływami atmosferycznymi oraz nadaje budynkowi ładny wygląd.

Ściana nośna

Ściany nośne w konstrukcji trójwarstwowej nie muszą być grube - zwykle mają do 30 cm grubości, choć w zupełności wystarczy już 15-18 cm. Można je wymurować z dowolnego materiału:

• z ceramiki zwykłej - najczęściej z pustaków, rzadziej z cegły kratówki lub modularnej. Mur z ceramiki zwykłej ma 19-25 cm;
• z ceramiki poryzowanej - pustaki mają lepsze właściwości izolacyjne niż te z ceramiki zwykłej. Ściana nośna z ceramiki poryzowanej ma zwykle grubość 18,8-25 cm;
• z betonu komórkowego - ścianę najlepiej budować z bloczków odmiany 600 lub 700. Może mieć grubość 24 cm,
• z keramzytobetonu - ściana ma grubość 17,5-24 cm;
• z silikatów - ścianę wznosi się z cegieł lub bloczków o grubości 15-24 cm.

Od wewnątrz ściany wykańcza się tynkiem (gipsowym lub cementowo-wapiennym).

Izolacja ocieplenie

• wełnę mineralną - w postaci płyt o gęstości 50 lub 35 kg/m3, układaną w jednej lub dwóch warstwach. Wełna nie utrudnia przepływu pary wodnej na zewnątrz ściany, jednocześnie jest odporna na zawilgocenie (dzięki środkom hydrofobowym). Łatwo ją docinać i dopasowywać do nierównego podłoża i sąsiednich płyt, więc nawet jeśli układa się ją w jednej warstwie, można zapobiec powstaniu mostków termicznych. Wełna poprawia też właściwości akustyczne ściany i jest całkowicie niepalna.
  
  Uwaga! Między wełną a elewacją należy zostawić szczelinę wentylacyjną; umożliwi to odparowanie wilgoci, jaka może się dostać do izolacji wskutek skraplania się pary wodnej czy niewielkich przecieków przez spoiny (dotyczy to zwłaszcza ścian od strony zachodniej);
  
  
• styropian - płyty najlepiej układać dwuwarstwowo, z przesunięciem złączy w pionie i w poziomie, albo stosować płyty z frezowanymi krawędziami (z wpustem i wypustem albo półwypustem). Przy ociepleniu ze styropianu nie trzeba zostawiać szczeliny wentylacyjnej. Sztywność płyt styropianowych oraz ich odporność na zawilgocenie umożliwia budowanie ścian jedno- etapowo (ocieplanie równocześnie z murowaniem obu warstw).

Ściana eleacyjna

Jej zadanie to ochrona ocieplenia przed opadami, zmianami temperatury, wiatrem oraz uszkodzeniami mechanicznymi. W domach jednorodzinnych jej grubość wynosi 6-12- centymetrów, zależnie od wymiarów wybranego na nią materiału.

Elewację ściany trójwarstwowej najczęściej muruje się jako ostateczne wykończenie ściany, z materiałów niewymagających tynkowania, takich jak:

• cegły klinkierowe grubości 6,5-12 cm, i licowe (gładkie albo ryflowane);
• betonowe bloczki elewacyjne - 8-11 cm;;
• cegły silikatowe (ostatnio stosowane nieco rzadziej).
• cegły silikatowe łupane - 6 cm (najtańsze rozwiązanie) lub młotkowane - 11 cm,

  a na ściany do tynkowania:

• cegły modułowe DZ grubości 8,8 cm,

• kształtki silikatowe grubości 8 cm.

Warto wiedzieć, że elewacje z kształtek silikatowych starannie wymurowane na wąskie spoiny można otynkować tynkiem cienkowarstwowym lub pozostawić je bez tynkowania. Trzeba je tylko zaimpregnować odpowiednimi preparatami, aby zmniejszyć nasiąkliwość elewacji i ochronić ją przed zabrudzeniem.

Uwaga! Na elewacji nie można opierać żadnych części konstrukcji budynku, na przykład elementów nośnych balkonów czy tarasów.

Jeśli ściana elewacyjna jest dłuższa niż 12 m, powinno się w niej wykonać dylatacje wypełnione elastyczną masą, na przykład akrylową.

Cegły elewacyjne, zwłaszcza klinkierowe, są dość drogie. Tańszym rozwiązaniem jest wymurowanie ściany nośnej z materiału, z którego zbudowano ściany nośne i otynkowanie jej. Tynk musi być mrozoodporny, wytrzymały na zarysowania i spękania, a także odporny na zawilgocenie i uderzenia.

Murowanie na raz czy na dwa

Ścianę trójwarstwową można murować jedno- lub dwuetapowo. Budowanie jednoetapowe polega na wznoszeniu wszystkich trzech warstw równocześnie, jeszcze przed wykonaniem dachu. W drugiej metodzie na początku muruje się warstwę nośną, a po zamknięciu stanu surowego i przykryciu domu dachem, dokłada się ocieplenie oraz muruje ścianę elewacyjną z cegieł. Wybór sposobu murowania ściany trójwarstwowej zależy wyłącznie od decyzji wykonawcy. Przyjęło się uważać, że jeśli ściany będą ocieplane styropianem, buduje się je jednoetapowo, jeśli wełną - dwuetapowo. Nie jest to jednak obowiązującą zasadą.

•  jednoetapowo - jednocześnie stawia się warstwę nośną, izolacyjną i elewacyjną. Aby to było możliwe, wysokość elementów w ścianie nośnej powinna być taka sama jak w ścianie elewacyjnej (lub być jej wielokrotnością); ułatwia to też poprawny montaż kotew w spoinach poziomych.

Wznoszenie ściany rozpoczyna się od wymurowania warstwy elewacyjnej na wysokość około 0,5 m z jednoczesnym osadzeniem kotew mocujących. Następnie na wystające kotwy nabija się ocieplenie. Podczas murowania stosuje się zasadę, że ocieplenie ma zawsze wystawać ponad poziom muru. Ułatwia to usuwanie resztek zaprawy, która może spadać na powierzchnię styku płyt (trzeba ją koniecznie usuwać, bo powodowałaby powstawanie miejsc o gorszej izolacji cieplnej). W miejscach ościeży warto umieścić obramowanie, które ochroni izolację przed uszkodzeniem;

• dwuetapowo - najpierw muruje się warstwę nośną i dopiero po przykryciu domu dachem mocuje ocieplenie i stawia warstwę elewacyjną. Sposób ten stosuje się rzadko, bo jest kosztowny, ale bywa polecany, jeśli ściana ocieplana jest wełną mineralną, a elewacja - wznoszona z cegły klinkierowej (wymagającej starannego spoinowania).

Po wymurowaniu ściany nośnej układa się ocieplenie i muruje elewację. Prace te trzeba prowadzić z rusztowania. Najpierw ocieplenie mocuje się do ścian kotwami łącznikowymi z talerzykami dociskowymi. Rozmieszczenie kotew powinno być takie, aby bez odginania trafiały w spoiny warstwy elewacyjnej. Prace wykonuje się pasami wysokości około 1 m. Po zamocowaniu ocieplenia muruje się warstwę elewacyjną do tej samej wysokości. W wymaganych odstępach osadza się puszki wentylacyjne.

Uwaga! Zaprawa murarska nie może zwisać ze spoiny ani spadać do wnętrza ściany, aby nie zamknęła światła szczeliny wentylacyjnej i nie zatykała otworów u dołu.

• Układane w czasie murowania. Takie kotwy przeznaczone są do ścian, których warstwę nośną i elewacyjną muruje się równolegle. Najlepiej, jeśli moduł wysokości elementów ściany nośnej jest wielokrotnością wysokości cegieł elewacyjnych. Jeśli zaś spoiny obu ścian nie pokrywają się, kotwy trzeba odginać i stosować krążki dociskowe z kapinosem.
• Wbijane lub wkręcane. Stosuje się je, jeśli ściana nośna jest monolityczna (na przykład żelbetowa), a także jeśli jest już wymurowana i trzeba do niej zakotwić elewację.

Żeby wymurować i ocieplić ścianę trójwarstwową - detale

ZAPRAWA. Powinna być dobrana do rodzaju elementów ściennych. Najczęściej używa się zwykłych zapraw (gotowych bądź przygotowanych na budowie), a dokładne wymiarowo elementy (np. z betonu komórkowego czy bloczków silikatowych) klei się na zaprawy cienkowarstwowe.

KOTWY. Wiążą warstwę nośną z elewacyjną, ale muszą umożliwiać wzajemne ruchy tych warstw pod wpływem zmian temperatury, w przeciwnym razie dochodziłoby do powstania naprężeń i pęknięć. Dlatego kotwy powinny być wykonane z niezbyt grubych prętów i mieć odpowiedni kształt. Popularne kotwy z ocynkowanego drutu stalowego o średnicy 4-6 mm coraz częściej zastępowane są kotwami dostosowanymi do różnych ścian:

• do murowanych na zwykłe spoiny używa się kotew o średnicy 4 mm, zagiętych z jednej strony,
• do murowanych na cienkie spoiny stosuje się kotwy spłaszczone z jednej strony bądź kotwy wykonane z płaskownika,
• do ocieplanych wełną mineralną w systemie dwuetapowym służą kotwy wbijane lub wkręcane z dodatkowym talerzykiem dociskowym. Talerzyk chroni przed odsunięciem ocieplenia od ściany, a specjalnie ukształtowany nosek, zwany kapinosem, zapobiega zamoczeniu wełny kondensującą wodą, która dzięki noskowi skapuje do szczeliny powietrznej, a stamtąd odparowuje.

Kotwy powinny mieć taką długość, aby można je osadzić na głębokość co najmniej 5 cm w każdej z warstw. Standardowo stosuje się cztery kotwy na  metr kwadratowy ściany, a w narożach i wokół otworów umieszcza się je w każdej spoinie poziomej (mniej więcej co 25 cm).

NADPROŻA. W ścianach trójwarstwowych nadproża również muszą być trójwarstwowe i mieć niezależne belki nadprożowe w elewacji oraz warstwie nośnej. Nadproża ściany nośnej wykonuje się jako typowe belki żelbetowe. W warstwie elewacyjnej nadproże może być żelbetowe lub murowane.

• W elewacjach przeznaczonych do tynkowania wykonuje się nadproża żelbetowe w postaci wąskich belek żelbetowych.
• W ścianach elewacyjnych z cegły klinkierowej, silikatowej lub z dekoracyjnych bloczków betonowych do wykonania nadproży trzeba zastosować zbrojenie z gotowych kształtek lub gięte na budowie.

Najlepiej, gdy nadproże i obramowanie otworu wykonuje się z tzw. węgarkiem, czyli z wysunięciem warstwy elewacyjnej do środka otworu okiennego lub drzwiowego. W ościeżu warto też zastosować obramowanie z płyty grubości 2-3 cm - wiórkowo-cementowej, OSB 3 lub z wodoodpornej sklejki. W nadprożu elementy te pełnią funkcję deskowania traconego, a po bokach (w ościeżu) zapewniają dobre zamocowanie okna.

PUSZKI WENTYLACYJNE. Umożliwiają wentylację szczeliny powietrznej między ociepleniem z wełny mineralnej a elewacją i w ten sposób chronią izolację przed trwałym zawilgoceniem, a ponadto zabezpieczają szczelinę w ścianie przed owadami.

Materiały do budowy ścian oferują m.in. firmy:

Bruk-bet - www.termalica.pl

Röben - www.roben.pl

Solbet - www.solbet.pl

Xella - www.xella.pl

Wienerberger - www.wienerberger.pl

Materiały do ocieplenia ścian oferują m.in. firmy:

Austrotherm - www.austrotherm.pl

Isover - www.isover.pl

Knauf Industries - www.knauf-industries.com

Knauf Insulation - www.knaufinsulation.pl

Styropmin - www.styropmin.pl

Swisspor - www.swisspor.pl

Termo Organika - www.termoorganika.pl

Rockwool - www.rockwool.pl

Ursa - www.ursa.pl