Dziwne i ciekawe odmiany warzyw. Oryginalne warzywa w ogrodzie
Widzieliście w sklepie warzywa o dziwnych barwach? Sięgajcie po nie bez obaw - w niczym nie ustępują tym typowym, a wnoszą na stół miłe urozmaicenie.
Dziwne warzywa w Polsce
Znudziła się wam pomarańczowa marchewka, biały kalafior, kremowe ziemniaki? Może więc czas spróbować ich odmian innego koloru? Coraz łatwiej takie nietypowe jarzyny kupić w naszych sklepach. Dostępne są również ich nasiona, więc możemy zacząć uprawiać je we własnym ogrodzie.
Ale czy warto rozszerzać paletę barwnych dań? Oczywiście, że tak, bo to z reguły sprawia, że chętniej sięgamy po warzywne potrawy. A dla naszego zdrowia warzywa są przecież niezbędne. Ważna jest też ich różnorodność. Dzięki ich kolorom wiemy, czego dostarczamy organizmowi. I tak na przykład żółte, pomarańczowe i czerwone jarzyny zawierają karotenoidy (które m.in. dbają o skórę i oczy), fioletowe - antocyjany (hamujące rozwój bakterii), a zielone - chlorofil (wpływa na zwiększenie liczby czerwonych krwinek).
Barwnikom tym towarzyszą inne potrzebne substancje. Jeśli jemy kolorowe posiłki, zapewniamy tkankom budulec i narzędzia do tworzenia rozmaitych barier chroniących zdrowie. A gdy warzyw w naszej diecie brakuje, łatwiej zapadamy m.in na choroby nowotworowe i szybciej się starzejemy. Nie obawiajmy się przy tym, że nietypowe kolory są efektem metod współczesnej inżynierii genetycznej. Otóż przeciwnie. Istnieją w przyrodzie, ale w krajach europejskich takie warzywa nie znalazły wcześniej uznania i dopiero teraz zaczynamy je cenić.
Dziwne warzywa - kolorowa marchew
Fioletowe, żółte, a nawet białe korzenie marchwi to żadna nowość - takie właśnie barwy mają jej dzikie odmiany, a także marchewki uprawiane w krajach azjatyckich. Są ostrzejsze i mniej słodkie od tych pomarańczowych, a więc z punktu widzenia dietetyki zdrowsze.
Uprawa: Marchew wymaga piaszczysto-gliniastej, próchnicznej ziemi o niskiej zawartości azotu. Sieje się ją (ale dopiero po dwóch latach od wkopania obornika) od końca marca do początku czerwca, a zbiera do października. W początkowym okresie wzrostu potrzebuje sporo wilgoci.
Kolorowa marchewka odmiany:
- "Purple Haze" - fioletowo-pomarańczowa,
- "Mello Yello" - żółta,
- "White Satin" - biała.
Kolorowe marchewki pieczone z czosnkiem - przepis
Umyte, wąskie kolorowe marchewki włóż do żaroodpornego naczynia. Polej je oliwą i posyp posiekanym tymiankiem, solą i pieprzem. Dodaj przekrojoną główkę czosnku. Wstaw do piekarnika rozgrzanego do 190°C. Piecz około 30 minut, aż warzywa zmiękną i delikatnie się przyrumienią.
Dziwne warzywa - burak liściowy
Zwany jest też boćwiną. Tworzy mały korzeń, ale za to ma smaczne duże liście (do 30 cm wys.), które wykorzystuje się w kuchni jak szpinak. Ich żółte, kremowe, pomarańczowe lub czerwone ogonki są tak ładne, że buraki te sieje się też na ozdobnych rabatach.
Uprawa: Boćwinę wysiewamy w połowie kwietnia lub na przełomie lipca i sierpnia. Po dwa owocostany, tzw. kłębki, umieszczamy na głębokości 2-3 cm co 35 cm (po wschodach pozostawiamy najmocniejszą siewkę). Ziemię nawozimy umiarkowanie, by liście nie gromadziły azotanów.
Burak liściowy - odmiany:
- "Lucullus" - biało-zielona,
- "Bright Lights" - wielokolorowa.
Sałatka z buraków liściowych i fasoli na ciepło - przepis
Umyte i pokrojone młode liście boćwiny wraz z ogonkami podduś w łyżce oliwy i pół szklanki wody. Namocz i ugotuj do miękkości szklankę fasoli "Piękny Jaś". Odsączone warzywa zmieszaj na półmisku. Polej sosem z łyżki soku z cytryny, 2 łyżek oliwy, rozgniecionego ząbka czosnku, soli i pieprzu.
Dziwne warzywa - kolorowa dynia
Oprócz powszechnie znanej dyni pomarańczowej są też odmiany o skórce zielonej, żółtej i białej - te ostatnie wyglądają jak pomalowane farbą.
Uprawa: Dynia najlepiej rośnie na glebie przepuszczalnej, bogatej w azot,
np. na kompostowniku, i w temperaturze 25°C. Sieje się ją do gruntu ok. 10 maja lub uprawia z rozsady. Jej pędy osiągają kilka metrów i płożą się po ziemi, ale są też niskie odmiany krzaczaste.
Kolorowa dynia - odmiany:
- Dynia zwyczajna "Miranda" - owoce białe o nasionach bez łupinek,
- "Sweet Dumpling" - w białe i zielone paski;
- dynia olbrzymia "Ambar" - owoce zielone;
- mieszaniec " Hokkaido" - ciemnopomarańczowe.
Zupa dyniowa z grzankami podawana w owocu dyni - przepisy
Z zielonej dyni zetnij wierzchołek, usuń środek i posól ją od wewnątrz, a następnie upiecz w temp. 190°C na półmiękko. Kawałki drugiej dyni (ok. 1 kg) gotuj, aż zmięknie. Zmiksuj ją z litrem zupy z 0,5 kg ziemniaków. Dopraw 2 łyżkami soku pomidorowego i śmietany, solą i pieprzem. Zupę wlej do wydrążonej dyni i posyp grzankami.
Dziwne warzywa - fioletowa rzodkiew
Rzodkiew ma znacznie większy korzeń niż rzodkiewka, a jej biała lub czarna skórka zwykle okrywa biały miąższ o ostrym smaku. Ale są też jej rzodkwie o purpurowym lub fioletowym środku.
Uprawa: Odmiany kolorowe reagują na długość dnia. Wysiewamy je od 20 czerwca do sierpnia (siane wcześniej nie tworzą zgrubienia). Zbiera się je od września do listopada. Potrzebują słońca i przepuszczalnej, dość żyznej gleby. Nie należy przekarmiać ich azotem.
Fioletowa rzodkiew - odmiany:
- Odmiana "Redhart" ma białą, piekącą skórkę i czerwony środek o łagodniejszym, lekko orzechowym smaku.
- Odmiana "Mantang Hong" ma skórkę białą, a środek ciemnofioletowy.
Sałatka z kolorowej rzodkwi i liśćmi boćwiny - przepisy
Na warstwie młodych, drobnych liści buraka rozłóż cieniutkie plastry rzodkwi "Red Hard" i ugotowanej fioletowej fasoli (może być z puszki). Warzywa dopraw solą i pieprzem. Wymieszaj 4 płaskie łyżki miodu z 4 łyżkami octu balsamico i 300 ml oliwy, którą wlewaj powoli, cały czas mieszając. Podawaj sałatkę polaną sosem.
Dziwne warzywa - oryginalny kalafior
Widoczny tu "bukiet" kalafiorów składa się z odmian, których zgrubiałe rozgałęzienia wierzchołka łodygi, tzw. różyczki, mają kolor biały, zielony (dzięki chlorofilowi) pomarańczowy (o 25% większej zawartości beta karotenu niż pozostałe), fioletowy (te z kolei są bogate w antocjany). Barwne kalafiory mają też bardziej wyrazisty smak niż białe i zawierają więcej witaminy C.
Uprawa: Zwykle w maju lub sierpniu (jesienią kalafiory rosną lepiej niż wiosną) wysadza się na grządki gotową rozsadę.
Oryginalny kalafior odmiany:
- "Graffiti" - fioletowa,
- "Jaffa" - pomarańczowa,
- odmiany typu Romanesco - jasnozielone, stożkowate (Romanesco stanowi świetną propozycję kulinarną dla tych, którym zależy nie tylko na delikatnym smaku kalafiora , lecz także oryginalnym udekorowaniu dania).
Sałatka z fioletowego kalafiora z fenkułem - przepisy
Cienkie plasterki z białej część fenkuła skrop sokiem z cytryny. Po pół godzinie dodaj łyżkę oliwy oraz ugotowane na pół twardo różyczki fioletowego kalafiora i garść liści rukoli. Dopraw solą i pieprzem. Polej sosem winegret.
Dziwne warzywa - kolorowa fasola
Poza zielonymi i żółtymi niedojrzałymi strąkami fasoli zwanej szparagową, istnieją odmiany fioletowe i biało-czerwone. Mogą być ozdobą zarówno ogrodu, jak i talerza. Odmiany wczesne tworzą niskie kępki, późniejsze zwykle wymagają podpór.
Uprawa: Fasola dobrze rośnie w ciepłych, słonecznych miejscach i potrzebuje sporo wilgoci. Wysiewa się ją kilkakrotnie w odstępach około 10 dni od połowy maja do końca czerwca, tak by móc ją zbierać przez całe lato co kilka dni.
Dziwne warzywa odmiany:
- Tyczna "Blauhilde" oraz karłowa "Purple Teepee" - strąki fioletowe,
- karłowa "Borlotto-Bohne" - strąki kremowo-czerwone.
Pikle z fioletowej szparagówki - przepisy
Włóż do 2 słoików (1l) 1 kg fioletowej fasoli bez końcówek, po strączku ostrej papryki, ząbku czosnku, po 2 ziarna ziela angielskiego i pieprzu oraz po liściu laurowym. Zagotuj półtorej szklanki wody ze szklanką octu jabłkowego i wina wytrawnego, dodaj łyżeczkę soli i łyżkę cukru. Płynem zalej warzywa, zakręć słoiki i gotuj 10 min.
Dziwne warzywa - oryginalne pomidory
Pomidory w rozmaitych nietypowych kolorach zdobyły już sobie sporą popularność. Na sklepowych półkach czekają na nas smaczna brązowawa "Kumato F1" i zielona "Green Zebra F1", których nie da się rozmnażać z nasion. Natomiast dla ogrodników amatorów dostępne są kolorowe odmiany otrzymane metodami tradycyjnymi.
Uprawa: Rozsada pomidorów może rosnąć i na grządce, i w balkonowym pojemniku. Potrzebuje dużo słońca.
Oryginalne pomidory - odmiany:
W pełnej palecie barw:
- od "Captain Lucky White" - owoce białe,
- do "Blue Chocolate" - owoce niebieskawe lub niemal czarne.
Pomidory smażone w panierce z żółtego sera - przepisy
Pomidory o jędrnym miąższu, np. odmiany "Green Zebra F1", pokrój na plastry i lekko osusz. Następnie obtocz w startym żółtym serze i smaż na patelni na rozgrzanym tłuszczu. Po 5 minutach przewrócić na drugą stronę. Usmażone pomidory posyp solą i pieprzem. Podawaj z pieczywem.
Dziwne warzywa - kolorowe ziemniaki
Odmian ziemniaka jest ponad tysiąc. Ogromna większość ma bulwy o brązowawej skórce i kremowym lub żółtym miąższu. W Ameryce Południowej, skąd roślina ta pochodzi, uprawia się też wiele "dzikusów", które są mocno wybarwione na fioletowo, czerwono lub pomarańczowo. W Europie tylko nieliczne odmiany są do nich podobne.
Uprawa: Bulwy przez zimę przechowuje się w temp ok. 4°C. W kwietniu sadzi się je w ziemi bogatej w nawóz organiczny na głębokości ok. 6 cm co 30-40 cm. Nasady pędów kilkakrot-nie obsypuje się ziemią, tworząc wysokie redliny.
Kolorowe ziemniaki - odmiany:
- "Salad Blue" - fioletowa skórka i miąższ,
- "Roseval" - czerwona skórka i biało-czerwony miąższ.
Bulwy kolorowych odmian ziemniaków pokrój na cienkie plasterki, np. specjalną tarką do warzyw. Ważne, żeby wszystkie były jednakowej grubości. Posmaruj je roztopionym klarowanym masłem i posól. Rozłóż na blasze na papierze do pieczenia i w zależności od ich grubości piecz 7-15 min (do przyrumienienia) w temp. 190°C lub 240°C.
Skorzonera
Skorzonera jest rośliną dwuletnią. Uprawa skorzonery rozpoczyna się wiosną, natomiast zbiór prowadzimy od października do listopada. Nie jest szczególnie wrażliwa na niskie temperatury, oczekuje natomiast dobrze uprawionej, żyznej i próchniczej gleby oraz zapewnienia stałej wilgotność podłoża. A co jest takiego szczególnego w tym czarnym korzeniu z białym miąższem? Otóż jest to bardzo sycące i smaczne warzywo , a poza tym zawiera dużo witamin i mikro- oraz makroelementów. Dodatkowo ma pewien bardzo cenny dla cukrzyków składnik - inulinę, która jest cukrem fruktozowym, przez co nie podnosi poziomu glukozy we krwi.
Kapusta Pak Choi
Kapusta Pak Choi to bogate źródło witaminy C, K B oraz A, posiada również solidną dawkę przeciwutleniaczy, a do tego jest zasobna w sole mineralne i składniki pokarmowe. Jej najsmaczniejszą częścią są łodygi o mięsistych, kruchych i soczystych białych ogonkach liściowych, które są dodawane do sałatek , podawane jako przystawka lub gotowane. Ma charakterystyczny gorzkawy posmak, który doskonale współgra z większością potraw kuchni azjatyckiej.
Egzotyczne warzywa - fasolnik chiński
Fasolnik jest pnączem, więc niezbędne będą podpory i to dość wysokie, gdyż dorasta do 3 m., a strąki osiągają nawet 50 cm długości. Zebrać taką fasolę z własnego ogródka, to naprawdę coś!
Koper włoski
Możemy go uprawiać z rozsady lub spróbować siewu wprost do gruntu , jednak dopiero po wiosennych przymrozkach (końcówka maja). Rozsadę możemy przygotowywać w kwietniu, a na miejsce stałe wysadzić z początkiem czerwca. Zbiory w zależności od sposobu uprawy prowadzi się od lipca do września (okres wegetacji 2-3 miesiące). Kiedy rośliny będą już podrośnięte, nie zwlekajmy ze zbiorem, szybko bowiem zaczną tracić swój aromat. Nadaje się do zapiekania, smażenia, a nawet nadziewania.
Fenkuł
Fenkuł ma dość wysokie wymagania co do stanowiska, temperatury, wilgotności oraz gleby. Preferuje ziemie żyzne, zasobne i próchnicze, o lekko zasadowym odczynie. Stanowisko musi być zaciszne, ciepłe i słoneczne, poza tym nie znosi przesuszenia. Możemy go uprawiać z rozsady lub spróbować siewu wprost do gruntu , jednak dopiero po wiosennych przymrozkach (końcówka maja).
Bakłażan
Jeśli zdecydujemy się na uprawę bakłażana we własnym ogrodzie warzywnym to koniecznie przez cały okres uprawy należy dbać o wysoką temperaturę w jakiej musi się rozwijać. Każde przypadkowe wystawienie rośliny na temperaturę niższą może spowodować zahamowanie procesu wegetacji. Nasiona bakłażana kiełkują wolno, dlatego wysiewamy je w marcu w mieszkaniu lub ogrzewanej szklarni. Ma dość długi okres wegetacji (produkcja rozsady ok. 3 m-cy, zbiór od chwili zakwitnięcia ok. 1,5 m-ca).
Roszponka
Co do warunków uprawy roszponka nie ma szczególnych wymagań. To egzotyczne warzywo woli gleby żyzne , ale na słabszych też będzie rosła. Zwyczajowo sieje się ją wprost do gruntu od sierpnia do września, jednak można też spróbować uprawy wiosennej i wysiewu marcowego. Zbiór rozpoczynamy po ok. 3 miesiącach od wysiewu.
Owoc Luffa
Owoce mają cienką i gładką zieloną skórkę, biały miąższ i gładkie, czarne, płasko jajowate nasiona o długości 1-12 cm, skoncentrowane w pobliżu jego jądra. W smaku owoce przypominają cukinię. Owoc Luffa zawiera różne przeciwutleniacze, minerały, witaminy, składniki odżywcze i lipidy . Wszystkie części rośliny Luffa posiadają właściwości lecznicze. Owoc Luffa jest używany do gotowania, jak również do leczenia różnych dolegliwości zdrowotnych. Jest pomocny w obniżaniu poziomu cukru we krwi , zaparciach, utracie wagi i hipoglikemii, wzmacnia układ odpornościowy.
Karczoch
Karczoch zwyczajny jest wieloletnią rośliną zielną, której częścią jadalną są główki kwiatostanów. Upowszechniony w krajach o cieplejszym klimacie, głównie w rejonie śródziemnomorskim, w Polsce karczoch zwyczajny jest uprawiany wyłącznie amatorsko, jako roślina jednoroczna
Kiwano
Kiwano ( Cucumis metuliferus ) należy do rodziny dyniowatych. Pochodzi z tropikalnych rejonów kontynentu afrykańskiego, a u nas jest mało znaną rośliną egzotyczną, choć z powodzeniem można je uprawiać na działce. Zbiór owoców kiwano trzeba zakończyć przed pierwszymi jesiennymi przymrozkami, ponieważ przemrożone owoce szybko gniją i nie nadają się do jedzenia. Najlepiej zbierać owoce kiwano, które osiągnęły odpowiednią wielkość i kształt, lecz nie są w pełni dojrzałe.
- Więcej o:
Jesienno-zimowe uprawy w domu – jak wspólne sianie warzyw może budować zdrowe nawyki u dzieci?
Uprawa imbiru w Polsce
Czosnek niedźwiedzi (Allium ursinum)
Czy aronia jest trująca?
Co siać we wrześniu w ogrodzie?
Kiedy wykopać warzywa: czosnek, marchew, pietruszkę i buraczki?
Wino z winogron. Prosty przepis na wino
Nalewka z jeżyn - przepisy na jeżynówkę. Jakie ma prozdrowotne właściwości?