Ogród botaniczny w dzielnicy Troja

Ogród botaniczny w Troi powstał w 1969 r., ale dla gości otwarto go ponad 20 lat później. Od 2004 r. można zwiedzać piękną szklarnię "Fata Morgana". Ogród położony jest na wysokiej skarpie nad Wełtawą, tuż obok zoo i niedawno odbudowanego Trojskiego Zamku. Ma powierzchnię prawie 47 ha.

Północ-południe

Do ogrodzonej części południowej wchodzi się z biletami. Tu zgromadzono większość kolekcji. Część północna jest niedostępna dla zwiedzających - jedynie wiosną, w okresie kwitnienia roślin, organizowane są tu wycieczki z przewodnikiem. W pobliżu wejścia do ogrodu północnego znajduje się "Fata Morgana" (warto od razu kupić bilet uprawniający do zwiedzania ogrodu i szklarni). Obie części łączy nieogrodzony las z bardzo ładną ścieżką edukacyjną.

W Troi zgromadzono niemal 12 tys. gatunków i odmian roślin (5 tys. rośnie pod szkłem).

Z Tatr na Jawę

Skalniaki to typowo czeska "dyscyplina ogrodowa". Nic zatem dziwnego, że w Troi wciąż natykamy się na rośliny skalne. Ładną kolekcję zgromadzono w pobliżu wejścia. Rosną tu m.in. drobne kępki przetaczników szarych (Veronica cinerea) i potężne poduchy goździków kolczastych (Dianthus erinaceus). Gatunki i odmiany do skalniaków znajdziemy również w części poświęconej roślinom cebulowym, są tu dziesiątki tulipanów botanicznych, cyklamenów, zimowitów, krokusów...

Na ogromnym trawniku w sercu ogrodu ustawiono maszkarony z drewna i czarnego granitu. Przypominają totemy albo figury kultowe. Stoją wśród okazałych bylin i ciekawych drzew, m.in. młodych mamutowców olbrzymich (Sequoiadendron giganteum), popularnie nazywanych sekwojami. Te potężne rośliny o czerwonawym drewnie pochodzą z suchej, gorącej Kalifornii, a w łagodnym klimacie Pragi rosną jak na drożdżach.

Jeśli skręcimy w lewo, przeniesiemy się w monsunowy krajobraz. W niewielkim zagajniku posadzono setki bambusów. Potężne Fargesia nitida dorastają do 5 m, a delikatne Sasa veitchi nie przekraczają kilkudziesięciu centymetrów. Wrażenie jest niesamowite.

Od Honsiu po Peloponez

Na imponującej rabacie w centrum ogrodu (ma długość 150 m!) co roku wysadza się ponad 300 gatunków i odmian roślin jednorocznych. Widok wciąż się zmienia. W pobliżu usytuowano małą zimną szklarnię (zimą utrzymuje się tutaj temperatura 0-5°C), w której spędzają chłody m.in. odporne storczyki z rodzajów Pleione i Calanthe oraz niezupełnie odporne na mróz gatunki bulwiaste i cebulowe.

Za żywopłotem znalazł się ogród japoński z kolekcją klonów japońskich i palmowych, plejadą różaneczników i bambusów. Wąskie ścieżki wiją się wokół miniaturowego jeziorka, szumi wodospad. Co roku w tej części ogrodu odbywają się wystawy bonsai.

Wychodząc z ogrodu japońskiego, natrafiamy na kolekcję roślin śródziemnomorskich i najprawdziwszą winnicę. Przyłączono ją do ogrodu w 1995 r. Z punktu widokowego można podziwiać Trojski Zamek i jego ogrody, płynącą poniżej Wełtawę i park Stromovka, do którego da się dojść po kładce. Na terenie winnicy św. Klary znajduje się kaplica pod wezwaniem patronki i XVIII-wieczny domek gospodarczy. Zmęczeni zwiedzaniem możemy na chwilę przysiąść i delektować się miejscowym winem (jest naprawdę niezłe).

Skarby ukryte

W części północnej, rzadko przyjmującej gości, znajdują się kolekcje roślin, których ja, kolega po fachu, szczerze zazdroszczę dyrekcji ogrodu w Troi.

Na powierzchni niemal pół hektara zgromadzono kapitalną kolekcję kaktusów gruntowych. Są tu gatunki... odporne na mróz. W końcu maja, kiedy kwitną, widok jest niesamowity. A na łące nieopodal rośnie 450 odmian piwonii (niemal setka to bardzo rzadkie i trudne w uprawie piwonie krzewiaste). Wspaniały jest także zbiór roślin cieniolubnych oraz cebulowe oryginały (m.in. zimowit pstry, narcyz zielonokwiatowy, sternbergie).

Klimaty za szkłem

Gorąco zachęcam do odwiedzenia "Fata Morgany", która mieści jedną z najlepszych w Europie kolekcji roślin tropikalnych i subtropikalnych. W szklarni wydzielono trzy strefy, w których panują różne temperatury i wilgotność.

W części "suchej" obejrzeć możemy sukulenty z Madagaskaru, północnej i południowej Afryki oraz Meksyku. Szczególnie cenna jest kolekcja roślin madagaskarskich, bo większość z nich to endemity, czyli gatunki występujące wyłącznie na tej wyspie, np. aloes szorstki (Aloe trachyticola) czy pachypodium krótkołodygowe (Pachypodium brevicaule).

Podziemnym korytarzem przechodzimy do części tropikalnej, gdzie wokół sporego zbiornika wodnego posadzono rośliny z nizinnych deszczowych lasów Ameryki Południowej, Australii i Oceanii, Afryki, południowo-wschodniej Azji. Istne szaleństwo okazów z rodziny ostrojowatych, obrazkowatych, cykasowatych oraz storczyków! Wokół majestatycznie polatują ogromne motyle, z głośników płyną głosy dżungli.

Część trzecia przeznaczona jest dla roślin z wysokich gór Ameryki Południowej, Azji i Afryki. Tutaj powietrze jest rześkie (latem musi być schładzane), a po pomieszczeniu od czasu do czasu snują się białe chmury - jak w prawdziwych górach. Fascynująca jest bogata kolekcja roślin mięsożernych - warto przyjrzeć się z bliska m.in. kilkudziesięciu gatunkom dzbaneczników (Nepenthes).

Żywe centrum

Przez cały rok ogród prowadzi bogatą działalność kulturalną. Organizowane są tu koncerty, czasowe wystawy roślin, fotografii, malarstwa oraz liczne kiermasze. I całe szczęście, bo mamy wtedy szansę kupić okazy, które zachwyciły nas na trojskich rabatach czy skalniakach. Szczegółowy wykaz imprez znajdziemy na stronie internetowej ogrodu.

Informacje praktyczne

Botanicka Zahrada Praha Troia

Nadvorne 134, tel. (+420 234) 14 81 11, www.botanicka.cz

Od maja do września ogród czynny jest codziennie w godz. 9-19 (poza sezonem krócej).

Ceny biletów (ogród i szklarnia): 120 koron (normalny), 60 koron (ulgowy). Szklarnia w poniedziałki zamknięta. Od 1 listopada do 30 marca wstęp do ogrodu wolny.