Pokrzywa zwyczajna. Lecznice zastosowanie w domu i ogrodzie

Pokrzywa zwyczajna to bylina (Urtica dioica) na bogatych w azot i wilgotnych glebach dorasta do 1,5 m, łatwo rozsiewa się i rozrasta przez rozłogi. Tworzy osobniki męskie (ich kwiaty mają cztery działki okwiatu i tyle samo pylników) oraz żeńskie (kwiaty składają się ze słupka i tylko dwóch "płatków"). Dolną stronę liści i łodygę pokrywają włoski, które po dotknięciu łamią się, uwalniając parzący sok. Mimo to pokrzywę warto lubić, bo jest za co.

WAŚCIWOŚCI LECZNICZE POKRZYWY

1.Zawiera dużo chlorofilu, witaminy B, C, K, karoten oraz sole mineralne, w tym sporo żelaza.

2. Sok z jej liści wzmacnia organizm, obniża zawartość cukru we krwi, działa krwiotwórczo, moczopędnie, przeciwwirusowo, oczyszczająco, leczy awitaminozę.

3. Okłady z pokrzywy zalecane są przy zapaleniu stawów i reumatyzmie.

4. Wyciąg alkoholowy lub octowy wzmacnia włosy, zapobiega ich przetłuszczaniu się i łupieżowi.

5. Ściółkowanie pokrzywami użyźnia ziemię i podnosi odporność rosnących w niej roślin.

6. Pokrzywy w pryzmie kompostowej przyspieszają tworzenie się próchnicy.

7. Przefermentowana gnojówka z pokrzywy jest wysokoazotowym nawozem.

8. Wyciąg z moczonych dobę liści zwalcza mszyce, przędziorki i szarą pleśń.

9. Młode liście są delikatne i smaczne. W kuchni używane są na wiele sposobów.

10. Nasiona warto zbierać i wysiewać na kiełki. Mogą być źródłem zdrowia i urody przez cały rok.

POKRZYWA TO PRZYSMAK MOTYLI

Liście pokrzywy są pokarmem kilku gatunków rusałek - naszych najpiękniejszych motyli. Warto więc w ogrodzie pozostawić dla nich parę jej kęp (najlepiej roślin męskich, by się nie rozsiewały). Na rosnących w słonecznych miejscach pokrzywach składają jaja pawiki, admirały i pokrzywniki, a w półcieniu - ceiki i kratniki. W zależności od gatunku jaja mogą być rozmieszczone na spodniej stronie liści w skupiskach lub pojedynczo, tylko jaja kratnika zlepione są ze sobą i tworzą łańcuszki podobne do kwiatostanu pokrzywy. Pojedyncze gąsienice wyglądają interesująco, jednak w dużej masie nie robią dobrego wrażenia. Jedynie gąsienice admirała trudno zauważyć, bo ukrywają się w liściach, których brzegi najpierw łączą przędzą. Chrońmy je wszystkie, gdyż po przepoczwarczeniu zamienią się w motyle.

INNE POKRZYWY

Znanych jest ponad sto gatunków pokrzyw. W Polsce równie licznie co pokrzywa zwyczajna występuje niezbyt duża (do 0,5 m wysokości) i nietworząca kęp jednoroczna żegawka (U. urens). Czasem pojawia się także zawleczona z rejonów śródziemnomorskich jednoroczna pokrzywa kuleczkowata (U. pilulifera) o kwiatostanach jak piłeczki. Wszystkie mają podobne właściwości.



Czy wiesz, że... Jasnoty to nie pokrzywy! Jednak mylone są z nimi, tak jak ich bliski krewniak gajowiec, bo liście mają podobne do pokrzywy żegawki. Nie parzą, ale mało jest odważnych gotowych się o tym przekonać. Łatwo je rozpoznać po wargowych kwiatach. Na zdjęciach: 1 - gajowiec żółty, 2 - jasnota purpurowa, 3 - jasnota biała.

PRZEPISY NA PYSZNE DANIA Z POKRZYWY



PIERSI KURCZAKA Z FARSZEM SZPINAKOWYM W SOSIE ZE ŚWIEŻEJ POKRZYWY

Składniki: 1,2 kg piersi kurczaka Marynata 1 łyżka octu winnego 4 łyżki oleju sól pieprz

Farsz 60 dag szpinaku 10 dag cebuli 3 jajka 2 ząbki czosnku 3 łyżki masła Sos 1 kg młodej pokrzywy 25 dag cebuli 1 l śmietanki 30-proc. 2 łyżki masła sól pieprz

Przygotowanie: Mięso smarujemy marynatą i wstawiamy na noc do lodówki. Szpinak mielimy i odciskamy z niego część soku. Dodajemy drobno pokrojoną i zeszkloną na maśle cebulę, posiekany czosnek, jajka. Masę doprawioną solą i pieprzem smażymy, mieszając, aż jajka się zetną. Z opłukanej pokrzywy wyciskamy w sokowirówce sok. Cebulę pokrojoną w drobną kostkę i zeszkloną na maśle dusimy na małym ogniu ze śmietanką do zgęstnienia. Dodajemy sok pokrzywy, doprawiamy solą i pieprzem. Piersi kurczaka rozkrajamy wzdłuż na pół, lekko rozbijamy, smarujemy farszem szpinakowym, rolujemy i owijamy folią. W rękawie do pieczenia wkładamy do piekarnika o temp. 160oC na 35 min. Podajemy je pokrojone na grube plastry, z dodatkiem sosu z pokrzywy.

BUŁGARSKA ZUPA Z POKRZYW (porcja dla 4 osób)

Składniki: 2 szklanki listków pokrzywy średnia cebula lub pęczek dymki 3 łyżki oleju 1/2 szklanki ryżu sól ostra papryka w proszku gęsta śmietana

Przygotowanie: Cebulę drobno siekamy, szklimy na oleju w głębokim rondlu, a następnie zalewamy litrem wody. Gdy woda zacznie wrzeć, wrzucamy opłukany ryż, pokrzywę, solimy do smaku i przyprawiamy papryką. Gotujemy około 10 min. Zupę miksujemy - powinna być gęsta. Na talerzu dekoracyjnie zabielamy ją śmietaną.