Wybieramy drewno na więźbę dachową?

O tym, z jakiego drewna ma być wykonana konstrukcja dachu, decyduje projektant domu. Taką informację każdy znajdzie w dokumentacji. W praktyce jednak bardzo często to inwestor kupuje drewno na więźbę, nie przywiązując wielkiej uwagi do jego wyboru. Zdecydowanej większości wydaje się, że najważniejsze jest pokrycie. Zarówno ze względów estetycznych, jak i technicznych. Tymczasem najważniejsze jest to, co zakryte, a więc konstrukcja dachu. To na nią są przenoszone wszystkie obciążenia: od samego pokrycia dachowego (dachówek czy blachy) po czynniki atmosferyczne, takie jak śnieg i wiatr. Dlatego też więźba dachowa powinna być wykonana solidnie, perfekcyjnie i przede wszystkim z właściwie zabezpieczonego drewna konstrukcyjnego odpowiedniej klasy. Jeśli więc w ramach źle pojętych oszczędności, zostanie zastosowane nieodpowiednie drewno, konsekwencje takiej decyzji mogą mieć fatalne skutki. Drewno o zbyt małej wytrzymałości może być przyczyną uszkodzeń nie tylko samej konstrukcji dachu, ale również budynku, między innymi murów, kominów.  Może to nawet doprowadzić do katastrofy budowlanej.

Jakie drewno na więźbę?

Ponieważ drewno jest materiałem naturalnym, to zanim będzie je można zastosować do budowy konstrukcji dachu, musi przejść cały proces – od ścięcia przez suszenie, sortowanie i obróbkę. Samo drewno po przetarciu jeszcze nie jest gotowe do zastosowania jako drewno konstrukcyjne. Jest ono zbyt nieprzewidywalne. Może się skręcać i wypaczać. Zbyt dużo naturalnych wad – sęków lub pęknięć – może spowodować jego osłabienie.

Dawniej drewno sezonowano, obecnie ze względu na szybkie tempo budowy nie ma na to czasu. Ten proces przyspiesza się więc przez suszenie przemysłowe w specjalnych komorach do odpowiedniej wilgotności (12-18%), przy której stanie się ono bardziej przewidywalnym materiałem.

W zależności od rodzaju drewno jest sortowane pod względem wytrzymałości. Pierwszym jest sortowanie wizualne wykonywane przez brakarza, drugim – sortowanie maszynowe przeprowadzane cyfrowo. Podczas sortowania najczęściej 40% surowca lub więcej nie spełnia jakości oraz norm pod względem konstrukcyjnym.

Po zakończeniu całego procesu drewno zostaje znakowane znakiem CE oraz oznaczone klasą wytrzymałości. W projektach budowlanych podawana jest kla­sa wytrzymałościowa drewna, z którego została zaprojektowana konstrukcja dachu. W Polsce jest to przeważnie C24 rzadziej C30 (im wyższa liczba przy C, tym mocniejsze drewno). Tych oznaczeń nie znajdziemy jednak raczej w składach budowlanych. Najczęściej zostaniemy poinformowani o klasie jakości drewna: albo I, II, lll lub IV (najgorsza), al­bo KW (wyborowa), KS (średniej jakości) lub KG (gorszej jakości).

Czy warto stosować drewno mokre?

Jeszcze kilkadziesiąt lat temu budowanie więźby dachowej z mokrego drewna było na porządku dziennym. Obecnie wielu fachowców odradza inwestorom takie rozwiązanie. Owszem, ma ono kilka zalet. Pierwszą z nich jest czas. Już krótko po ścięciu drzewa, po przewiezieniu go do tartaku, przecięciu i oheblowaniu, można montować więźbę. Wiąże się to także z tym, że niższe są koszty pokrycia dachowego, ponieważ nie dopłaca się za suszenie w komorach. Ponadto, drewno niesuszone jest tańsze w zakupie niż suszone.

Jednak stosowanie drewna mokrego na więźbę dachową oznacza pewne niebezpieczeństwo. Takie drewno zaraz po ścięciu ma ponad 50% wilgotności. Wskutek jego wysychania elementy szybko zaczynają się kurczyć, paczyć i wichrować. Nawet jeśli z prostych elementów uda się zmontować zgodnie z projektem więźbę dachową, to będzie ona wymagać ingerencji. Belki na tyle zmienią swoje wymiary, że konieczne będzie dokręcenie wszystkich śrub, którymi zostały one zamocowane do innych elementów. Taka więźba może mieć też mniejszą wytrzymałość niż założono w projekcie. Dodatkowo w domach z poddaszem użytkowym wykańczanie przestrzeni pod dachem należy odłożyć do momentu całkowitego wyschnięcia drewna. W przeciwnym razie mokre drewniane belki mogą spowodować zawilgocenie izolacji z wełny mineralnej.