Jadalne chwasty

Chwasty

Szukasz dla siebie odpowiedniej diety? Sprawdź książki >>

Wszyscy poszukujemy zdrowej, dobrze zbilansowanej diety. Modnie jest też włączyć do jadłospisu coś oryginalnego. Niektórzy sięgają więc po rośliny, które "same do nas przychodzą". Popularne chwasty przez wieki bywały przyprawą, lekarstwem, dodatkiem do pożywienia, a wreszcie ratunkiem w czasach głodu. Po prostu zastępowały nowalijki. Nauka i dzisiaj potwierdza ich dobrodziejstwa.

Na zdjęciu powyżej: Szczaw zwyczajny - jego młode, kruche listki można dodawać do surówek

Dzikie rośliny są źródłem witamin

Dzikie rośliny są źródłem łatwo przyswajalnych, a przy tym ważnych dla naszego zdrowia witamin, mikroelementów, kwasów organicznych, chroniących przed infekcjami fitoncydów czy wspomagających procesy życiowe enzymów. Liście, kwiaty, owoce, pędy i korzenie wielu niepozornych roślin poprawiają trawienie, regulują przemianę materii, wreszcie po prostu leczą.
Warto to sobie przypomnieć podczas wyjazdów w plener, kiedy przyrządzamy jedzenie trochę inaczej niż na co dzień, a dzikie nowalijki mamy w zasięgu ręki.

Na zdjęciu powyżej: Szczawik zajęczy ma własności moczopędne. Wyróżnia się przyjemnym kwaskowatym smakiem.

Jak je przechowywać

Przede wszystkim zbierajmy tylko te rośliny, które doskonale znamy, aby przypadkiem nie pomylić ich z gatunkami, które bywają trujące. Róbmy to ostrożnie, zbierając tylko niezbędne ich części. Nie niszczmy niepotrzebnie korzeni i kłączy. Nie wyrywajmy wszystkich okazów z danego stanowiska - dajmy im szansę przetrwania. Pozostawmy również na miejscu przejrzałe owoce, by rośliny mogły się odrodzić.

Jakie chwasty zrywać?

Nigdy nie zrywajmy gatunków chronionych, gdyż grozi im całkowite wyginięcie. Do spożycia nadają się egzemplarze zdrowe, bez śladu chorób i szkodników. Roślin nie należy przetrzymywać zbyt długo - najlepiej przyrządzać je od razu. Zerwane liście i owoce starannie wypłuczmy, lecz nie trzymajmy w wodzie, by nie straciły wartości. Liście, kwiaty czy korzenie możemy suszyć (jak zioła) w temperaturze do 40°C w cienistym przewiewnym miejscu, a owoce - także na słońcu. Można je też zamrozić. Z dobrodziejstw dzikich roślin najlepiej korzystać wiosną, kiedy nasz organizm potrzebuje po zimie regeneracji - i witamin.

Na zdjęciu powyżej: Cykoria podróżnik była spożywana od stuleci. Przypisywano jej też znaczenie magiczne. Specjalnie bielone liście jej

Gdzie ich szukać

Bezpiecznie można zbierać chwasty tylko z dala od wszelkich zanieczyszczeń miejskich i przemysłowych - do spożycia nie nadają się te rosnące na poboczach uczęszczanych dróg, gdzie narażone są na trujące spaliny. Uważa się, że tzw. czyste rośliny można znaleźć dopiero w odległości 100 m od takiej szosy. Nie zbieramy też chwastów w miejscach zagrożonych toksynami - w pobliżu zakładów przemysłowych, wysypisk śmieci, linii kolejowych, gospodarstw hodowlanych, upraw opryskiwanych środkami chemicznymi.

Na zdjęciu powyżej: Podagrycznik - niegdyś stosowany przeciwko podagrze - poprawia metabolizm. Nie pomylmy go z innymi roślinami baldaszkowatymi - niektóre są trujące!

Liście babki smażone w cieście

Liście babki płuczemy i osuszamy na papierowym ręczniku. Oprószamy mąką i zanurzamy w cieście naleśnikowym (zmieszane 2 jajka, 3 łyżki mąki, po łyżce wody i oleju). Smażymy partiami na rozgrzanym oleju. W wersji na słodko posypujemy cukrem pudrem i cynamonem.

Sałatka z makreli z mniszkiem lekarskim

Posolone filety ze świeżej makreli gotujemy we wrzątku 5-10 min, odcedzamy, przekładamy do płaskiego naczynia, zalewając ciepłą marynatą (białe wino gotowane 10 min z pieprzem, goździkami, liściem laurowym, cebulą, doprawione octem lub cytryną). Listki mniszka skropione marynatą podajemy z rybą i jajkiem na twardo.

Zupa z młodych pokrzyw

Robimy zasmażkę na maśle (lub oleju) z drobno posiekanej cebuli i mąki. Dodajemy wypłukane, drobno posiekane pokrzywy. Mieszamy, zalewamy wywarem z jarzyn lub bulionem z kostki i gotujemy 15 min. Zupę przyprawiamy solą i pieprzem, zaprawiamy śmietaną. Podajemy w miseczkach posypaną startym serem.