Budowa

Ogród

Wnętrza

Design

Architektura

DIY

HGTV

Trendy budowlane

Pożyczka zamiast kredytu

Tekst: Małgorzata Kapelusiak

Sytuacja na rynku finansowym bardzo się ostatnio zmieniła. W bankach o kredyt coraz trudniej, za to u bliższej i dalszej rodziny znalazło się sporo wolnych pieniędzy wycofanych z lokat.

Coraz mniej jest ofert kredytowych finansujących całość inwestycji, banki preferują kredyty w złotówkach, a dodatkowo trzeba mieć wysoki, bo 20-50%, wkład własny. W takiej sytuacji wielu potencjalnych kredytobiorców zaczyna rozglądać się za innymi źródłami finansowania budowy domu czy zakupu mieszkania. Jednym z nich może stać się pożyczka od rodziny i przyjaciół.

Wprawdzie wszystkie ludowe mądrości są przeciw: "dobry zwyczaj - nie pożyczaj", "chcesz stracić przyjaciela - pożycz mu pieniądze", "pożyczasz rękami - odbierasz nogami" - to tylko niektóre z nich. Teraz jednak wiele osób z powodu trwającego kryzysu wycofało swoje pieniądze z giełdy i funduszy inwestycyjnych lub spieniężyło waluty. Często zastanawiają się, co dalej z pozyskanymi środkami. Może okazać się, że rodzinna pożyczka na zakup nieruchomości to najlepsza lokata kapitału w niepewnym gospodarczo okresie. Warto zatem poznać zasady, na jakich powinno się pożyczać pieniądze.

Umowa

Umowa pożyczki polega na tym, że dający pożyczkę (pożyczkodawca) zobowiązuje się przenieść na własność biorącego pożyczkę (pożyczkobiorcy) określoną kwotę pieniężną. Umowę należy sporządzić na piśmie. Nie oznacza to zakazu sporządzania takiej umowy przed notariuszem - wiąże się to jednak z dodatkowymi kosztami (stawka taksy notarialnej zależy od wartości udzielanej pożyczki: im większa kwota, tym wyższa stawka) i z obowiązkiem ponownej wizyty w kancelarii notarialnej przy późniejszej zmianie lub uzupełnieniu umowy.

Umowa pożyczki powinna zawierać:

- datę i miejsce zawarcia umowy;

- określenie stron umowy, czyli osoby udzielającej pożyczki i osoby, która pożyczkę otrzymuje, z dokładnym wskazaniem danych osobowych, numerów i serii dowodów osobistych, miejsc zamieszkania oraz wyjaśnieniem, czy strony umowy są spokrewnione;

- kwotę pożyczki;

- zobowiązanie biorącego pożyczkę, że ją zwróci;

- termin udzielenia i zwrotu pożyczki;

- określenie ewentualnej wysokości odsetek (pożyczkodawca może w ten sposób zabezpieczyć się przed utratą wartości pożyczonych kwot, które mógłby w tym samym czasie zainwestować na przykład w lokatę bankową); odsetki ustalane w sposób dowolny przez strony nie mogą być jednak drastycznie wysokie - wtedy oznaczają lichwę, która jest sprzeczna z prawem;

- określenie sposobu wypłaty i zwrotu pożyczki (może być to wypłata gotówki z ręki do ręki, może to być przelew bankowy - w takim wypadku należy w umowie pożyczki wskazać numery kont obydwu stron; możliwe jest również ustalenie, że kwota pożyczki będzie wypłacana w ratach);

- ustalenie ewentualnych karnych odsetek za opóźnienie w spłacie pożyczki;

- stwierdzenie, że umowę sporządzono w dwóch jednobrzmiących egzemplarzach;

- własnoręczne podpisy stron.

Zasadą jest, że przedmiotem umowy mogą być tylko pieniądze polskie. Jeżeli w umowie brakuje terminu udzielenia pożyczki - jej wypłata powinna nastąpić niezwłocznie po wezwaniu biorącego pożyczkę. Wezwanie to najlepiej wystosować w formie pisemnej. Pożyczkobiorca nie powinien zwlekać z wezwaniem do wypłaty pieniędzy - po sześciu miesiącach od dnia podpisania umowy żądanie wypłaty pożyczki przedawnia się, co oznacza, że nie można dochodzić wypłaty pożyczki w postępowaniu sądowym. Możliwa jest sytuacja, gdy pomimo podpisania umowy pożyczkodawca ma prawo od umowy odstąpić i nie wypłacić pożyczki - na przykład jeśli dowiedział się, iż stan majątkowy pożyczkobiorcy jest tak zły (okłamał pożyczkodawcę, twierdząc, że posiada dochody z umów o dzieło, podczas gdy od kilku lat utrzymuje się z zasiłków pomocy społecznej), iż wątpliwy jest jej zwrot.

Bez podatku

Umowa pożyczki co do zasady podlega obowiązkowi zapłaty podatku od czynności cywilnoprawnych. Obowiązek ten powstaje w chwili podpisania umowy i ciąży na osobie biorącej pożyczkę. Podatek ów wynosi 2% od kwoty pożyczki (przy pożyczce o wartości 10 tys. zł podatek wynosi 200 zł). Należy go uiścić w kasie lub w formie wpłaty na rachunek bankowy urzędu skarbowego w ciągu 14 dni od dnia zawarcia umowy (umowę przedkładamy do wglądu w urzędzie i wypełniamy druk deklaracji podatkowej PCC-3) - w razie opóźnienia grożą karne odsetki za każdy dzień zwłoki. Właściwym adresatem będzie urząd skarbowy, któremu podlega pożyczkobiorca.

Nie wszyscy jednak muszą płacić podatek od czynności cywilnoprawnych. Przede wszystkim nie płaci go najbliższa rodzina, i to bez względu na to, jaką pożyczka ma wartość. Zwolnione od zapłaty podatku będą zatem te osoby, które zawierają umowę pożyczki z najbliższymi członkami rodziny (małżonkiem, dziećmi, wnukami, rodzicami, dziadkami, pasierbami, rodzeństwem, ojczymem i macochą). Dodatkowym warunkiem skorzystania ze zwolnienia jest:

  • złożenie deklaracji w sprawie podatku od czynności cywilnoprawnych PCC-3 w urzędzie skarbowym pożyczkobiorcy w terminie 14 dni od dnia dokonania pożyczki. Zachowanie wskazanego terminu jest niezbędne dla skorzystania ze zwolnienia podatkowego - nawet jeden dzień spóźnienia powoduje utratę prawa do zwolnienia i konieczność zapłaty 2% podatku. Warto w tym miejscu zaznaczyć, że będzie on zachowany, jeśli wypełnioną deklarację nadamy w ostatnim dniu terminu w placówce pocztowej;

  • udokumentowanie otrzymania pożyczki na rachunek bankowy; brak jest zatem podstaw do zwolnienia, jeśli pożyczana kwota trafiła z rąk do rąk.

    Z podatkiem

    Uważny czytelnik zauważy, że wśród najbliższych członków rodziny nie ma zięcia, synowej i teściów. To nieco złośliwe uregulowanie ustawodawcy nakłada na te osoby obowiązek zapłaty 2% podatku, jeśli udzielona pożyczka jest większa niż 9637 zł (do tej kwoty obowiązuje dla wskazanych osób zwolnienie podatkowe). Staje się to szczególnie istotne, jeśli rodzice chcą pożyczyć pieniądze swoim dzieciom pozostającym w związkach małżeńskich - warto wówczas dokonać tego tylko na rzecz dziecka, z pominięciem współmałżonka. Pozwoli to na oszczędność podatkową.

    Jeśli pożyczka pochodzi od naszych znajomych czy sąsiadów, zwolnienie podatkowe obejmować będzie jedynie kwotę do 5 tys. zł w przypadku pożyczki od jednej osoby i 25 tys. zł w przypadku pożyczki od kilku osób (limit wskazanych kwot liczony jest w okresie trzech kolejnych lat). Przy pożyczkach wyższych należy, niestety, opłacić podatek według zasad ogólnych.

    Zabezpieczenia

    Zarówno przy pożyczkach od członków rodziny, jak i od bliskich znajomych problemem może być sposób ich zabezpieczenia. Nie jest to co prawda obowiązkowe, ale stanowi gwarancję dla pożyczającego i argument poparcia dla prośby o pożyczkę. Takim zabezpieczeniem może być na przykład zastaw na samochodzie, poręczenie innych osób lub weksel. Ten ostatni sposób jest szczególnie godny polecenia przy pożyczaniu osobom trzecim, gdyż odpowiednio użyty nie tylko najlepiej zabezpieczy nasze interesy, ale też pozwoli uniknąć zapłacenia podatku.

    Jeżeli strony decydują się na zabezpieczenie pożyczki, jego sposób należy dokładnie opisać w umowie. Przy poręczycielach do umowy należy dołączyć ich poręczenia złożone w formie pisemnej.

    Jeśli brak jest poręczenia, a pożyczkobiorca uchyla się od uregulowania zobowiązań, wówczas pożyczkodawcy pozostają dwie drogi: może komuś sprzedać dług lub skierować sprawę na drogę sądową.

    * * *

    Zastanawiając się nad kredytem, warto zatem pomyśleć o alternatywnych, rodzinnych sposobach finansowania inwestycji budowlanych. Kto wie, może okaże się, że z rodziną wyjdziemy dobrze nie tylko na zdjęciu

    Podstawa prawna

    - Ustawa z 23 kwietnia 1964 r. kodeks cywilny (DzU, nr 16, poz. 93, z 1964 r., ze zmianami).

    - Ustawa z 9 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych (DzU, nr 86, poz. 959, z 2000 r., ze zmianami).



  • Udostępnij

    Przeczytaj także

    Innowacyjny sposób ogrzewania wreszcie w ofercie marki Blaupunkt
    Stal na dachu i elewacji stanowi idealną kompozycję
    Dział Sprzedaży i kontakt z klientem w FORMEE w Miedzyrzeczu.

    Polecane

    Umowa przedwstępna sprzedaży mieszkania
    Pożyczka od rodziny i znajomych
    Urlop od kredytu

    Skomentuj:

    Pożyczka zamiast kredytu

    Ta strona używa ciasteczek w celach analitycznych i marketingowych.

    Czytaj więcej