Ognisko - czy można je rozpalić w ogrodzie? Czy można palić gałęzie i liście na działce?

Jak palić ognisko w celach rekreacyjnych?

Bardzo ważne podczas rozpalania ogniska w ogrodzie jest wybranie odpowiedniego miejsca. Ważna jest też odległość od zabudowań (min. 4 m), od ogrodzenia (min. 3 m) i od dużych drzew - nawet jeżeli ich konary nie znajdują się bezpośrednio nad ogniem, gorące powietrze i iskry mogą uszkodzić rośliny.

O wyborze lokalizacji ogniska decyduje kierunek wiatru. W Polsce wieje on najczęściej z zachodu. Jeśli wschodnia część działki graniczy z niezabudowanymi terenami (łąki, pola), palenisko warto urządzić właśnie tutaj - dym i iskry nikomu nie będą przeszkadzać. Taka sytuacja zdarza się jednak rzadko i zwykle ognisko trzeba umieścić w głębi ogrodu.

Miejsce na domowe ognisko

Miejsce na ognisko najlepiej zaplanować w naturalnym lub sztucznym zagłębieniu terenu, tzw. wgłębniku, o brzegach obsadzonych krzewami. W obniżeniu i za parawanem z roślin jest zacisznie - ogień pali się spokojnie, a wiatr nie rozdmuchuje iskier ani popiołu. Niech to będzie strona zawietrzna (wschodnia) domu lub altany, w odległości przynajmniej 10 m od obiektów łatwopalnych. Jeśli ogród znajduje się przy lesie, ognisko można palić co najmniej 100 m od jego ściany. W dużych miastach często panuje całkowity zakaz palenia otwartego ognia. Regulowane jest to prawem miejscowym, dlatego o postanowieniach w tej sprawie dowiadujmy się w urzędach gmin.

W przydomowym ogródku na ognisko wystarczy krąg o średnicy 0,8-1 m. Zanim ustawimy wokół ognia siedziska czy utwardzimy nawierzchnię, sprawdźmy, czy odpowiednio wybraliśmy miejsce. W tym celu wytyczmy okrąg o średnicy 50-70 cm, usuńmy z niego darń i odłóżmy ją na bok - może być potrzebna do zamaskowania wyciętej dziury w trawie na wypadek, gdybyśmy zmienili zdanie. Jeżeli miejsce okaże się odpowiednie, poszerzmy krąg, robiąc w ziemi lekkie zagłębienie (na 5-10 cm). Można wybrukować krąg kamieniami polnymi (otoczakami), cegłą klinkierową lub kostką betonową. Pamiętajmy przy tym, że im gładsze podłoże, tym łatwiej będzie zebrać popiół, ale trudniej ułożyć stos z drewnianych polan. Żeby zapobiec dalszemu rozprzestrzenianiu się ognia, dookoła korony paleniska zróbmy pas bezpieczeństwa przynajmniej o metrowej szerokości. Wystarczy żwirowa nawierzchnia, na którą mogą padać iskry albo rozżarzone drwa.

Jeżeli planujemy częste palenie ognisk, warto wybrukować również otoczenie kręgu (w promieniu 2-3 m), jeśli zaś najwyżej 3-5 razy w roku, można zostawić tam trawę. Następnie ustawiamy siedziska, najlepiej nie mocując ich na stałe. Przy ognisku nie da się usiedzieć w jednym miejscu, ponieważ przeszkadza dym i buchający w różne strony żar. Warto więc postarać się o poręczne siedzenia, które w razie potrzeby łatwo przestawić. Do tego celu nadają się pieńki, najlepiej z twardych drzew liściastych, takich jak dąb. Drzewa iglaste nie są dobre, ponieważ w cieple wycieka z nich żywica. Trudne do przenoszenia ławki ustawmy w odległości przynajmniej 2 m od korony paleniska, po stronie, skąd najczęściej wieje wiatr.

Uwaga! Gdy rozpalamy ogień, w pobliżu powinno się też znaleźć wiadro z wodą lub z piaskiem.

Jakie przepisy regulują możliwość rozpalenia ogniska

W kwestii przepisów, to, czy ognisko w ogrodzie, czy na prywatnej posesji jest legalne i bezpieczne, reguluje rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z 7.06.2010 r. w sprawie ochrony przeciwpożarowej budynków, innych obiektów budowlanych i terenów (dz. U. Nr 109, poz. 719).

Jak rozpalić ogień?

Rozpalenie ogniska nie jest trudne, wymaga jednak odpowiednich przygotowań. W przeciwnym razie zadanie to może nam zająć dużo czasu, a nawet całkowicie nas zniechęcić. Wzniecenie ognia ułatwi dobra sucha podpałka, która zapali się niezależnie od kaprysów aury. W tej roli sprawdzą się cienkie, krótkie (5-6 cm dł.) szczapy i drzazgi z rozłupanego drewna, najlepiej iglastego, żywicznego. Na podpałkę nadają się też sucha kora brzozowa, drobne gałązki, słoma, siano, papier i igliwie, najlepiej sosnowe i dobrze wysuszone. Szyszki również są dobrą podpałką, ale trzeba je ostrożnie dodawać do ognia, gdyż potrafią eksplodować i "strzelać" drobnymi drzazgami. Jedną z metod traperskich jest użycie sproszkowanej żywicy (w kawałkach źle się pali). Taką podpałkę można zebrać w lesie lub czasem kupić w sklepie z zaopatrzeniem turystycznym. Gotowe rozpałki do grilla też nadają się do tego celu, ale zwykle wydzielają "chemiczny" zapach.

Krzysztof Białek: z doświadczeń użytkownika

W moim ogrodzie wygospodarowałem miejsce na ognisko, a jego ciekawym uzupełnieniem jest oryginalny węgierski kociołek, który przywiozłem niedawno z "kraju bratanków". Tam bardzo często używa się takich urządzeń do przyrządzania potraw w ogrodzie albo pod gołym niebem podczas biwaków czy pikników. Jest to specjalny, emaliowany garnek z przykrywką. Mocuje się go na przenośnym, rozkładanym metalowym trójnogu, bezpośrednio nad ogniskiem.

Wysokość kociołka nad ogniem można regulować, zmieniając długość łańcuszka, na którym jest on bezpośrednio zawieszony. Kociołek w czasie gotowania można obracać dzięki prostemu mechanizmowi na szczycie trójnoga. W tym bardzo prostym naczyniu można przyrządzać wspaniałe węgierskie zupy gulaszowe, doskonała wychodzi również zupa rybna. Także nasz swojski kapuśniaczek z młodej kapusty z warzywami nabiera niepowtarzalnego smaku i aromatu. Ważne, żeby do palenia w ognisku podczas gotowania używać drewna liściastego (dobra jest brzoza, dąb, buk i drewno z drzew owocowych).

Ewa Wagner, redaktor naczelna miesięcznika "Kuchnia": zupa rybna z kociołka

W kociołku podsmażamy na oliwie lub oleju rzepakowym cebulę, fenkuł,  czosnek, ziemniaki, marchewkę, paprykę, selera naciowego, aż się zrumienią. Zalewamy wodą i gotujemy na wolnym ogniu, aż warzywa będą al dente. Dodajemy wypatroszone dorsze, gotujemy 15-20 minut na delikatnym ogniu. Dodajemy plasterki kiełbasy palcówki, podsmażonej na suchej patelni. Doprawiamy solą i chilli, posypujemy natką pietruszki, trybuli lub kolendry.

Czy w ogrodzie wolno palić gałęzie i liście?

Mimo że niemal wszystko można spalić w ogniu, to rozpalając ognisko, należy sięgać tylko po niektóre materiały. Zacznijmy od palenia odpadów zielonych. Spalanie odpadów z ogrodu, które nagromadziliśmy podczas prac pielęgnacyjnych, a więc gałęzi, suchych liści czy skoszonej trawy. Tę kwestię reguluje Ustawa o odpadach z 14.12.2012 r. W jej myśl możemy spalać pozostałości roślinne, ale tylko i wyłącznie pod warunkiem, że nie są one [odpady zielone] objęte obowiązkiem selektywnego zbierania.

Przepisy o dopuszczalności palenia odpadów na powierzchni ziemi są zawarte w regulaminie utrzymania czystości i porządku w gminie (uchwała rady gminy), dlatego też w różnych gminach mogą być różne przepisy. Na przykład w Warszawie obowiązuje "Regulamin utrzymania czystości i porządku na terenie m.st. Warszawy" przyjęty uchwałą nr LXXVII/2427/2006 Rady m.st. Warszawy z 22 czerwca 2006 r., który w paragrafie 11 dopuszcza "na terenach rozproszonej zabudowy jednorodzinnej i terenach rolniczych spalanie poza instalacjami i urządzeniami powstałych na terenie nieruchomości odpadów roślinnych pochodzących z zabiegów pielęgnacyjnych i upraw pod warunkiem ograniczenia uciążliwości dla korzystających z nieruchomości służących do wspólnego użytku i nieruchomości sąsiednich". Powinien Pan więc sprawdzić, jakie regulacje prawne obowiązują w Pana gminie. Jednocześnie w par. 27b zabrania się "spalania odpadów komunalnych na powierzchni ziemi oraz w instalacjach grzewczych budynków". W sprawie używania grilla można się odwołać jedynie do przepisów kodeksu cywilnego regulującego m.in. stosunki sąsiedzkie. W art. 144 jest mowa o tym że "Właściciel nieruchomości powinien przy wykonywaniu swego prawa powstrzymać się od działań, które by zakłócały korzystanie z nieruchomości sąsiednich ponad przeciętną miarę wynikającą ze społeczno-gospodarczego przeznaczenia nieruchomości i stosunków miejscowych". Jak z tego wynika, sąsiedzi powinni szanować wzajemnie swoje prawa i starać się porozumieć.

Jaki mandat za palenie ogniska na własnej posesji?

Kary za palenie ogniska na własnej posesji mogą być regulowane przez lokalne przepisy i różnić się w zależności od regionu i kraju. Dlatego, aby uzyskać dokładne informacje na ten temat, najlepiej jest skonsultować się z lokalnym urzędem samorządowym lub służbami odpowiedzialnymi za ochronę środowiska. W niektórych miejscach możesz potrzebować specjalnego zezwolenia na palenie ogniska, a w innych może być ograniczona godzina palenia lub typ używanego paliwa.

Warto zaznaczyć, że przepisy dotyczące palenia ogniska na prywatnych posesjach mają na celu kontrolowanie bezpieczeństwa oraz minimalizowanie wpływu na środowisko, zwłaszcza w obszarach zagrożonych pożarami lub wrażliwych ekologicznie. Palenie ogniska może być zabronione w określonych okresach, na przykład w czasie suszy lub wietrznej pogody. Zgodnie z kodeksem wykroczeń za złamanie zakazu grozi mandat w wysokości 500 zł.

Ostatecznie mandaty za naruszenie przepisów zależą od lokalnych uregulowań i okoliczności, dlatego warto zorientować się, jakie przepisy obowiązują w Twoim konkretnym regionie, aby uniknąć kar i zachować bezpieczeństwo oraz poszanowanie środowiska.