Rojniki, mistrzowie przetrwania
Rosną wśród skał i na piaskach. Ich misterne rozety przypominają dzieła jubilera. Można sadzić je w ogrodach skalnych, donicach i na rabatach. Coraz częściej pojawiają się w nowoczesnych kompozycjach.
Rojniki (Sempervivum) nie boją się największej suszy. Gdy inne rośliny zamierają lub więdną, one niewzruszone trwają i wciąż prezentują się doskonale. Zawdzięczają to mięsistym liściom i korzeniom, w których gromadzą wodę. Z tych magazynów podczas suszy czerpią potrzebne zapasy.
Kilkuletnie rośliny zakwitają, wydając długi łuskowaty pęd, na szczycie którego znajduje się rozgałęziony kwiatostan. Kwiatki przypominają kształtem gwiazdki i u niektórych gatunków mogą składać się z dużej liczby płatków (12-20). W zależności od gatunku przybierają barwę żółtą, różne odcienie różu bądź czerwieni. Po wydaniu nasion rozeta zamiera, gdyż cały wysiłek roślina inwestuje w wydanie pędu kwiatowego i nasion. Na szczęście, zanim rojnik zakwitnie, wyda masę bocznych odrostów, tworząc gęstą darń.
Na skalniaku
Rojniki to rośliny górskie. Rosną nie tylko na górzystych terenach w Europie, ale też na Zakaukaziu, w Himalajach i na Maderze. Najpiękniejsze gatunki spotkać można na Wyspach Kanaryjskich. Doskonale nadają się do obsadzania skalniaków, suchych murków i przestrzeni między płytami chodnika. Rozrastają się, tworząc zwarte kolonie, które świetnie stabilizują ziemię i zapobiegają jej wypłukiwaniu.
Jeśli chcemy założyć większą kolekcję, najlepiej podzielić skalniak płaskimi kamieniami lub płytami. Dzięki temu każda odmiana będzie rosnąć we własnej skalnej kieszonce. Glebę wokół roślin warto dodatkowo wysypać drobnym żwirem, który ładnie komponuje się z roślinami i utrudnia rozwój chwastów. Najlepiej wyglądają kompozycje z różnych odmian, o urozmaiconej kolorystyce i fakturze.
Na rabacie
Rojnikami można także obsadzać krawędzie zwykłych kwiatowych rabat. Niewielkie rozetki doskonale wypełnią niezagospodarowane miejsca pomiędzy kępami sucholubnych bylin - mikołajków, kostrzewy sinej, ostnic, juk, szałwii omszonej czy perowskii. Ciemnopurpurowe odmiany rojników ciekawie będą kontrastować z roślinami o srebrzystych liściach, takimi jak czyściec wełnisty, przetacznik siwy, lawenda i szałwia lekarska. Zawsze warto je sadzić razem z rozchodnikami, które mają takie same wymagania. Są też dobrym towarzystwem dla niedużych roślin cebulowych. Dzięki wyrazistej formie rojniki świetnie sprawdzają się w nowoczesnych ogrodach.
Osnute pajęczyną
Oryginalnym wyglądem wyróżnia się rojnik pajęczynowaty (Sempervivum arachnoideum). Łatwo go rozpoznać, gdyż liście w środku niewielkiej rozety (do 2 cm) spowija charakterystyczna srebrzysta pajęczynka. Ładne srebrzyste włoski ma także rojnik orzęsiony (Sempervivum ciliosum var. borisii), który tworzy atrakcyjne, kuliste szarozielone rozety średniej wielkości, a kwitnie na żółto. Ten gatunek szybko się rozrasta i lubi więcej wody w podłożu niż pozostałe.
Purpura i brąz
Interesującą grupę rojników stanowią odmiany o purpurowych liściach. Najintensywniejszą barwą mogą się poszczycić odmiany mieszańcowe, m.in. wielkolistna 'Noir', która głębię koloru osiąga wiosną, i kwitnąca na różowo 'Rubin'. Zdecydowany odcień mają też 'Othello' o amarantowych kwiatach oraz 'Feldmaier', której liście w odcieniu bakłażana pokrywa szarawy nalot. Cennym okazem jest niemal brązowa 'Alpha'. Kwitnie na różowo i ma rozety o średnicy 5 cm. Kasztanowe liście i ciemnoróżowe kwiaty mają także 'Topas' oraz 'Hey Hey'.
Dwubarwne
Atrakcyjną grupę stanowią rojniki mieszańcowe o liściach dwubarwnych. Rozety 'Lipari' są w środku zielone, a na brzegach czerwone. 'Triste' ma metalicznie szare środki rozet i czerwone obrzeża. Kasztanowe liście 'Granat' i czerwonawe 'Mahagonistern' mają kontrastowe zielone zakończenia. Jak ich negatyw wyglądają natomiast m.in. 'Rheinkiesel', 'Silberkarneol' i 'Bronco' - mają soczyście zielone liście z purpurowymi lub cynobrowymi czubkami.
Wyjątkowo okazała jest kwitnąca na różowo 'Commander Hay'. Jej rozety mają średnicę 20 cm, liście są czerwonawe, na końcach zielono-brązowe. Uwagę przyciąga też 'Metallicum Giganteum', której wielkie zielonkawo-brunatne rozety zdobi metaliczny połysk. W specyficzny sposób dwubarwna jest 'Alladyn'. Za młodu jej liście są zielone, a z wiekiem brązowieją. Dodatkową ich ozdobą jest srebrzysta pajęczynka.
Inne niż wszystkie
Darń z rojników urozmaicić mogą nie tylko purpurowe liście. Warto sięgać także po rośliny o wyjątkowo dużych rozetach - najpotężniejsze (o średnicy nawet 20 cm) mają rojniki murowe (Sempervivum tectorum). Zakwitają one w lipcu, wydając imponujący kwiatostan wzniesiony na wysokość 30-50 cm. Ciekawostką na rabacie będzie też zielona mieszańcowa odmiana rojnika pospolitego 'Oddity' o liściach zwiniętych w długie rurki.
Bliskim krewnym rojników jest rojniczek pospolity (Jovibarba sobolifera). W Polsce rośnie dziko na skałach i piaszczystych skarpach. Na naturalnych stanowiskach objęty jest całkowitą ochroną.
Kilkuletnie rośliny zakwitają, wydając długi łuskowaty pęd, na szczycie którego znajduje się rozgałęziony kwiatostan. Kwiatki przypominają kształtem gwiazdki i u niektórych gatunków mogą składać się z dużej liczby płatków (12-20). W zależności od gatunku przybierają barwę żółtą, różne odcienie różu bądź czerwieni. Po wydaniu nasion rozeta zamiera, gdyż cały wysiłek roślina inwestuje w wydanie pędu kwiatowego i nasion. Na szczęście, zanim rojnik zakwitnie, wyda masę bocznych odrostów, tworząc gęstą darń.
Na skalniaku
Rojniki to rośliny górskie. Rosną nie tylko na górzystych terenach w Europie, ale też na Zakaukaziu, w Himalajach i na Maderze. Najpiękniejsze gatunki spotkać można na Wyspach Kanaryjskich. Doskonale nadają się do obsadzania skalniaków, suchych murków i przestrzeni między płytami chodnika. Rozrastają się, tworząc zwarte kolonie, które świetnie stabilizują ziemię i zapobiegają jej wypłukiwaniu.
Jeśli chcemy założyć większą kolekcję, najlepiej podzielić skalniak płaskimi kamieniami lub płytami. Dzięki temu każda odmiana będzie rosnąć we własnej skalnej kieszonce. Glebę wokół roślin warto dodatkowo wysypać drobnym żwirem, który ładnie komponuje się z roślinami i utrudnia rozwój chwastów. Najlepiej wyglądają kompozycje z różnych odmian, o urozmaiconej kolorystyce i fakturze.
Na rabacie
Rojnikami można także obsadzać krawędzie zwykłych kwiatowych rabat. Niewielkie rozetki doskonale wypełnią niezagospodarowane miejsca pomiędzy kępami sucholubnych bylin - mikołajków, kostrzewy sinej, ostnic, juk, szałwii omszonej czy perowskii. Ciemnopurpurowe odmiany rojników ciekawie będą kontrastować z roślinami o srebrzystych liściach, takimi jak czyściec wełnisty, przetacznik siwy, lawenda i szałwia lekarska. Zawsze warto je sadzić razem z rozchodnikami, które mają takie same wymagania. Są też dobrym towarzystwem dla niedużych roślin cebulowych. Dzięki wyrazistej formie rojniki świetnie sprawdzają się w nowoczesnych ogrodach.
Osnute pajęczyną
Oryginalnym wyglądem wyróżnia się rojnik pajęczynowaty (Sempervivum arachnoideum). Łatwo go rozpoznać, gdyż liście w środku niewielkiej rozety (do 2 cm) spowija charakterystyczna srebrzysta pajęczynka. Ładne srebrzyste włoski ma także rojnik orzęsiony (Sempervivum ciliosum var. borisii), który tworzy atrakcyjne, kuliste szarozielone rozety średniej wielkości, a kwitnie na żółto. Ten gatunek szybko się rozrasta i lubi więcej wody w podłożu niż pozostałe.
Purpura i brąz
Interesującą grupę rojników stanowią odmiany o purpurowych liściach. Najintensywniejszą barwą mogą się poszczycić odmiany mieszańcowe, m.in. wielkolistna 'Noir', która głębię koloru osiąga wiosną, i kwitnąca na różowo 'Rubin'. Zdecydowany odcień mają też 'Othello' o amarantowych kwiatach oraz 'Feldmaier', której liście w odcieniu bakłażana pokrywa szarawy nalot. Cennym okazem jest niemal brązowa 'Alpha'. Kwitnie na różowo i ma rozety o średnicy 5 cm. Kasztanowe liście i ciemnoróżowe kwiaty mają także 'Topas' oraz 'Hey Hey'.
Dwubarwne
Atrakcyjną grupę stanowią rojniki mieszańcowe o liściach dwubarwnych. Rozety 'Lipari' są w środku zielone, a na brzegach czerwone. 'Triste' ma metalicznie szare środki rozet i czerwone obrzeża. Kasztanowe liście 'Granat' i czerwonawe 'Mahagonistern' mają kontrastowe zielone zakończenia. Jak ich negatyw wyglądają natomiast m.in. 'Rheinkiesel', 'Silberkarneol' i 'Bronco' - mają soczyście zielone liście z purpurowymi lub cynobrowymi czubkami.
Wyjątkowo okazała jest kwitnąca na różowo 'Commander Hay'. Jej rozety mają średnicę 20 cm, liście są czerwonawe, na końcach zielono-brązowe. Uwagę przyciąga też 'Metallicum Giganteum', której wielkie zielonkawo-brunatne rozety zdobi metaliczny połysk. W specyficzny sposób dwubarwna jest 'Alladyn'. Za młodu jej liście są zielone, a z wiekiem brązowieją. Dodatkową ich ozdobą jest srebrzysta pajęczynka.
Inne niż wszystkie
Darń z rojników urozmaicić mogą nie tylko purpurowe liście. Warto sięgać także po rośliny o wyjątkowo dużych rozetach - najpotężniejsze (o średnicy nawet 20 cm) mają rojniki murowe (Sempervivum tectorum). Zakwitają one w lipcu, wydając imponujący kwiatostan wzniesiony na wysokość 30-50 cm. Ciekawostką na rabacie będzie też zielona mieszańcowa odmiana rojnika pospolitego 'Oddity' o liściach zwiniętych w długie rurki.
Bliskim krewnym rojników jest rojniczek pospolity (Jovibarba sobolifera). W Polsce rośnie dziko na skałach i piaszczystych skarpach. Na naturalnych stanowiskach objęty jest całkowitą ochroną.
- Więcej o:
- donice z kwiatami
- rabata
