Sposób na piękny parkiet
Znane od dawna parkiety są wciąż cenione za solidność, trwałość, elegancję... i możliwość wielokrotnego odnawiania.
Tradycyjny parkiet to najbardziej elegancki rodzaj podłogi drewnianej. Wykonuje się go z deszczułek z litego drewna, zwanych potocznie klepkami. Łączy się je ze sobą na pióro i wpust, wyprofilowane w ich dłuższych i bocznych krawędziach.
Deszczułki z drewna krajowego mają długość od 250 mm do 500 mm, a szerokość od 50 mm do 70 mm; natomiast klepki wykonane z drewna egzotycznego mogą mieć długość do 1200 mm i szerokość 90 mm. Niezależnie od gatunku deszczułki mają grubość 16, 19 lub 22 mm, a ich warstwa użytkowa (do połączenia pióro-wpust) wynosi 9-11 cm. Dzięki temu parkiet można wielokrotnie odnawiać przez cyklinowanie.
Drewno z klasą
Zanim deszczułki zostaną połączone w parkiet, trzeba wybrać gatunek i klasę drewna, z jakiego zostaną wykonane. Od tego zależy jakość podłogi: jej wytrzymałość, trwałość i wygląd. Przy wyborze drewna warto więc uwzględnić nie tylko to, czy nam się podoba, ale także w jakim pomieszczeniu będzie ułożone.
Podłogi w holu, kuchni czy pokojach dziecięcych wycierają się zwykle szybciej niż w sypialni czy gabinecie. Dlatego do niektórych pomieszczeń trzeba wybrać materiał o lepszych cechach wytrzymałościowych: twardszy, mniej ścieralny. Do pomieszczeń, w których nie chodzi się w butach, można stosować wszystkie rodzaje drewna, zarówno te miękkie, jak i twarde. Pomieszczenia bardziej eksploatowane wymagają zastosowania twardszego drewna oraz odpowiedniego zabezpieczenia: odpornego na ścieranie lakieru, oleju lub wosku. Parkiet może występować w pięciu klasach, które określają usłojenie, barwę i jakość drewna:
- klasa I - deszczułki bez pęknięć i sęków, o jednolitej barwie i równomiernym usłojeniu;
- klasa II - poszczególne elementy mogą się nieco różnić barwą, słoje mogą mieć mniej regularną linię;
- klasa III - klepki znacznie różnią się barwą oraz usłojeniem; mogą w nich występować niewypadające sęki średnicy do 15 mm.
Dobierając podłogę, warto od razu pomyśleć w jakim stylu będzie całe wnętrze. Do spokojnych, stonowanych lepiej pasuje podłoga o jednolitej barwie, z deszczułek o regularnym układzie słojów, a więc najwyższej klasy. Warto wiedzieć, że wyraziste podłogi są znacznie ciekawsze i... tańsze. Takie parkiety najlepiej prezentują się w minimalistycznych wnętrzach współczesnych.
Nie zawsze da się jednak połączyć względy użytkowe i estetyczne. Dlatego jeśli wygląd drewna nam nie odpowiada, ale za jego kupnem przemawiają inne jego walory, naturalny odcień drewna można nieco zmodyfikować. Producenci bejcują je tak, by uzyskało nową barwę lub by uwypuklić rysunek słoi i pogłębić naturalny kolor. Niektóre gatunki można poddać zabiegowi parzenia. W jego efekcie drewno zmienia swój kolor na ciemniejszy.
Wybór wzoru parkietu
Od stylu wnętrza zależy też, jaki wzór zostanie ułożony z klepek, a od wzoru zależą wymiary deszczułek i ukształtowanie bocznych krawędzi. Wzory podłogi mogą powstawać albo przez ułożenie jednego rodzaju deszczułek w różny sposób, albo też różnego rodzaju deszczułek (o różnej długości i szerokości) w ściśle określony sposób. Warto przy tym pamiętać, że parkiety, których elementy ułożono względem siebie ukośnie lub poprzecznie, są dużo bardziej stabilne wymiarowo niż takie, w których wszystkie elementy leżą w jednym kierunku.
Jodełka - pojedyncza lub podwójna. To najpopularniejszy wzór. By go uzyskać, klepki jednakowych wymiarów układa się pod kątem 45° lub prostopadle do ścian. Do wykonania podłogi potrzeba jednakowej liczby deszczułek o wpustach prawych i lewych. Jodełka lepiej wygląda z klepek dłuższych i węższych niż krótkich i szerszych. Im dłuższe deszczułki, tym mniej widoczne podziały. Trzeba jednak pamiętać, że na małej powierzchni układanie długich deszczułek w jodełkę jest nieekonomiczne.
Cegiełka (okrętowy). W ten wzór można układać klepki dowolnej długości i szerokości. Im jednak będą one dłuższe, tym powierzchnia podłogi będzie bardziej jednolita. Do układania potrzebne są deszczułki z wpustami tylko prawymi lub tylko lewymi. Najczęściej klepki układa się regularnie - styki przesunięte są o połowę długości klepek albo nieregularnie - z przesunięciem o 1/4 lub 1/3 długości.
Drabinka. Wzór łatwy do ułożenia. Może mieć różne warianty - z jednym lub dwoma pasami poziomo ułożonych klepek, a także jednym lub kilkoma rzędami klepek ułożonych pionowo. Do ułożenia pasów poziomych można użyć klepek o innych wymiarach niż do ułożenia pasów pionowych.
Koszykowy (kwadraty). Rzędy deszczułek tworzą kwadraty zestawiane ze sobą. Ich brzegi mogą być ułożone równolegle do ścian, bądź pod kątem 45°. Aby ułożyć taki wzór, należy wybrać klepki, których długość stanowi dokładną wielokrotność szerokości. Do ułożenia podłogi potrzebna jest jednakowa liczba deszczułek o wpustach prawych i lewych. Im mniejsze są deszczułki, tym bardziej wzór przypomina mozaikę.
Holenderski. Rzędy kilku klepek równomiernie przeplatane są w połowie długości jedną ułożoną do nich prostopadle klepką. Deszczułki układane poziomo mogą mieć inną długość niż układane pionowo, ale długość pionowych musi być wielokrotnością szerokości poziomych.
Diagonalny. Tworzą go spiralnie ułożone klepki z kwadratami drewna wewnątrz. Taki wzór wymaga klepek, których długość jest dokładnie dwa razy większa niż szerokość. Kwadrat wewnątrz spirali ma wymiary równe połowie klepki. Ponieważ jednak wycięcie kwadratów, a także wyfrezowanie wpustów wymaga specjalistycznego sprzętu, lepiej od razu kupić gotowe zestawy deszczułek do takiego ułożenia.
Mocne podłoże pod parkiet
Podłoże do klejenia podłogi drewnianej powinno być suche (maksymalna wilgotność to 3%), bez zanieczyszczeń oraz mieć odpowiednią przyczepność. Bardzo często wymaga najpierw wyrównania oraz uzupełnienia ubytków, do czego służą masy wyrównujące. Jeżeli powierzchnia podkładu jest nazbyt gładka (takiej klej się nie będzie trzymał), trzeba ją przetrzeć papierem ściernym albo pilnikiem. Przed rozpoczęciem klejenia podłoże należy dokładnie oczyścić (najlepiej przy użyciu rozpuszczalnika) z brudu, farb, lakierów, wody oraz tłuszczu.
Deszczułki z drewna krajowego mają długość od 250 mm do 500 mm, a szerokość od 50 mm do 70 mm; natomiast klepki wykonane z drewna egzotycznego mogą mieć długość do 1200 mm i szerokość 90 mm. Niezależnie od gatunku deszczułki mają grubość 16, 19 lub 22 mm, a ich warstwa użytkowa (do połączenia pióro-wpust) wynosi 9-11 cm. Dzięki temu parkiet można wielokrotnie odnawiać przez cyklinowanie.
Drewno z klasą
Zanim deszczułki zostaną połączone w parkiet, trzeba wybrać gatunek i klasę drewna, z jakiego zostaną wykonane. Od tego zależy jakość podłogi: jej wytrzymałość, trwałość i wygląd. Przy wyborze drewna warto więc uwzględnić nie tylko to, czy nam się podoba, ale także w jakim pomieszczeniu będzie ułożone.
Podłogi w holu, kuchni czy pokojach dziecięcych wycierają się zwykle szybciej niż w sypialni czy gabinecie. Dlatego do niektórych pomieszczeń trzeba wybrać materiał o lepszych cechach wytrzymałościowych: twardszy, mniej ścieralny. Do pomieszczeń, w których nie chodzi się w butach, można stosować wszystkie rodzaje drewna, zarówno te miękkie, jak i twarde. Pomieszczenia bardziej eksploatowane wymagają zastosowania twardszego drewna oraz odpowiedniego zabezpieczenia: odpornego na ścieranie lakieru, oleju lub wosku. Parkiet może występować w pięciu klasach, które określają usłojenie, barwę i jakość drewna:
- klasa I - deszczułki bez pęknięć i sęków, o jednolitej barwie i równomiernym usłojeniu;
- klasa II - poszczególne elementy mogą się nieco różnić barwą, słoje mogą mieć mniej regularną linię;
- klasa III - klepki znacznie różnią się barwą oraz usłojeniem; mogą w nich występować niewypadające sęki średnicy do 15 mm.
Dobierając podłogę, warto od razu pomyśleć w jakim stylu będzie całe wnętrze. Do spokojnych, stonowanych lepiej pasuje podłoga o jednolitej barwie, z deszczułek o regularnym układzie słojów, a więc najwyższej klasy. Warto wiedzieć, że wyraziste podłogi są znacznie ciekawsze i... tańsze. Takie parkiety najlepiej prezentują się w minimalistycznych wnętrzach współczesnych.
Nie zawsze da się jednak połączyć względy użytkowe i estetyczne. Dlatego jeśli wygląd drewna nam nie odpowiada, ale za jego kupnem przemawiają inne jego walory, naturalny odcień drewna można nieco zmodyfikować. Producenci bejcują je tak, by uzyskało nową barwę lub by uwypuklić rysunek słoi i pogłębić naturalny kolor. Niektóre gatunki można poddać zabiegowi parzenia. W jego efekcie drewno zmienia swój kolor na ciemniejszy.
Wybór wzoru parkietu
Od stylu wnętrza zależy też, jaki wzór zostanie ułożony z klepek, a od wzoru zależą wymiary deszczułek i ukształtowanie bocznych krawędzi. Wzory podłogi mogą powstawać albo przez ułożenie jednego rodzaju deszczułek w różny sposób, albo też różnego rodzaju deszczułek (o różnej długości i szerokości) w ściśle określony sposób. Warto przy tym pamiętać, że parkiety, których elementy ułożono względem siebie ukośnie lub poprzecznie, są dużo bardziej stabilne wymiarowo niż takie, w których wszystkie elementy leżą w jednym kierunku.
Jodełka - pojedyncza lub podwójna. To najpopularniejszy wzór. By go uzyskać, klepki jednakowych wymiarów układa się pod kątem 45° lub prostopadle do ścian. Do wykonania podłogi potrzeba jednakowej liczby deszczułek o wpustach prawych i lewych. Jodełka lepiej wygląda z klepek dłuższych i węższych niż krótkich i szerszych. Im dłuższe deszczułki, tym mniej widoczne podziały. Trzeba jednak pamiętać, że na małej powierzchni układanie długich deszczułek w jodełkę jest nieekonomiczne.
Cegiełka (okrętowy). W ten wzór można układać klepki dowolnej długości i szerokości. Im jednak będą one dłuższe, tym powierzchnia podłogi będzie bardziej jednolita. Do układania potrzebne są deszczułki z wpustami tylko prawymi lub tylko lewymi. Najczęściej klepki układa się regularnie - styki przesunięte są o połowę długości klepek albo nieregularnie - z przesunięciem o 1/4 lub 1/3 długości.
Drabinka. Wzór łatwy do ułożenia. Może mieć różne warianty - z jednym lub dwoma pasami poziomo ułożonych klepek, a także jednym lub kilkoma rzędami klepek ułożonych pionowo. Do ułożenia pasów poziomych można użyć klepek o innych wymiarach niż do ułożenia pasów pionowych.
Koszykowy (kwadraty). Rzędy deszczułek tworzą kwadraty zestawiane ze sobą. Ich brzegi mogą być ułożone równolegle do ścian, bądź pod kątem 45°. Aby ułożyć taki wzór, należy wybrać klepki, których długość stanowi dokładną wielokrotność szerokości. Do ułożenia podłogi potrzebna jest jednakowa liczba deszczułek o wpustach prawych i lewych. Im mniejsze są deszczułki, tym bardziej wzór przypomina mozaikę.
Holenderski. Rzędy kilku klepek równomiernie przeplatane są w połowie długości jedną ułożoną do nich prostopadle klepką. Deszczułki układane poziomo mogą mieć inną długość niż układane pionowo, ale długość pionowych musi być wielokrotnością szerokości poziomych.
Diagonalny. Tworzą go spiralnie ułożone klepki z kwadratami drewna wewnątrz. Taki wzór wymaga klepek, których długość jest dokładnie dwa razy większa niż szerokość. Kwadrat wewnątrz spirali ma wymiary równe połowie klepki. Ponieważ jednak wycięcie kwadratów, a także wyfrezowanie wpustów wymaga specjalistycznego sprzętu, lepiej od razu kupić gotowe zestawy deszczułek do takiego ułożenia.
Mocne podłoże pod parkiet
Podłoże do klejenia podłogi drewnianej powinno być suche (maksymalna wilgotność to 3%), bez zanieczyszczeń oraz mieć odpowiednią przyczepność. Bardzo często wymaga najpierw wyrównania oraz uzupełnienia ubytków, do czego służą masy wyrównujące. Jeżeli powierzchnia podkładu jest nazbyt gładka (takiej klej się nie będzie trzymał), trzeba ją przetrzeć papierem ściernym albo pilnikiem. Przed rozpoczęciem klejenia podłoże należy dokładnie oczyścić (najlepiej przy użyciu rozpuszczalnika) z brudu, farb, lakierów, wody oraz tłuszczu.
Ocenę podkładu oraz wykonanie w razie potrzeby koniecznych napraw trzeba zrobić jeszcze przed rozpoczęciem układania parkietu. Sposób usunięcia uszkodzeń podkładu zależy od ich liczby i rozmiarów. Zazwyczaj wystarczy zastosowanie preparatu gruntującego, który wyrówna chłonność podkładu, wzmocni go powierzchniowo, zabezpieczy przed wilgocią oraz zapewni niechłonnym podłożom odpowiednią przyczepność. Oto podstawowe rodzaje i właściwości preparatów do gruntowania, czyli gruntów do podłoży.
Dyspersyjne - akrylowe lub lateksowe. Stosuje się przed wylewaniem mas samopoziomujących i klejeniem przy użyciu klejów dyspersyjnych.
Rozpuszczalnikowe. Stosuje się wyłącznie przed nakładaniem klejów rozpuszczalnikowych. Ze względu na szkodliwość dla zdrowia używa się ich coraz rzadziej.
Epoksydowe. Przeznaczone do przygotowywania podłoży przed użyciem klejów poliuretanowych i poliuretanowo-epoksydowych. Dwie lub trzy warstwy tworzą powłokę izolującą od resztek wilgoci w podłożu.
Poliuretanowe. Stosuje się przede wszystkim przed nakładaniem klejów poliuretanowych i poliuretanowo-epoksydowych. Bardzo dobrze wnikają w podłoże. Podobnie jak grunty epoksydowe mogą być używane do izolowania pozostałości wilgoci w podkładach.
Specjalne trójskładnikowe: lateksowo-epoksydowo-cementowe. Są przeznaczone do wykonywania izolacji przeciwwilgociowych, które - w odróżnieniu od gruntów epoksydowych i poliuretanowych - działają także w warunkach podwyższonej wilgotności podkładu, spowodowanej na przykład podciąganiem kapilarnym, a nawet i oddziaływaniem wody pod ciśnieniem.
Uwaga! Aby mieć całkowitą pewność zgodności użytych środków, najlepiej stosować produkty pochodzące od tego samego producenta.
Dobry klej do parkietu
Mocne podłoże i dobrze wysuszone drewno to tylko połowa gwarancji, że podłoga "nie wstanie". Druga połowa to odpowiednio dobrany klej. Jego rodzaj należy dostosować do rodzaju użytego gruntu i do rodzaju klepki.
Kleje dyspersyjne. Podkład powinien mieć odpowiednią chłonność, gdyż musi wchłonąć część wody zawartej w kleju. Ze względu na zawartość wody nie poleca się stosowania tych klejów na podkładach wrażliwych na wilgoć, na przykład jastrychach anhydrytowych. Można nimi kleić deszczułki z drewna niewrażliwego na pęcznienie. Kleje dyspersyjne mogą stwarzać problemy w czasie układania podłóg na dużych powierzchniach, a także podłóg z niestabilnych gatunków drewna.
Kleje rozpuszczalnikowe. Na prawie wszystkie rodzaje podłoży - ze względu na to, że nie zawierają wody. Wszystkie gatunki drewna krajowego.
Kleje jednoskładnikowe poliuretanowe. Wszystkie rodzaje podłoży. Wszystkie rodzaje deszczułek z wyjątkiem wykonanych z drewna bardzo wrażliwego na zmiany wilgotności oraz elementów długości ponad 60 cm.
Kleje dwuskładnikowe poliuretanowo-epoksydowe i poliuretanowe. Wszystkie rodzaje podłoża i klepek. Szczególnie wskazane jest użycie tych klejów do układania parkietów na dużych powierzchniach oraz wykonanych z drewna egzotycznego.
Dyspersyjne - akrylowe lub lateksowe. Stosuje się przed wylewaniem mas samopoziomujących i klejeniem przy użyciu klejów dyspersyjnych.
Rozpuszczalnikowe. Stosuje się wyłącznie przed nakładaniem klejów rozpuszczalnikowych. Ze względu na szkodliwość dla zdrowia używa się ich coraz rzadziej.
Epoksydowe. Przeznaczone do przygotowywania podłoży przed użyciem klejów poliuretanowych i poliuretanowo-epoksydowych. Dwie lub trzy warstwy tworzą powłokę izolującą od resztek wilgoci w podłożu.
Poliuretanowe. Stosuje się przede wszystkim przed nakładaniem klejów poliuretanowych i poliuretanowo-epoksydowych. Bardzo dobrze wnikają w podłoże. Podobnie jak grunty epoksydowe mogą być używane do izolowania pozostałości wilgoci w podkładach.
Specjalne trójskładnikowe: lateksowo-epoksydowo-cementowe. Są przeznaczone do wykonywania izolacji przeciwwilgociowych, które - w odróżnieniu od gruntów epoksydowych i poliuretanowych - działają także w warunkach podwyższonej wilgotności podkładu, spowodowanej na przykład podciąganiem kapilarnym, a nawet i oddziaływaniem wody pod ciśnieniem.
Uwaga! Aby mieć całkowitą pewność zgodności użytych środków, najlepiej stosować produkty pochodzące od tego samego producenta.
Dobry klej do parkietu
Mocne podłoże i dobrze wysuszone drewno to tylko połowa gwarancji, że podłoga "nie wstanie". Druga połowa to odpowiednio dobrany klej. Jego rodzaj należy dostosować do rodzaju użytego gruntu i do rodzaju klepki.
Kleje dyspersyjne. Podkład powinien mieć odpowiednią chłonność, gdyż musi wchłonąć część wody zawartej w kleju. Ze względu na zawartość wody nie poleca się stosowania tych klejów na podkładach wrażliwych na wilgoć, na przykład jastrychach anhydrytowych. Można nimi kleić deszczułki z drewna niewrażliwego na pęcznienie. Kleje dyspersyjne mogą stwarzać problemy w czasie układania podłóg na dużych powierzchniach, a także podłóg z niestabilnych gatunków drewna.
Kleje rozpuszczalnikowe. Na prawie wszystkie rodzaje podłoży - ze względu na to, że nie zawierają wody. Wszystkie gatunki drewna krajowego.
Kleje jednoskładnikowe poliuretanowe. Wszystkie rodzaje podłoży. Wszystkie rodzaje deszczułek z wyjątkiem wykonanych z drewna bardzo wrażliwego na zmiany wilgotności oraz elementów długości ponad 60 cm.
Kleje dwuskładnikowe poliuretanowo-epoksydowe i poliuretanowe. Wszystkie rodzaje podłoża i klepek. Szczególnie wskazane jest użycie tych klejów do układania parkietów na dużych powierzchniach oraz wykonanych z drewna egzotycznego.
Skomentuj:
Sposób na piękny parkiet