Krzewy wrażliwe na mróz

Wiele wspaniałych okazów prusznika, jaśminu, aukuby, sośnicy, cedru atlaskiego i laurowiśni możemy podziwiać nie tylko w krajach o gorącym klimacie, ale także w ogrodach naszych sąsiadów, w Niemczech czy Czechach. U nas są wyjątkowo rzadkimi rarytasami, chociaż bez problemów są osiągalne na rynku ogrodniczym. Jeśli nie oprzemy się pokusie, i kupimy takie cudo, stajemy przed dylematem - czy ciepłolubną roślinę uprawiać w doniczce i wynosić ją wiosną pod chmurkę, a zimą wstawiać do pomieszczenia, czy może zaryzykować i posadzić ją w ogrodzie. Na powodzenie uprawy gruntowej niektórych przybyszy z południa możemy liczyć zwłaszcza w najcieplejszych rejonach Polski, czyli w pasie przy granicy zachodniej, w rejonie Wrocławia lub w okolicach Poznania. Teoretycznie szanse przeżycia mają tam gatunki, które wytrzymują spadki temperatury do -18 st. C (dane o odporności roślin na mróz znajdziemy w literaturze ogrodniczej). Jednak także na terenach centralnej i wschodniej Polski pojawiają się w ogrodach rośliny, które teoretycznie nie powinny przetrwać zimy. Choć są znacznie mniejsze od okazów rosnących w cieplejszych rejonach, to i tak wprowadzają w zdumienie nawet specjalistów. Dużo bowiem zależy od lokalnego klimatu. Z reguły w miastach temperatura nie spada tak nisko jak na otwartym terenie. Cieplej zimą bywa także w okolicy jezior i obszarów leśnych.

Ostrokrzew kolczasty (Ilex aquifolium). W naszych ogrodach uprawiamy głównie dwa gatunki ostrokrzewów. Ten jest znacznie bardziej wrażliwy na mróz niż Meservy, zwłaszcza jego odmiana 'Variegata Marginata' o jasnoobrzeżonych liściach. Ostrokrzewy są dwupienne - owocują tylko żeńskie. Wymagają żyznych wilgotnych gleb. Obficie kwitną, rosnąc w słońcu lub półcieniu, ale znoszą też cień.

Ambrowiec amerykański (Liquidambar styraciflua). Jest to rozłożyste, wolno rosnące drzewo o liściach podobnych do klonu palmowego i kulistych kolczastych owocach. Najpiękniej wygląda, gdy jesienią przebarwia się na purpurowo, złoto lub różowo. Opada- jące liście wydzielają balsamiczny zapach. Polecany jest do dużych ogrodów. Wymaga żyznych, wilgotnych gleb i słonecznych stanowisk.

Judaszowiec południowy (Cercis siliquastrum). Rośnie jako drzewo lub krzew. W Polsce podziwiać można jego okazy mające 8 m wysokości. Zadziwia pęczkami różowych kwiatów, które jeszcze przed rozwojem liści, w kwietniu lub maju, wyrastają z gałązek, grubych konarów, a nawet prosto z pnia. Jesienią jego liście pięknie się przebarwiają na ciepłe kolory. Wymaga lekkiej, próchniczno-piaszczystej gleby o odczynie obojętnym lub zasadowym oraz słonecznego stanowiska.

Cedr atlaski (Cedrus libani inaczej C. atlantica). To malowniczy iglak podobny do modrzewia, ale w odróżnieniu od niego nie gubi igieł na zimę. Najbardziej popularna jest odmiana 'Glauca' o srebrzystym odcieniu. Jeszcze bardziej atrakcyjnie prezentuje się odmiana 'Glauca Pendula' o płaczącym pokroju. Cedr wymaga miejsc słonecznych, osłoniętych od wiatrów, gdzie powietrze mocno się nagrzewa, np. pomiędzy budynkami. Doskonale znosi susze i upały. W Polsce brak jest starych okazów, co świadczy o jego dużej wrażliwości na mróz.

Prusznik niebieski (Ceanothus delilianus). Ten dorastający do wysokości 80 cm i szeroko rozkładający się gatunek jest najbardziej mrozoodporny spośród pruszników, krzewów cenionych za niebieskie kwiaty. Ale bywają też białe i różowe odmiany. Popularna u nas 'Gloirede Versailles' kwitnie w sierpniu i wrześniu. Lubi słońce i żyzną, bogatą w próchnicę ziemię.

Aukuba japońska (Aucuba japonica). Zwykle uprawiamy ją w donicach, jedynie okresowo wynoszonych pod chmurkę. Na zachodzie kraju rośnie także w gruncie. Nawet jeśli przemarznie do ziemi, szybko się regeneruje. Lubi stanowiska półcieniste. Dobrze znosi formowanie. Pięknie wygląda zwłaszcza jej odmiana 'Variegata' o żółto nakrapianych liściach.

Laurowiśnia wschodnia (Prunus laurocerasus). To krzew o rozłożystym pokroju, zimozielonych liściach i kwiatostanach kilkunastocentymetrowej długości. Tworzy je w maju. Ma zarówno odmiany osiągające metr wysokości, np: 'Cherry Brandy' i 'Compacta', jak i cztery razy wyższe. Do najbardziej wytrzymałych na mróz należą 'Otto Luyken' i 'Zabeliana'. Krzewy te lubią cieniste i półcieniste stanowiska.

Jaśmin nagokwiatowy (Jasminum nudiflorum). Kwitnie od października do kwietnia z przerwą w czasie mrozów (wówczas musi być okryty). Ma wiotkie zielone gałązki, które można rozpinać na podporach. Wymaga gleb żyznych o odczynie obojętnym lub zasadowym, które nie przesychają latem. Odpowiadają mu stanowiska słoneczne i półcieniste.