Róże nad różami

Kiedy 40 lat temu David Austin - nikomu nieznany wówczas hodowca róż - przystępował do realizacji swego ambitnego programu hodowlanego, zapewne ani on, ani jego przyjaciel Graham Thomas, wybitny znawca róż, nie podejrzewali, że rozpętają istną burzę namiętnej pasji. Przybiera ona różne nazwy: nostalgie roses, Marchen Rosen, renaissance roses, a po polsku "stare róże" lub "róże babuni". Austin wyhodował kwiaty przypominające róże uwiecznione na XIX-wiecznych obrazach. Tworzą one grupę ponad 200 odmian znaną jako róże angielskie (english roses), róże Davida Austina lub po prostu austinki. Łączą w sobie wszystkie najlepsze cechy dawnych i współczesnych róż. Przebojem zdobyły serca "roseman'ów" na całym świecie.

Austinki

David Austin ów moment tak opisuje: Tuż po wojnie kupiłem krzew róży 'Stanwell Perpetual'. To przypadkowa krzyżówka z różą portlandzką. 'Stanwell Perpetual' jest wyjątkowa w swojej grupie, gdyż powtarza kwitnienie. Zachwyca cudownie pachnącymi, delikatnie różowymi kwiatami podobnymi do kwiatów starych róż. Nagle uświadomiłem sobie, że skoro taka krzyżówka mogła zdarzyć się przez przypadek, nie ma żadnego powodu, dla którego nie mógłbym skrzyżować starej róży z nową, powtarzającą kwitnienie, żeby uzyskać podobny efekt.

Ten bajecznie prosty pomysł stał się inspiracją do wyhodowania róż angielskich. Od starych róż przejęły one cudowny zapach, nienaganną formę kwiatów i mocny krzewiasty pokrój, a od współczesnych mieszańców herbatnich i z grupy floribunda - szeroką gamę kolorów i co najważniejsze - zdolność ciągłego kwitnienia przez cały sezon.

ABC uprawy róż angielskich

Kolor, kształt i zapach

Forma kwiatu odmian wyhodowanych przez Davida Austina jest bardzo charakterystyczna, zupełnie inna niż u typowych współczesnych róż. Te bowiem mają wytworne, spiczaste lub stożkowe pąki, których rozchylanie się stanowi o pięknie kwiatu. W przypadku róż angielskich powrócono do nieskazitelnej starej formy, gdzie całkowicie otwarty kwiat prezentuje najwyższą wartość, tak jak na przykład u piwonii czy goździka. Róże angielskie oszałamiają ogromem płatków i niespotykaną finezją ich ułożenia. Mają stonowane, pastelowe barwy - np. złotomorelową czy delikatnie różową - nieznane u dawnych odmian, a szczególnie lubiane przez Austina. Do tego dochodzi zapach mirry o nowej subtelnej nucie, który u róż angielskich występuje wyjątkowo często.

Rozmaitość odmian

Róże angielskie są przede wszystkim roślinami przeznaczonymi do sadzenia na popularnych w Anglii rabatach mieszanych. Silnie rosnące odmiany znajdują zastosowanie jako wspaniała oprawą murów, pergoli i altan. Wśród austinek spotkamy odmiany o wąskim, mocnym pokroju mieszańców herbatnich ('Othello'), gęste krzewy gałązkowe ('Pilgrim' i 'Heritage'), krzewy silnie rosnące ('Charles Austin'), a także o pędach wdzięcznie wyginających się w łuk ('Lucetta', 'Golden Celebration'). David Austin dbał, żeby wszystkie jego róże miały matowe liście gęsto rozmieszczone na pędach. Większość odmian znosi mróz (do -25, a nawet -29°C), jedynie nieliczne (np. 'Teasing Georgia') są bardziej wrażliwe.

Charakter róży angielskiej

Żeby oddać istotę całego zjawiska, warto tu przytoczyć jeszcze jeden obszerny cytat, w którym David Austin wyłuszcza istotę swojego programu hodowlanego. Nazwał ją trafnie i metaforycznie charakterem: Gdyby określić jednym słowem, do czego dążyliśmy, tworząc różę angielską, byłby to "charakter". To próba wydobycia istoty róży - tego jedynego w swoim rodzaju połączenia cech, które daje jej wyjątkowe miejsce w naszych sercach. Trudny do zdefiniowania i wyrażenia "charakter" jest czymś więcej niż sumą określonych składników. To pewna miękkość, delikatność i czar (...). To coś nieuchwytnego, jakby ponad wszystkimi tymi cechami. Nie ma żadnych zasad ani konkretnych właściwości, które składałyby się na "charakter", ale właśnie te ulotne, nieuchwytne cechy trzeba podtrzymywać i udoskonalać, aby zjawisko róży angielskiej było dobrze rozumiane i doceniane.

Odmiana 'Sharifa Asma' ma pełne, jasnoróżowe kwiaty. Dorasta do około 90 cm wysokości. Nie znosi zbyt ostrego słońca

Cytaty pochodzą z artykułu Davida Austina 'The Character of the English Rose', 'Historic Rose Journal', 1998.