Krzewuszki - Weigela

W europejskich ogrodach krzewuszki pojawiły się w połowie XIX w. i od tamtego czasu cieszą się niesłabnącą popularnością. Kwitną nadzwyczaj obficie. Wyróżnia je elegancki pokrój - krzewy mają łukowato wygięte pędy. Urodą mogą śmiało konkurować nawet z azaliami. Zakwitają w drugiej połowie maja i kwitną przez cały czerwiec, a niektóre odmiany nawet dłużej. Kwiaty przybierają wszystkie odcienie różu - od perłowego po purpurowy. Mają oryginalny trąbkowy kształt - oglądane z bliska przypominają kwiaty egzotyczne.

Te wyjątkowo dekoracyjne krzewy mają zadziwiająco małe wymagania. Ich ojczyzną są kraje Dalekiego Wschodu - Japonia, Korea, Chiny i Mandżuria, gdzie występuje aż 12 gatunków. Jednak w uprawie obecnie rzadko spotyka się czyste gatunki. Popularne dziś krzewy to najczęściej ogrodowe odmiany pochodzące od krzewuszki cudownej (Weigela florida). Jest ich około 200 i wciąż powstają nowe, coraz lepiej dostosowane do wymagań współczesnych ogrodów.

Kolory do wyboru

Uprawiane kiedyś krzewuszki były dużymi rozłożystymi krzewami zajmującymi sporo miejsca. Nierzadko osiągały wysokość ponad 3 m. Najczęściej sadzono gatunki botaniczne lub odmiany o kwiatach różowych. Dziś mamy do dyspozycji wiele obficie kwitnących odmian, a ich kwiaty przyjmują różnorodne barwy. Krzewy są mniejsze, często ich dodatkową ozdobą są kolorowe liście.

Najpopularniejszymi odmianami o kwiatach jasnoróżowych są pokaźnych rozmiarów 'Styriaca' i 'Rosea' oraz 'Pink Princess'. Bardziej zwartym pokrojem charakteryzuje się kwitnąca na różowo 'Carnival', 'Boskoop Glory' ma kwiaty w odcieniu łososiowym, a niska 'Minuet' - liliowym. Prawdziwe miniaturki to kwitnąca dwa razy w sezonie 'Pink Poppet' o kwiatach jasnoróżowych i ciemniejsza od niej 'Piccolo'. Osiągają zaledwie 50 cm wysokości!

Coraz popularniejsze są odmiany o kwiatach niemal czerwonych. Najbardziej znana jest powstała pod koniec XIX w. 'Eva Rathke', która kwitnie długo i obficie. Potrafi powtórzyć kwitnienie wczesną jesienią, choć jest ono wtedy mniej okazałe. Dwukrotnie kwitnie także 'Red Prince'. Inne wartościowe odmiany to stosunkowo wysoka (2-3 m) 'Bristol Ruby' i niższe 'Lucifer', 'Victoria', 'Newport Red', 'Rumba' o brązowawych liściach oraz 'Evita' o karminowych kwiatach, dorastająca do wysokości 1 m.

Do stonowanych kompozycji roślinnych warto stosować odmiany kwitnące na biało. W uprawie spotyka się okazałą 'Candida', osiągającą 2-3 m wysokości i mniejszą późno kwitnącą 'Bristol Snowflake' o dużych kwiatach.

Liście wcale nie zielone

Dzięki kolorowym liściom niektóre krzewuszki są dekoracyjne przez cały sezon. U odmian 'Olympiade' i 'Looymansii Aurea' znajdziemy oryginalne połączenie całkowicie żółtych liści z atrakcyjnymi rubinowymi kwiatami. W ostatnich latach pojawiło się także wiele ciekawych odmian o purpurowym ulistnieniu. Najpopularniejsza jest 'Nana Purpurea'. Ten niski krzew ma drobne liście i kwiaty w odcieniu lila. Atrakcyjne purpurowe ulistnienie mają także niewysokie odmiany 'Tango' i zbliżona wyglądem do krzewuszki 'Nana Purpurea' odmiana 'Victoria' o nieco większych liściach. Urodą przebija inne 'Alexandra' - nowa odmiana o niemal czarnych liściach i wyjątkowo ładnych ciemnoróżowych kwiatach. Wielkim przebojem będzie z pewnością również nowa niska odmiana 'Monet' o liściach purpurowych z bladoróżowym brzegiem. Zadebiutowała na zeszłorocznej wystawie "Zieleń to Życie". Doskonale nadaje się do niewielkich kompozycji, nawet z gatunkami jednorocznymi - obficie kwitnącymi werbenami czy surfiniami.

W półcieniu szczególnie ładnie prezentują się krzewy o liściach z kolorowym brzegiem. Kremowe obwódki mają liście niskiej 'Nana Variegata' i większej 'Variegata'. Dodatkowa ozdobą tych krzewów są liczne jasnoróżowe kwiaty. Wyjątkowo atrakcyjna jest 'Brigela', której liście mają żółte brzegi, a kwiaty są ciemnoróżowe. Warto zwrócić uwagę także na wysoką 'Splendit' o wydłużonych liściach ozdobionych elegancką wąską obwódką.

Formy botaniczne

W uprawie spotyka się także kilka gatunków botanicznych. Na uwagę zasługuje oryginalna krzewuszka różnobarwna (Weigela decora) - duży rozłożysty krzew osiągający 2-3 m wysokości. Co ciekawe na jednej roślinie pojawiają się jednocześnie kwiaty białe i różowe. Niebanalną urodę ma także krzewuszka koreańska (Weigela coraeensis) i krzewuszka Middendorfa (Weigela middendorffiana). Żółte kwiaty tych rzadko spotykanych gatunków z pewnością przypadną do gustu miłośnikom botanicznych ciekawostek.

Właściwe towarzystwo

Duże odmiany krzewuszek najlepiej prezentują się obok kwitnących krzewów i niewielkich drzew. Warto sadzić je w grupach, można z nich nawet tworzyć nieformowane żywopłoty. W większych ogrodach doskonale wypełnią przestrzeń pod kwitnącymi nieco wcześniej lilakami, ozdobnymi wiśniami, jabłoniami czy śliwami. Świetnie wyglądają obok kwitnących w tym samym czasie jaśminowców, żylistków, tawuły Vanhoutte'a oraz głogu dwuszyjkowego 'Paul's Scarlet'. Przy tworzeniu takich dużych grup ziemię pod krzewami najlepiej zakryje bodziszek korzeniasty, który tworzy gęste okrywy, a jego różowe kwiaty harmonizują z kolorem kwiatów i liści krzewuszek. Duże odmiany nadają się także do nasadzeń pojedynczych na trawniku.

Niższe obficie kwitnące odmiany krzewuszek mogą być doskonałym towarzystwem dla zakwitających późną wiosną ogrodowych róż, glicynii, wczesnych odmian powojników wielkokwiatowych i włoskich z grupy viticella.

Żywa barwa kwiatów krzewuszek współgra z purpurowym ulistnieniem wielu odmian krzewów. W większych ogrodach może to być perukowiec podolski 'Royal Purpe', leszczyna południowa 'Purpurea', śliwy 'Pissardii' i 'Nigra' lub jabłoń 'Royality'. W mniejszych ogrodach krzewuszkom mogą towarzyszyć pęcherznica kalinolistna 'Diabolo', czerwonolistne odmiany berberysów lub klon palmowy 'Atropurpureum'. Efekt kolorystyczny będzie zapierał dech w piersiach.

Krzewuszki lubią wilgotne i kwaśne gleby, więc z powodzeniem można sadzić je obok wczesnych odmian hortensji wielkokwiatowej (np 'Blue Wave') lub różaneczników i azalii.

Na rabatach bylinowych

Zwarte lub miniaturowe odmiany krzewuszek świetnie sprawdza się jako element rabaty bylinowej. Mogą stanowić jej tło lub swobodnie mieszać się z niższymi gatunkami. Te obficie kwitnące krzewy pasują do bujnych późnowiosennych rabat, na których królują peonie chińskie, maki wschodnie i łubin trwały, a także orliki, ostróżki, naparstnice czy wieczornik damski. Stanowią również ciekawe tło dla kolekcji odmian kosaćców bródkowych i syberyjskich.

Niskie odmiany doskonale wyglądają na brzegach rabat, np. w towarzystwie berberysu Thunberga 'Atropurpurea Nana', różowego pięciornika krzewiastego 'Princess' czy białego 'Abbotswood', a także tawuły japońskiej 'Froebelii', 'Anthony Waterer' i 'Little Princess'.

Nieduże okazy, szczególnie te o liściach purpurowych ('Nana Purpurea', 'Alexandra'), pasują do roślin o fioletowych kwiatach, np. lawendy, szałwi lekarskiej i omszonej, kocimiętki Faassena, bodziszka wspaniałego. Takie kompozycje warto ożywić kępami orlików, bodziszka czerwonego lub korzeniastego. Jesienią taką różówo-fioletową rabatę ożywią niskie fioletowe astry. W miejscach nieco ocienionych krzewuszki warto zestawiać z purpurowymi odmianami żurawki i bodziszkiem żałobnym.