Skupnia cuchnąca - rzadka roślina

Tym razem rarytasem jest skupnia cuchnąca (Symplocarpus foetidus) - roślina trzadko w Polsce spotykana, a warta rozpowszechnienia. Ma nie tylko ozdobne liście, kwiaty i owoce, ale w naszym klimacie jest zupełnie mrozoodporna.

RODEM Z PÓŁNOCY

Naturalne stanowiska tej oryginalnej rośliny znajdują się nad Amurem (wschodnie pogranicze Rosji i Chin), w Japonii, północnych stanach USA oraz Kanadzie. Skupnia występuje w wilgotnych i podmokłych lasach, często nad brzegami rzek i bagien. Jest byliną o długich, mocnych korzeniach i zredukowanej łodydze, z której wyrasta rozeta jajowatych, soczyście zielonych liści. Kwiaty pojawiają się przed liśćmi, często podczas pierwszych roztopów w lutym lub marcu. Są typowe dla rodziny obrazkowatych. Mają kształt łódkowatej, ostro zakończonej pochwy o zróżnicowanej barwie - od zielonkawej przez brązową po ciemnowiśniową, przeważnie z ciemnymi plamkami. Wewnątrz pochwy znajduje się kolba z żółtawymi kwiatkami.

Niestety, liście i kwiaty wydzielają woń podobną do zapachu skunksa i czosnku, stąd chyba zwyczajowa nazwa rośliny - kapusta skunksa lub diabelski tytoń.

W WILGOTNEJ ZIEMI

Skupnia najlepiej się czuje w rozproszonym świetle między drzewami. Podłoże powinno być głęboko uprawione, żyzne (kompost liściowy, torf i glina), stale wilgotne. Dobrym miejscem są podsiąkające brzegi strumyków lub zabagnione zagłębienia terenu.

ROZMNAŻAMY SKUPNIĘ

Po przekwitnięciu skupnia zawiązuje okrągłe owoce o średnicy 5-8 cm i charakterystycznym wyglądzie (na zdjęciu z prawej). Początkowo są twarde, lecz na początku jesieni stają się gąbczaste i rozpadają na cząstki zawierające 1-2-centymetrowe bulwki (jest ich zwykle kilkanaście). Zbieramy je, starannie przemywamy wodą i umieszczamy pojedynczo w doniczkach z próchniczno-torfowym podłożem. Po kilku tygodniach wyrastają z nich młode rośliny, które sadzimy w cienistym miejscu w ogrodzie. Można też mnożyć skupnię przez podział starszych, wielorozetowych roślin (w stanie bezlistnym), lecz nie zawsze się to udaje, bo rośliny źle znoszą uszkodzenia korzeni.

ORYGINALNI KUZYNI

Tulejnik amerykański (Lysichiton americanus) pochodzi z podmokłych lasów i bagien północno-zachodnich stanów USA, gdzie odznacza się sporą ekspansywnością (u nas jest wpisany do ustawy o gatunkach obcych zagrażających środowisku). To kłączowa bylina o długich i grubych korzeniach oraz skórzastych, lśniących liściach, które dorastają do 1,2 m długości i 30 cm szerokości. Kolby kwiatowe osłonięte żółtą pochwą (o dł. 30 cm) pojawiają się na przedwiośniu i przekwitają w trakcie rozwoju liści. Po przekwitnięciu zawiązują się 20-centymetrowe owocniki, które pod koniec lata rozpadają się w galaretowatą masę zawierającą bulwkowate nasiona.

Tulejnik kamczacki (Lysichiton camtschatcensis) ma naturalne stanowiska na Syberii, Kamczatce i w Japonii. Jest podobny do swego amerykańskiego krewniaka, ale mniej okazały. Jego liście są węższe, mniej błyszczące i szybciej zamierają jesienią.Spiczasta, czysto biała pochwa otula zielonkawą kolbę kwiatową.

Stanowisko dla tulejników powinno być nasłonecznione przez większą część dnia, bo rośliny te w cieniu słabiej kwitną. Najlepsze są gleby mokre, a nawet zabagnione. Jeżeli chcemy takie podłoże stworzyć sztucznie, to komponentami powinny być: kompost liściowy, torf wysoki, glina i naturalny szlam (z rzeki albo ze stawu).