Runianka japońska, barwinek i inne byliny - zimowa biżuteria

Przywykliśmy traktować zimę jako martwy sezon, w którym ogród staje się szary i pozbawiony wyrazu. Jednak nie wszystkie byliny zanikają wraz z nadejściem mrozów. Choć wiele z nich latem wygląda dość skromnie, przez cały rok pozostają zielone i cieszą oko intensywną zielenią.

W kompozycjach

Wiecznie zielone byliny najlepiej wyglądają posadzone w masie. Tworzą wtedy większe plamy i dywany, dobrze widoczne szczególnie zimą. Sprawdzają się też jako obwódki akcentujące brzegi rabat lub podkreślające bieg ścieżek. Świetnie uzupełniają małą ogrodową architekturę, mogą stać się oprawą schodów czy tarasu, podkreślać urodę rzeźb i dekoracyjnych naczyń. Zimą ich ciemna zieleń ładnie kontrastuje z zaschniętymi kępami traw, takich jak trzcinnik 'Karl Foerster' czy tworzące zwiewne pióropusze miskanty chińskie 'Gracillimus' i 'Kleine Fontaine'. Mogą uzupełniać kompozycje z gatunków iglastych, a także wrzosów czy wrzośców. Doskonale sprawdzają się jako rośliny okrywowe pod krzewami i drzewami, szczególnie tymi o dekoracyjnej korze i barwnych pędach. Z ich ciemną zielenią będą efektownie kontrastować szkarłatne pędy derenia białego 'Sibirica', pomarańczowe - derenia świdwy 'Winter Beauty' i 'Midwinter Fire' lub złociste - derenia rozłogowego 'Flaviramea'.

Dywany zimozielonych bylin to doskonałe tło dla wcześnie kwitnących krzewów (oczarów, forsycji i pigwowców). Warto łączyć je z roślinami cebulowymi (krokusami, narcyzami, tulipanami i przebiśniegami). Trzeba pamiętać, że trwałe byliny najlepiej się rozwijają w zacisznych miejscach pośród wiecznie zielonych krzewów.

Ogrodowa klasyka

Do najokazalszych wiecznie zielonych bylin należą bergenie(zobacz zdjęcie). W ogrodach sadzi się ich dwa gatunki - bergenię grubolistną (Bergenia crassifolia) oraz sercowatą (B. cordifolia), a także pochodzące od nich mieszańce (B. x hybrida). Zimą ich skórzaste liście przybierają odcienie brązów i purpury. Wiosną dodatkową ozdobą roślin są ukazujące się kwiaty, najczęściej intensywnie różowe i czerwonawe, a u niektórych odmian białe. Bergenia doskonale radzi sobie nawet na otwartym terenie. Świetnym towarzystwem jest dla niej wytrzymała juka karolińska (Yucca filamentosa) o błękitnawych, ostro zakończonych liściach. Mniej znane są epimedia o efektownie podzielonych, błyszczących liściach. Do najczęściej sadzonych należą epimedium pstre (Epimedium x versicolor) 'Sulphureum' i Epimedium pinnatum o żółtych kwiatach. Warto zwrócić uwagę na epimedium czerwone (E. x rubrum) o czerwonawych kwiatach i czerwieniejących zimą liściach, Epimedium pubigerum 'Orangekönigin' o kwiatach łososiowych oraz Epimedium perralchicum 'Frohnleiten', którego młode liście zabarwione są na intensywnie czerwony kolor. Rośliny te tworzą zwarte i gęste dywany. Doskonale czują się pod drzewami, gdzie bez uszczerbku znoszą i suszę, i cień.

Kwiaty i liście

Spośród zimozielonych bylin bardzo lubiane są ciemierniki, cenione przede wszystkim za wcześnie pojawiające się kwiaty. Najpopularniejsze to: ciemiernik biały (Helleborus niger), wschodni (H. orientalis) i jego mieszańce (H. x hybridus) o wielobarwnych, fantazyjnie nakrapianych kwiatach. Niezwykłe, choć wrażliwe na mróz, są ciemiernik korsykański (H. argutifolius), błękitnawy (H. lividus) tworzące pokaźne kępy o błyszczących piłkowanych liściach.

W zacienionych miejscach ciemiernikom mogą towarzyszyć dość popularne żurawki (Heuchera), które również zachowują liście podczas zimowych miesięcy. Godne polecenia są odmiany o ozdobnych, srebrzystych liściach, np. 'Green Spice', 'Mint Frost', 'Sashay', 'Venus' i 'Ring of Fire' oraz purpurowych, jak u żurawki drobnej (H. micrantha) 'Palace Purple' i brązowopurpurowych, jak u 'Bressingham Bronze', 'Chocolate Ruffles', 'Fireworks' i 'Purple Petticoats'. Zielone dywaniki

Barwinek mniejszy (Vinca minor) należy do klasyki zimowego ogrodu. Świetnie sprawdza się jako roślina okrywowa w miejscach cienistych, pod krzewami, w ciemniejszych zakamarkach ogrodu. Doskonale znosi nawet silny mróz, a latem okresy suszy. Szczególnie wartościowe są jego odmiany o wielobarwnych liściach, np. z białym brzegiem ('Argenteomarginata' i 'Ralph Shugart') czy złocistym obrzeżeniem ('Aureovariegata'), z jasnozielonym środkiem ('Sebastian'), 'Illumination' o złocistym środku lub drobnolistna 'Gertrude Jekyll'.

Atrakcyjne gatunki o trwałych liściach znajdziemy też wśród paproci. Należą do nich bardzo efektowne paprotniki - szczeciniasty (Polystichum setiferum) i Brauna (P. braunii), a także języcznik zwyczajny (Phyllitis scolopendrium). Rośliny te preferują miejsca wilgotne i osłonięte od mroźnych wiatrów. Kompozycję z paproci mogą uzupełniać kopytniki (Asarum europaeum) o ciekawych, okrągłych błyszczących liściach i runianka japońska (Pachysandra terminalis).

Zimą ładnie prezentują się także bujnie rosnąca jasnota gajowiec (Lamium galeobdolon) 'Variegata' oraz srebrnolistne odmiany jasnoty plamistej (L. maculatum) 'Silver Beacon' i 'White Nancy'. Nadają się one do tworzenia dywanów pod drzewami i krzewami.

Pragnia syberyjska (Waldsteinia ternata) to wartościowa i mało wymagająca roślina, która tworzy niskie, zwarte kobierce. Zakwita wiosną, wydając drobne złociste kwiaty. Może odgrywać rolę trawnika, nadaje się też do obsadzania brzegów rabat. Lubi miejsca zacienione, jednak niezbyt suche.

Pośród traw

Wiele traw na zimę zasycha i zachowuje ładny pokrój. Do najbardziej znanych należą tworzące niskie kępy kostrzewy - sina (Festuca glauca) oraz Gautiera (F. gautieri), a także osiągająca pokaźniejsze rozmiary awena wiecznie zielona (Helictotrichon sempervirens). Zbliżony charakterem efekt dają rozmaite gatunki turzyc (zobacz zdjęcie). Do najbardziej dekoracyjnych należą odmiany z liśćmi ozdobionymi białym paskiem, takie jak turzyca Morrowa (Carex morrowii) 'Ice Dance' oraz 'Variegata' i zbliżona do nich wyglądem kosmatka olbrzymia (Luzula sylvatica) 'Marginata' o szerszych liściach z wąskim białym marginesem. Kosmatka śnieżna (Luzula nivea) tworzy nieco rozwichrzone kępy, które wiosną wydają efektowne białe kwiatostany.



Przeczytaj również:

Luty w ogrodzie

Rannik zimowy

Zima w ogrodzie - poradnik

Miskanty - ozdobne trawy