Renowacja mebli ogrodowych

Drewno pięknie wygląda w ogrodzie, ale tylko wtedy, kiedy zostanie odpowiednio zabezpieczone przed szkodnikami i działaniem zmiennych warunków atmosferycznych. W sklepach jest wiele rozmaitych produktów, którymi można to zrobić, nie każdy jednak wie, do czego poszczególnych środków można użyć. Ważne jest dopasowanie typu preparatu do miejsca, w jakim znajduje się drewniana konstrukcja (np. narażony na działanie wody podest nad stawem lub wystawiona na słońce i deszcz pergola). Duże znaczenie ma także poprawne zastosowanie środka, a później – przestrzeganie zasad dotyczących pielęgnacji drewna.

Przy wyborze konkretnego produktu powinniśmy możliwie precyzyjnie zdefiniować zagrożenia, jakim chcemy zapobiegać. Drewno jest podatne na pęcznienie i kurczy się pod wpływem zmiennej wilgotności i temperatury (w skrajnych przypadkach nawet pęka). Szkodzi mu również bezpośrednie działanie wody (odporniejsze są na nią oleiste gatunki egzotyczne, ale i one nie opierają się wiecznie niszczeniu pod wpływem wilgoci).

Drewno wystawione na działanie słońca i intensywne naświetlanie promieniami UV zmienia barwę, a także zwiększa się chropowatość jego powierzchni.

Jednak do największych zagrożeń drewnianych elementów na zewnątrz należy korozja biologiczna, czyli niszczenie pod wpływem grzybów. Najczęściej spotykane choroby drewna wywoływane przez grzyby to sinizna, brunatnica i pleśń.

Najbardziej trzeba się jednak obawiać zgnilizny, czyli tzw. murszu. Tę chorobę wywołują grzyby, które doprowadzają drewno do rozkładu. Zmurszałego drewna nie można uratować inaczej, niż przez wycięcie i spalenie zakażonych powierzchni.

Sinizna, brunatnica i pleśń nie zmieniają właściwości technicznych i wytrzymałości drewna, powodują za to jego nieestetyczne zabarwienie. Drewno leczy się przez szorowanie drucianą szczotką i kilkakrotne pokrycie oczyszczonych elementów środkami grzybobójczymi.

Jednak zamiast naprawiać i leczyć zakażone drewno, lepiej już na samym początku użytkowania odpowiednio je zabezpieczyć.

Impregnaty

Impregnacja to najważniejszy zabieg, jakiemu poddaje się drewno na zewnątrz. Preparaty stosowane do tego celu dzielimy na dwie grupy.

Techniczne i gruntujące. Wnikają w strukturę drewna i chronią je przed grzybami, glonami i szkodnikami, których rozwój przyczynia się do erozji materiału.
Impregnaty gruntujące są bezbarwne i nie zmieniają koloru drewna, natomiast techniczne, z uwagi na skład chemiczny, odbarwiają czasami drewno na określony odcień. Do niektórych z nich producenci dodają pigmenty kontrolne, aby użytkownik nakładając preparat widział, który element już zabezpieczył, a którego jeszcze nie.
Zwykle stosowane są tam, gdzie drewno ma funkcję użytkową, a jego wygląd pozostaje kwestią drugorzędną. Ale można je też nakładać wstępnie przed aplikacją preparatów dekoracyjnych.

Ochronno-dekoracyjne. Mają chronić drewno zarówno przed niszczeniem przez czynniki biologiczne (grzyby, szkodniki), atmosferyczne (opady, promieniowanie UV), jak i nadawać mu kolor. W preparatach barwionych pigment pełni dodatkowo funkcję filtra promieniowania UV.

Ich zaletą jest to, że jedno malowanie pozwala i zabezpieczyć, i ozdobić drewno. Niektóre impregnaty tego typu można nakładać na nieoszlifowane powierzchnie.

Inne środki konserwujące

Należą do nich oleje, lakiery, lakierobejce, lazury, oleje, emalie i pokost. Ich wspólną cechą jest to, że poza działaniem ochronnym, nadają drewnu specyficzny wygląd, barwę lub stopień połysku. Warto tu zwrócić uwagę, że preparaty te istnieją w dwóch wersjach – do stosowania na zewnątrz i wewnątrz pomieszczeń. Część producentów reklamuje niektóre środki jako uniwersalne, lepiej jednak ich unikać (wyjątkiem są emalie, które często można używać w obu zastosowaniach). Warto postawić na produkty wyspecjalizowane np. lakierobejcę elewacyjną na zewnątrz lub olej do mebli ogrodowych niż na produkt, którym możemy zabezpieczyć wszystkie elementy drewniane na posesji.

OLEJE. Olejowanie to metoda z długą tradycją, lubiana przez ludzi czułych na punkcie ekologii. Ale też rekomendowana przez fachowców do zabezpieczania twardych odmian drewna, a więc gatunków egzotycznych, a także krajowych dębów czy jesionów (stosowanych często na nawierzchnie tarasów oraz do produkcji mebli ogrodowych).
Olej nie zmienia rysunku drewna, ale go podkreśla. Preparat wnika głęboko w materiał, chroniąc go przed wilgocią i rozwojem mikroorganizmów. Plusem olejów jest ich łatwa aplikacja.

LAKIERY. To preparaty, które chronią drewno powierzchniowo – tworzą na nim bardzo odporną powłokę, nie zmieniając jednak jego koloru. Lakierem można zabezpieczać praktycznie wszystkie gatunki drewna i we wszystkich ogrodowych zastosowaniach. Warto jednak pamiętać, że do drewnianych nawierzchni tarasowych powinno się wybierać preparaty z filtrami UV.

Z czasem powłoka lakieru może zacząć pękać i łuszczyć się, więc lakierowane elementy trzeba regularnie odnawiać. Przed kolejnym lakierowaniem drewno należy gruntownie wyszlifować.

LAKIEROBEJCE. Są połączeniem lakieru z pigmentami. Warstwa lakierobejcy nie przesłania rysunku drewna, nadaje mu jednak nowy odcień, delikatny połysk. Chroni je także przed zarysowaniami.

Lakierobejce sprawdzają się przy malowaniu elementów drewnianych narażonych na intensywne użytkowanie, np. przy odnawianiu mebli ogrodowych, balustrad. Często stosuje się je również do stolarki otworowej oraz podbitek dachowych.

Do zabezpieczenia dużej powierzchni na elewacji budynku sprawdzi się tzw. lakierobejca woskowa (z dodatkiem wosków naturalnych), która nie łuszczy się i jest bardzo odporna na oddziaływanie czynników atmosferycznych.

LAZURY OCHRONNE. Lazura to preparat mający działanie lakieru i oleju – zabezpiecza drewno powierzchniowo i wnika w nie. Zawdzięcza to zawartości żywic, które impregnują materiał, wnikając w jego strukturę. Na powierzchni natomiast lazura tworzy powłokę bardziej elastyczną niż lakier i mikroporowatą, co pozwala drewnu oddychać (zapobiega to jego pleśnieniu).

Trzecim ważnym składnikiem lazur są pigmenty, które nadają drewnu kolor (każdy producent ma paletę co najmniej kilku odcieni), nieprzesłaniający rysunku usłojenia. Ich zadaniem jest także zabezpieczenie powierzchni przed promieniowaniem UV.

Lazury mają gęstszą konsystencję niż typowe bejce, więc nie spływają z pędzla i łatwiej nimi malować np. powierzchnie pionowe (słupy, altany, pergole).

EMALIE. To po prostu farby tworzące kryjącą powłokę, która całkowicie przesłania rysunek drewna. Ich zaletą jest możliwość nadania mu dowolnej barwy, a przy tym dużej odporności na zarysowania.

POKOST. Ten nieco zapomniany preparat znakomicie impregnuje drewno na zewnątrz. Dawniej otrzymywany był z naturalnego, zagęszczonego oleju lnianego i substancji przyspieszających schnięcie, a nakładany na gorąco.

Współczesne pokosty mają bardziej skomplikowany skład (zawierają dodatki środków grzybobójczych, innych olejów i tłuszczów, barwniki itd). Przeznaczone są do łatwej aplikacji na zimno, a można je zastosować do impregnacji mebli ogrodowych, płotów, altan itd.

Renowacja drewna – poradnik

Warto pamiętać, że żaden produkt do impregnacji i zabezpieczania drewna nie zapewni mu bezterminowej ochrony. Czynności renowacyjne należy regularnie powtarzać. Bardzo istotne jest, aby monitorować stan drewna i możliwie szybko reagować na niepokojące objawy, np. pojawienie się pęknięć, dziurek po kornikach czy sinizny drewna. Najlepiej wyrobić w sobie przyzwyczajenie, aby po zimie sprawdzać stan elementów drewnianych i usuwać uszkodzenia, a na jesieni ponownie przygotować drewno do zimowania.

Zanim przystąpimy do impregnowania czy dekorowania drewna, musimy przede wszystkim sprawdzić, czy jest zupełnie suche, dokładnie oszlifowane (poza tymi preparatami, które można aplikować na nieoszlifowane powierzchnie), a następnie odpylone. Preparaty najlepiej nanosić na odnawianą powierzchnię przy użyciu pędzla, który skutecznie poradzi sobie z ewentualnymi nierównościami podłoża.

Należy również pamiętać, aby wybrany produkt nanosić na drewno cienkimi warstwami. Dzięki temu będzie on szybko schnąć, a powstała powłoka będzie mniej podatna na pęknięcia. Jeśli używamy środków pigmentowanych (m.in. lakierobejc, lazury), ważne, aby zawartość puszki co pewien czas wymieszać, bo pigmenty mają skłonność do osadzania się na dnie.

Drewno należy malować podczas suchej, bezwietrznej pogody; większość preparatów wymaga temperatury 15-25°C.

Zapisz się na NEWSLETTER. Co tydzień najnowsze wiadomości o budowie, remoncie i wykańczaniu wnętrz w Twojej poczcie e-mail.