Drewno na elewacji

Drewno na elewacji pozwala optycznie modelować bryłę domu, dzięki czemu niektóre jej fragmenty można wydobyć na pierwszy plan, a inne ukryć. Nie ma sztywnych zasad określających, gdzie i jak stosować drewno – decyduje o tym wyobraźnia i doświadczenie projektanta. Oprócz kompozycji, jaką utworzy okładzina na elewacji, ważne są bowiem warunki, na jakie będzie ona narażona – wiatr, opady, promieniowanie słoneczne. Drewno na tej samej elewacji w jednym miejscu może być wyeksponowane na te czynniki, a w innym schowane w zagłębieniu. Jeśli zdecydujemy się na elewację drewnianą, musimy jeszcze podjąć decyzję o wyborze gatunku drewna, którym zamierzamy wykończyć nasz budynek. To od wybranego przez nas drewna zależy wygląd całej elewacji. Możemy zdecydować się na rodzimy gatunek drewna lub drewno egzotyczne. Oczywiście istnieje również możliwość nałożenia specjalnej farby na deski elewacyjne oraz dostosowanie kolorystyki do własnych preferencji.

Jaki rodzaj drewna wybrać?

Wybierając drewno na elewację na leży pamiętać, że jego właściwości są pochodną wielu cech, m.in. struktury drewna i jego składu, sezonowania i suszenia, strugania, przechowywania, prawidłowego montażu. Zaleca się stosować drewno, które – w zależności od gatunku – po suszeniu będzie miało wilgotność około 12-18% ( +/- 2%). Od dawna stosuje się drewno ze świerku, sosny, dębu, modrzewia, a ostatnio także coraz popularniejsze są się elewacje z drewna egzotycznego.

Cedr czerwony. Wzrasta w surowym klimacie podbiegunowym. Jest drewnem bardzo stabilnym, o wysokiej odporności na czynniki atmosferyczne, korzystnych właściwościach termoizolacyjnych, a także wyjątkowych walorach estetycznych. Ma kolor od beżowego do ciemnobrązowego. Deski cechuje szeroka gama kolorów, także zróżnicowanie kolory styczne w obrębie jednej deski. Z czasem cedr zmienia kolor na srebrzystoszary (patyna).

Świerk skandynawski. Drewno ma jasny kolor z lekko żółtawym zabarwieniem, często nazywane jest drewnem białym. Różni się od  krajowego surowca ładniejszą fakturą drewna, ma mniej sęków oraz małe przyrosty roczne, co ma istotny wpływ na wytrzymałość drewna.

Modrzew syberyjski. Pozyskiwany jest w surowym syberyjskim klimacie. Jest drewnem o małych przyrostach rocznych, bardzo wytrzymałym. Jest w kolorze brunatno-miodowo-czerwonym. Modrzew z czasem pokrywa się patyną.

Tatajuba. Pochodzi z Ameryki Południowej. Żółto-brązowy, a z upływem czasu ciemnobrązowy kolor drewna w połączeniu z ładnym profilem deski nadaje w efekcie końcowym atrakcyjną formę elewacji budynku.

Okoume. Jest gatunkiem od niedawna spotykanym jako materiał wykończenia ścian budynku. Naturalne drewno okoume w kolorach od jasno różowego do brązowego jest wybarwiane (np. lazurami impregnującymi) w tysiącach kolorów, dzięki czemu w łatwy sposób można dobrać kolor elewacji do pozostałego wykończenia budynku.

Meranti. Naturalne drewno ma kolor od szarobrązowego, czerwonego do ciemnobrązowego. Elewacja z drewna meranti wspaniale komponuje się ze stolarką okienną wykonaną z tego samego gatunku drewna.

Naturalna trwałość drewna

Naturalna trwałość drewna oznacza wrodzoną odporność drewna na atak organizmów (grzyby, owady, świdraki morskie) niszczących drewno (wg normy PN-EN 350-2). Naturalna trwałość wobec grzybów rozkładających drewno obrazuje poniższe zestawienie (norma DIN EN 350-2):
1 klasa – bardzo trwałe, np. tatajuba
2 klasa – trwałe, np. cedr czerwony
3 klasa – średnio trwałe, np. modrzew syberyjski
4 klasa – mało trwałe, np. świerk skandynawski, okoume, meranti czerwone
5 klasa – nietrwałe

Naturalna trwałość na owady Hylotrupes bajulus, Anobium punctatum, Lystus brunneus, Hesperophanes cennereus jest sklasyfikowana jako:
klasa D – trwałe,
klasa S – podatne.
Naturalna trwałość wobec termitów. Zgodnie z normą PN-EN 350-2 wyróżnia się klasy trwałości:
klasa D – trwałe,
klasa M – średnio trwałe,
klasa S – podatne.
Należy pamiętać, że klasa trwałości drewna odnosi się tylko do twardzieli, biel drewna należy uznawać za należące odpowiednio do klasy „nietrwałe” lub „podatne”.

Naturalna trwałość drewna

Termodrewno jest nowością na polskim rynku, przybyłą z Finlandii. Obróbka termiczna drewna następuje bez udziału żadnych środków chemicznych, jest to proces w pełni naturalny. Umieszczone w specjalnej komorze drewno poddawane jest działaniu temperatury zbliżonej temperaturze zapłonu. Skutkiem tego jest zmiana właściwości drewna, polegających na większej odporności na działanie wody i czynników biologicznych. W wyniku modyfikacji termicznej dochodzi do przyciemnienia koloru i do uzyskania barwy, która była dotychczas oferowana tylko przez gatunki egzotyczne. Termodrewno idealnie nadaje się do zastosowania na zewnątrz. Może być wystawione na działanie deszczu, słońca oraz mrozu. Jest odporne w mniejszym stopniu na działanie bakterii, grzybów, pleśni, a co za tym idzie odporne na gnicie. Termodrewno w dużej mierze nie ulega odkształceniom, nie wypacza się. Jest łatwe w konserwacji, można je lakierować, bejcować i stosować wosk.

Prawidłowy montaż

Warto podkreślić, że nawet najlepsze drewno na nic się nie zda, jeśli do montażu wybierzemy ekipę, która nie ma doświadczenia lub też nieprofesjonalnie podchodzi do projektów. Pomyłki najczęściej wychodzą dopiero po pewnym czasie i są trudne do wyłapania przez osoby, które się na elewacjach drewnianych nie znają. Do najczęstszych błędów zaliczamy m.in.: brak pozostawiania odstępów na konstrukcji szkieletowej, brak kanałów wentylacyjnych lub też ich złe zaprojektowanie, słabe zamocowanie konstrukcji, źle wykonana konstrukcja pod deski elewacyjne (po montażu dostanie się do nich będzie niemożliwe). Warto wybrać odpowiedzialną ekipę do inwestycji, która ma do świadczenie i sporo zrealizowanych projektów w swoim portfolio.

Właściwe zabezpieczenie

Prawidłowo i regularnie pielęgnowane elewacje z drewna będą ozdobą naszego domu przez wiele lat. Jeśli chcemy, aby drewno za kilkanaście lat wyglądało tak samo dobrze jak zaraz po jego położeniu, musimy raz na jakiś czas o nie zadbać. Co prawda deski fabrycznie zazwyczaj pokryte są już specjalnymi środkami, ale z czasem warto je odnowić, ponieważ właściwości preparatu z upływem lat słabną. Możliwości zabezpieczenia i konserwowania desek elewacyjnych jest wiele - m.in. bejcowanie, lakierowanie, malowanie, czy też impregnacja. Najlepiej po prostu zapytać ekipy, która będzie wykonywała elewację, jakie środki i preparaty są zalecane do zabezpieczenia.

Elewacja z drewna a styl domu

Domy z drewnianą elewacją mogą być utrzymane zarówno w tradycyjnym stylu – obiektu góralskiego czy domu na wsi z bali drewnianych – jak i nowoczesnym. Drewno jest na tyle uniwersalnym materiałem budowlanym i wykończeniowym, że wykonana z jego użyciem nowoczesna drewniana elewacja, kontrastująca z bielą ścian oraz elementów metalowych, np. barierek przy schodach, będzie wyglądała doskonale. Możemy zdecydować się na całkowite pokrycie drewnem swojego domu bądź zastosować ażurową elewację drewnianą. Nowoczesne obiekty z reguły mają tylko jedną ścianę z drewnianą elewacją, na rożniki czy przestrzeń pomiędzy oknami wykonaną z paneli drewnianych, a pozostałą część – z tynku.

Co zastąpi drewno na elewacji?

Na rynku można znaleźć materiały, które z powodzeniem zastąpią drewno na elewacji. Drewno podobne płyty elewacyjne są dostępne w wielu kolorach i stylach. Ich wspólną cechą jest tańszy i mniej skomplikowany montaż, a także prostsza konserwacja niż w przypadku naturalnego materiału. Ponadto są: bezpieczne, niskonasiąkliwe – nie chłoną wilgoci, nie pęcznieją i nie kurczą się pod jej wpływem, odporne na szkodliwe czynniki – nie zalęgną się w nich owady, grzyby czy pleśń, a kontakt z promieniami UV nie spowoduje odbarwienia desek, wykonane ze stabilnych materiałów, które nie pracują pod wpływem temperatury, łatwe w utrzymaniu – nie wymagają impregnacji, a w razie potrzeby wystarczy umyć je wodą. Montaż paneli imitujących drewno na elewacji jest prosty – przykręca się je bezpośrednio do ściany. Drewno mogą też do złudzenia przypominać płytki drewnopodobne, które łączą w sobie walory użytkowe oraz doskonałe parametry techniczne. Nie odbarwiają się pod wpływem działania promieni słonecznych, są trwałe, odporne na zmienne warunki atmosferyczne, nie wymagają impregnacji. Aby uzyskać efekt drewnianej elewacji, można też wykorzystać tynk dekoracyjny w wersji deska, specjalne narzędzia oraz bejcę. Dzięki prostemu przeciąganiu narzędzia po świeżym tynku na powierzchni powstaje rysunek słojów. Tam, gdzie chcemy uzyskać efekt nieoheblowanego drewna, wystarczy mocniej przycisnąć narzędzie ruchem od ściany i do ściany. Widoczny od razu efekt można swobodnie korygować przez pierwsze kilkanaście minut. Dodatkowo dzięki różnym sposobom operowania narzędziem do imitacji słojów drewna możliwe jest uzyskanie efektu zarówno gładkiej, jak i ryflowanej deski