Niezapominajka – kwiat pamięci i miłości

Niezapominajka legenda

Na temat niezapominajek krąży wiele podań i legend. Jedna z nich głosi, że gdy  Bóg stworzył świat, każdej roślinie nadawał imię. Jednak o tym niepozornym, niebieskim kwiatuszku zapomniał. Gdy ten zadał Stwórcy pytanie, dlaczego nie dostał imienia, Bóg zamyślił się i postanowił nazwać go niezapominajką.

Niezapominajka jako symbol miłośći

Niezapominajka to też symbol zakochanych, którzy muszą się rozstać na jakiś czas. W XIV wieku ten niepozorny kwiatek został emblematem angielskiego króla Henryka IV, a od 1949 r. jest oficjalnym kwiatem stanu Alaska. Od 2002 r., co roku, w dniu 15 maja, również w Polsce obchodzimy Dzień Polskiej Niezapominajki, który ma nam przypominać o konieczności ochrony naszej przyrody.

Niezapominajka - zastosowanie

Ziele niezapominajki ma również wiele zastosowań w ziołolecznictwie. Jest stosowane w przypadku uporczywego kaszlu, zapalenia oskrzeli, gruźlicy, zapaleniu krtani i gardła oraz przy krwotokach z nosa. Kąpiel z dodatkiem ususzonych kwiatów niezapominajki wspomaga zdrowy sen i likwiduje bezsenność, a napar likwiduje skutki niedospania.

Niezapominajka – co to jest

To roślina zielna z rodziny ogórecznikowatych. Występuje na wszystkich kontynentach, poza Antarktydą , głównie w strefie klimatu umiarkowanego (w strefie międzyzwrotnikowej występuje tylko na obszarach górskich).  Niezapominajki to popularne rośliny jednoroczne i dwuletnie, o łodygach sięgających zwykle 20-30 cm wysokości, rozgałęziających się u dołu. Podłużne liście zebrane są w rozetę tuż nad ziemią, a pojedynczo obrastają także łodyżki. W naturze niezapominajki występują w lasach liściastych, obszarach podmokłych i na brzegach zbiorników wodnych,  ale można je spotkać nawet w Tatrach do wysokości ok. 1600 m n.p.m. Niezapominajki kwitną od maja do lipca, najczęściej na niebiesko, rzadziej na biało, różowo lub fioletowo. Najczęściej spotykane w polskich ogrodach są niezapominajki leśne, błotne i alpejskie.

Niezapominajka gatunki

Na świecie istnieje około 100 gatunków tej byliny, z czego w Polsce dziko rośnie aż 13 - 

• niezapominajka alpejska,  
• błotna, darniowa,
• górska,
• leśna,
• pagórkowa,
• piaskowa,
• polna,
• rozłogowa,
• różnobarwna,
• skąpokwiatowa,
• smukła
• i wczesna.  

Najbardziej rozpowszechnionym gatunkiem niezapominajki na terenie Polski jest niezapominajka polna, gatunek pochodzenia śródziemnomorsko-irano-turańskiego. W Europie Środkowej pojawił się już w epoce brązu. Obecnie na północy sięga aż po Grendlandię.

Niezapominajki  leśne

 Dwuletnia bylina, występująca w odmianach o niebieskich, różowych i białych kwiatach. W zależności od odmiany osiąga wysokość od 20 do 60 cm. To gatunek najczęściej uprawiany w naszych ogrodach przydomowych.

Najpopularniejsze odmiany niezapominajki leśnej to

• klasycznie o kwiatach niebieskich ‘Blauer Strauss',  ‘Nina Blue', ‘Blue Ball', ‘Bluesylva' i ciemnoniebieska ‘Blue Basket';
• ‘Snow Ball', ‘Snowsylva', ‘Biała Kuleczka' i ‘Bryza' o białych kwiatach;
• ‘Victoria Rose', ‘Rosylva' i karłowata odmiana Nina Rosea o kwiatach różowych .

Niezapominajka błotna

To bylina o pięknych, błękitnych kwiatach z żółtym oczkiem. W naturze rośnie na wilgotnych łąkach i nad wodą. W ogrodach idealnie nadaje się do uprawy w miejscach wilgotnych i półcienistych np.  w płytkiej wodzie lub przy brzegu oczka wodnego. Najlepiej rośnie na podłożu próchniczo – gliniastym, o zasadowym pH. Kwitnie od maja do września. Rośnie zwykle do 30–40 cm wysokości. Rozmnaża się przez nasiona podział lub  sadzonki wierzchołkowe. Najpopularniejsze odmiany to  'Variegata', „Thuringen',  ‘Perle van Rennenberg', ‘Variegata' i ‘Mermaid'.

Niezapominajka alpejska

Jest kępiastą byliną o intensywnie pachnących, ciemnoniebieskich  kwiatach z żółtym oczkiem w środku. Kwitnie od czerwca do połowy lata. Z powodzeniem uprawiana zarówno w ogrodach, a zwłaszcza w ogródkach skalnych jak i w doniczkach. Lubi stanowiska nasłonecznione i glebę wapienną. Zwykle osiąga wysokość około 25 cm. Najpopularniejsze odmiany to  'Ultramarine', 'Blue Bouquet' oraz odmiana o różowych kwiatkach - 'Rosa Pink'. Młode sadzonki możesz zasilać aż do ich pierwszego kwitnienia co dwa tygodnie. Inaczej jest w przypadku starszych roślin – wtedy wystarczy, że zrobisz to jedynie dwa razy w roku. Idealnie sprawdzi się w tym celu nawóz do roślin kwitnących.

Niezapominajka  ogrodowa– uprawa w ogrodzie

Łatwa w uprawie. Świetnie sprawdza się nie tylko w ogrodach, ale również na balkonach i tarasach. Idealna do ogrodów naturalistycznych i w stylu wiejskim, w połączeniu np. tulipanami, narcyzami, hiacyntami. Niezapominajka leśna potrzebują podłoża bogatego w próchnicę  i wilgotnego. W ogrodzie najlepiej posadzić je w miejscach półcienistych. Rozmnaża się je przez nasiona wysiewane na rozsadniku od maja do lipca. 

Niezapominajka – uprawa  na tarasach i balkonach

Niezapominajki są dość łatwe w uprawie w donicach. Wystarczy im skrzynka lub donica z drenażem i zwykła, uniwersalna ziemia do kwiatów doniczkowych. Kwiaty należy sadzić w skrzynkach w odstępach około 15 cm. Jeśli decydujemy się na doniczki, powinny być odpowiednio duże.

Podstawą właściwej pielęgnacji tych roślin jest regularne podlewanie, przycinanie po kwitnieniu i nawożenie 2 razy w roku. Jeśli uprawiamy młode niezapominajki w doniczce to musimy również pamiętać o przesadzeniu rośliny do świeżej ziemi jesienią lub na wiosnę.

Jest rośliną mrozoodporną, ale aby przezimowała w doniczce musimy ją postawić w osłoniętym kącie balkonu, na drewnie lub styropianie i owinąć folią izolacyjną.

Niezapominajka - choroby i szkodniki
Mogą być atakowane przez mszyce. Podczas suchej pogody kłopoty może sprawiać również mączniak prawdziwy.