Taras z cytrusami

Sprawdziliśmy - aby to osiągnąć wystarczy naprawdę niewiele... - pomarańczowa farba na ściany i ceramiczne donice z roślinami. Jakimi? Przede wszystkim powinny to być zimozielone bukszpany i lawendy. Przyciągającym wzrok akcentem będą też formowane na kształt drzewka mirty, oleandry, granaty, laury i figi, a przede wszystkim cytrusy - pomarańcze, cytryny, grejpfruty, mandarynki. Oprócz ozdobnych liści (w środowisku naturalnym większość to wiecznie zielone krzewy lub drzewa), prawie wszystkie efektownie kwitną, a cytrusy dodatkowo pięknie pachną. W naszych warunkach klimatycznych rośliny te po kilku latach osiągają wysokość 1-1,5 m.

Wybieramy doniczkowe cytrusy

Jakie gatunki mają do wyboru miłośnicy cytrusów w doniczkach? W latach 70. ogromnym powodzeniem cieszyła się u nas cytryna zwana skierniewicką - Citrus limon 'Ponderosa', przystosowana do uprawy w mieszkaniach. Sprowadził ją do Polski i spopularyzował profesor Szczepan Pieniążek. Bardzo łatwo rozmnaża się ją przez sadzonki, nawet młode egzemplarze obficie kwitną (czasem kilka razy w roku!) i wydają duże, smaczne owoce, często już w drugim roku po posadzeniu. Niestety, obecnie dość trudno ją kupić. W centrach ogrodniczych i kwiaciarniach można natomiast dostać inne ozdobne cytrusy, np. cytrynę 'Meyera', pomarańczę gorzką (Citrus aurantinum myrtifolia) lub kalamondynę (C. mitis) 'Calamondin', mandarynkę i kumkwaty.

Jak przechowywać zimą rośliny kubełkowe?

W basenie Morza Śródziemnego (skąd pochodzą) jako rośliny ozdobne uprawia się je już od starożytności. Wymagają łagodnego klimatu - są wrażliwe na przymrozki, dlatego w Polsce rosną tylko w szklarniach i oranżeriach lub po prostu stoją w mieszkaniach. Nie trzymajmy ich tam jednak cały rok, podarujmy im lato na słonecznym tarasie.

"Śródziemnomorskie" drzewka możemy wystawiać na zewnątrz już od połowy maja (gdy tylko minie groźba przymrozków) i trzymać tam prawie do października. By nie doznały szoku termicznego, koniecznie muszą przejść hartowanie - wystawia się je stopniowo na coraz dłużej, a gdy zapowiadane są spadki temperatury - chowa na noc do domu. Po lecie najlepiej byłoby przezimować je na werandach lub w ogrodach zimowych - w pomieszczeniach widnych, ale o niezbyt wysokiej temperaturze (ok. 10 st. C). Jeśli takowych nie mamy, mieszkanie musi wystarczyć. Wtedy jednak należy się liczyć z tym, że nie przejdą właściwego okresu spoczynku, ich pędy będą zbyt wybujałe, a przez to osłabione. W ogrzewanych kaloryferami pokojach cytrusom jest zimą za ciepło, za sucho i dlatego ich liście żółkną i opadają. Ratunkiem jest częste spryskiwanie roślin miękką wodą. Zimą ograniczmy natomiast podlewanie (ziemia powinna być tylko lekko wilgotna) i nawożenie.

Cytrusy z własnej hodowli

Z pestek - metoda dla cierpliwych.

Cytrusy można otrzymać z nasion, które pochodzą z dojrzałych, dorodnych owoców. Ponieważ pestki bardzo szybko tracą zdolność kiełkowania, po wyjęciu z owocu trzeba je jak najszybciej umieścić w doniczkach, w mieszance torfu i piasku (1:1). Warto je przedtem lekko porysować żyletką lub przetrzeć papierem ściernym, aby lepiej chłonęły wodę. Jeśli podłoże będzie stale wilgotne, a temperatura 23-25 st. C, po 3-4 tygodniach powinny wykiełkować. Otrzymane w ten sposób rośliny szybko rosną, ale na ich kwiaty i owoce trzeba długo czekać - czasem nawet kilkanaście lat.

Z sadzonek - metoda dla niecierpliwych.

Sadzonki przygotowujemy z młodych, ale już lekko zdrewniałych pędów, z 3-4 liśćmi. Najlepiej ukorzeniają się od maja do początku lipca. Liście skracamy o połowę, końce pędów zanurzamy w ukorzeniaczu i umieszczamy w mieszance torfu wysokiego i piasku (1:1). Doniczki nakrywamy folią, którą co drugi dzień odsłaniamy (możemy też w niej zrobić kilka dziurek). Sadzonki powinny stać w temperaturze 20-25 st. C, w miejscu, gdzie dociera dużo rozproszonego światła. Ukorzenią się po 8-10 tygodniach. Początkowo roślinom należy systematycznie usuwać pąki kwiatowe; kwitnąć i owocować pozwalamy im dopiero po dwóch latach.

Wymagania

Światło. Cytrusy potrzebują dużo słońca - jest niezbędne do ich prawidłowego rozwoju, dlatego najlepiej czują się pod gołym niebem. W naszych warunkach klimatycznych jest to możliwe tylko latem. Pozostałą część roku muszą stać w pomieszczeniach, blisko południowego lub zachodniego okna.

Podlewanie. Wymagają umiarkowanego podlewania. Ziemia w doniczce powinna być zawsze lekko wilgotna; zalanie korzeni jest dla nich bardzo szkodliwe. Wiosną i latem roślinę trzeba zraszać. Nie spryskujmy liści nagrzanych słońcem, gdyż mogą się na nich pojawić plamy.

Podłoże. Powinno być żyzne i mieć odczyn lekko kwaśny (pH 6-6,7). Może być to np. sprzedawana w sklepach ogrodniczych ziemia dla roślin kwiatowych. Na dnie doniczki umieszczamy drenaż, np. z keramzytu lub potłuczonych doniczek.

Nawożenie. Dokarmiamy je co dwa tygodnie od kwietnia do końca października, najlepiej płynnym nawozem wieloskładnikowym dla roślin kwitnących.

Przycinanie. Cytrusy dobrze znoszą cięcie, dlatego co pewien czas pędy kilkuletnich okazów warto skracać o 1/3 długości, aby pobudzić rośliny do krzewienia się i poprawić ich pokrój.