Osprzęt elektryczny: włączniki w inteligentnej instalacji

W większości domów, także nowo budowanych, wykonuje się wciąż tradycyjne instalacje elektryczne. Do sterowania światłem stosuje się w nich różnego typu wyłączniki światła (na przykład pojedyncze, podwójne, schodowe, krzyżowe), zaś stały dostęp do prądu zapewniają gniazdka elektryczne. Ponadto, mogą być jeszcze montowane opcjonalnie gniazda instalacji telefonicznej i komputerowej czy telewizyjnej.

Włączniki i gniazdka różnią się między sobą oczywiście jakością, użytymi materiałami i kolorami. Oprócz białych i kremowych oferowane są włączniki w innych kolorach, a także wykonane z mniej typowych materiałów - metalu, drewna, skóry, szkła czy kamienia.

Włączniki mogą mieć różną konstrukcję; w sprzedaży są zarówno tradycyjne (mechaniczne), jak i dotykowe. Ich koszt waha się od kilku złotych za najprostsze modele, do kilkuset złotych za włączniki sensorowe (dotykowe).

Często w salonach i sypialniach montuje się ściemniacze, które umożliwiają regulację natężenia światła, co pozwala oszczędzać energię, a także ma wpływ na atmosferę pomieszczenia.

W łazienkach, w których jest ogrzewana podłoga, często stosowane są regulatory temperatury sterowane zegarem. Natomiast rolety zewnętrzne opuszcza się za pomocą przycisków lub automatycznie - dzięki czujnikom zmierzchowym.

Wszystkimi powyższymi urządzeniami można też sterować za pomocą pilotów.

W większości domów, także nowo budowanych, wykonuje się wciąż tradycyjne instalacje elektryczne. Do sterowania światłem stosuje się w nich różnego typu wyłączniki światła (na przykład pojedyncze, podwójne, schodowe, krzyżowe), zaś stały dostęp do prądu zapewniają gniazdka elektryczne. Ponadto, mogą być jeszcze montowane opcjonalnie gniazda instalacji telefonicznej i komputerowej czy telewizyjnej.

Włączniki i gniazdka różnią się między sobą oczywiście jakością, użytymi materiałami i kolorami. Oprócz białych i kremowych oferowane są włączniki w innych kolorach, a także wykonane z mniej typowych materiałów - metalu, drewna, skóry, szkła czy kamienia.

Włączniki mogą mieć różną konstrukcję; w sprzedaży są zarówno tradycyjne (mechaniczne), jak i dotykowe. Ich koszt waha się od kilku złotych za najprostsze modele, do kilkuset złotych za włączniki sensorowe (dotykowe).

Często w salonach i sypialniach montuje się ściemniacze, które umożliwiają regulację natężenia światła, co pozwala oszczędzać energię, a także ma wpływ na atmosferę pomieszczenia.

W łazienkach, w których jest ogrzewana podłoga, często stosowane są regulatory temperatury sterowane zegarem. Natomiast rolety zewnętrzne opuszcza się za pomocą przycisków lub automatycznie - dzięki czujnikom zmierzchowym.

Wszystkimi powyższymi urządzeniami można też sterować za pomocą pilotów.

Instalacja inteligentna

Instalacje inteligentne od tradycyjnych odróżnia to, że pozwalają sterować wszystkimi urządzeniami, które podłączone są do zasilania, a odbywa się to w sposób zintegrowany (a nie tak, że każde urządzenie czy obwód ma własny, niepołączony z innymi włącznik). Inteligencja domu może być "realizowana" na różne sposoby - co powoduje, że istnieje kilka standardów, w jakich powstają instalacje. Jednym z bardziej rozpowszechnionych standardów jest instalacja magistralna KNX (dawniej zwana EIB). Technologia ta narodziła się na początku lat 90. XX wieku w Europie, powstała też organizacja zrzeszająca producentów takich urządzeń (pod nazwą EIBA, obecnie Konnex).

Technologia KNX nie jest technologią zamkniętą, co oznacza, że wszyscy producenci, którzy spełnią normy i wymagania (jest ich ponad 200), mogą produkować i dostarczać urządzenia w tym standardzie. Oznacza to, że sprzęty w instalacji KNX nie muszą pochodzić od jednego producenta.

Urządzenia takie dzielą się na dwie grupy:

Urządzenia wykonawcze. Zwane przez fachowców aktorami, zamontowane są w rozdzielnicach elektrycznych i realizują odpowiednie "komendy i rozkazy".

Sensory. Są odpowiednikami wyłączników stosowanych w tradycyjnej instalacji. Sensory umieszcza się w pomieszczeniach i służą do sterowania systemem.

Cały system jest zasilany prądem pod napięciem 24V z zasilacza umieszczonego w rozdzielnicy elektrycznej.

Są też systemy bezprzewodowe, w których aktory i sensory są zintegrowane; montuje się je w miejscach gniazdek i włączników poszczególnych sprzętów.

Jak to działa

Działanie instalacji tradycyjnej i inteligentnej jest o tyle zbliżone, że w obu akcja (naciśnięcie przycisku) wywołuje reakcję (włączenie się urządzenia lub zapalenie światła). W systemach inteligentnych reakcje są nieco bardziej skomplikowane.

Sensory są wstępnie programowane, wystarczy więc nacisnąć odpowiedni klawisz, by wywołać określoną reakcję jednego lub kilku aktorów. Jednym klawiszem możemy wywołać pojedyncze zdarzenia (na przykład włączy się światło konkretnej lampy w jednym pomieszczeniu) lub całą ich sekwencję - zapali się światło wybranych lamp w pomieszczeniu (uruchomi się funkcja tak zwanych scen świetlnych), jednocześnie wyłączy oświetlenie zewnętrzne, opuszczą żaluzje itd. To, jak i które aktory zareagują na polecenie uruchamiane konkretnym klawiszem, zależy od naszych preferencji.

Sterowniki. Oprócz przypominających włączniki sensorów, instalacją inteligentną możemy sterować także przy użyciu paneli dotykowych, czujników ruchu, zmierzchu i obecności, a także poprzez telefon komórkowy, tablet czy komputer. Zastosowanie odpowiednich urządzeń w rozdzielnicy daje nam również możliwość zdalnego monitorowania naszego domu przez internet.

Integracja systemów. Technologia KNX integruje i pozwala połączyć w jeden system wszystkie dostępne i używane systemy w domu. Możemy więc sterować oświetleniem, żaluzjami, ale też ogrzewaniem, wentylacją, klimatyzacją, bramą wjazdową i garażową. A także monitorować systemy alarmowe, czujniki wody, gazu itd. W tradycyjnej instalacji elektrycznej każdy system działa sam i nie ma możliwości ich połączenia.

Po co nam system inteligentny?

Z pewnością oferuje użytkownikom komfort i wygodę obsługiwania domowych urządzeń. Pozwala za pomocą jednego przycisku, panelu dotykowego lub specjalnego pilota sterować różnymi urządzeniami, które są do niej podłączone (pod warunkiem, że "rozumieją" one protokół, w jakim przesyłane są komunikaty).

System KNX daje nam również wymierne oszczędności. Dzięki zastosowaniu stacji pogodowej, czujników obecności oraz regulatorów temperatury, możemy oszczędzać energię elektryczną poprzez optymalne ustawianie natężenia oświetlenia, automatyczne wyłączanie światła, w tych pomieszczeniach, w których aktualnie nikogo nie ma, czy obniżenie temperatury w grzejnikach i zmniejszenie obrotów silnika rekuperatora w chwili, kiedy wychodzimy z domu itp.

System KNX daje nam również możliwość monitorowania naszego mieszkania, domu - kiedy jesteśmy na wakacjach lub w delegacji. Także poprzez internet możemy sprawdzić, co się dzieje w domu i czy wszystko jest w porządku.

Wymagania systemu

Mogą być one bardzo zróżnicowane. W pierwszej kolejności o wymaganiach decyduje typ obiektu - dom jednorodzinny z niewielkim ogrodem i willa na dużej działce, z basenem i oranżerią, wymagają nieco odmiennych rozwiązań.

Preferencje inwestora. Musi on określić, jakimi mediami będzie chciał sterować (oświetlenie, żaluzje, klimatyzacja, ogrzewanie, alarmy). Powinien też zdecydować, w jaki sposób chce nimi sterować (sensory na ścianach, piloty zdalnego sterowania, panele dotykowe, czujniki obecności, sterowanie przez internet) oraz gdzie umieścić sensory.

Magistrala komunikacyjna. Powyższe decyzje są bardzo istotne, gdyż od nich zależy rozprowadzenie inteligentnej instalacji elektrycznej. Układa się w niej nie tylko kable zasilające, ale też magistralne, przez które płyną "komunikaty" dla poszczególnych urządzeń. Magistrala to specjalny przewód BUS EIB. Wychodzi on z rozdzielnicy i jest rozprowadzony do wszystkich sensorów, czujników, paneli dotykowych.

Przewody zasilające. Muszą być podzielone na obwody i jest to sieć bardziej skomplikowana niż w instalacji tradycyjnej - jeżeli każda żarówka ma być osobno sterowana, musi być zamontowana na osobnym obwodzie i podłączona do odpowiedniego aktora (urządzenia wykonawczego).

Programowanie. Montażysta podłącza do magistrali inteligentnej instalacji komputer ze specjalnym oprogramowaniem ETS. Tworzy w nim specjalną aplikację, wprowadzając ustalone uprzednio założenia i uwzględniając bieżące potrzeby inwestora. Poprzez przypisanie w aplikacji określonych funkcji do klawiszy i urządzeń, tworzą się sceny, grupy sterowania (na przykład oświetleniem czy roletami), sekwencje zdarzeń itd.

Koszty

Bez określenia typu budynku, a także wymagań użytkownika, bardzo ciężko jest określić koszt całej instalacji. Zależnie od liczby obwodów, funkcji, użytych sensorów, ekranów dotykowych oraz powierzchni mieszkania lub domu, koszt takiej instalacji może się wahać od kilku do kilkudziesięciu lub nawet kilkuset tysięcy złotych.

Jest to zdecydowanie więcej, niż wynoszą koszty instalacji tradycyjnej, ale płacimy za to, że to system dopasowuje się do potrzeb i oczekiwań inwestora, a nie odwrotnie.

Opłacalność. Systemy sterowania budynkami to przyszłość. Pozwalają na optymalne zarządzanie zużyciem energii elektrycznej i cieplnej. Oczywiście, nakłady poniesione na początku są duże, ale w zamian otrzymujemy komfort, bezpieczeństwo użytkowania, a w dłuższej perspektywie (i przy rosnących cenach energii) - zwrot poniesionych kosztów.

Pamiętajmy też o możliwości ingerowania w system KNX - w czasie remontu czy przebudowy da się podłączyć do niego nowe urządzenia i przeprogramować całość.

Urządzenia inteligentnego domu oferują m.in. producenci i dystrybutorzy:

Livolo/Adriawik, www.livolopolska.com

Fibaro, www.fibaro.pl

Legrand, www.legrand.pl

Satel, www.satel.pl

Somfy, www.somfy.pl

Ospel, www.ospel.com.pl

Xcomfort/Eaton, www.xcomfort.pl

Zapisz się na NEWSLETTER. Co tydzień najnowsze wiadomości o budowie, remoncie i wykańczaniu wnętrz w Twojej poczcie e-mail: Zobacz przykład

>