Rośliny pod drzewa – co posadzić w cieniu i półcieniu? [Poradnik]
Rośliny pod drzewa? Miejsce pod starym, dużym drzewem to trudne stanowisko dla większości krzewów i bylin. Podpowiemy, co tam posadzić. Pod koronami drzew, podobnie jak w lesie, panuje cień, ale rośliny cierpią od suszy, bo cała ziemia jest poprzerastana korzeniami, które uniemożliwiają nawet wykopanie dołków pod nowe nasadzenia.

Dlaczego trudno sadzić pod drzewami?
Suszy można zapobiec właściwie tylko poprzez zainstalowanie nawadniania. Jest to wymóg konieczny - bez niego nie możemy się spodziewać, że stworzymy pod drzewami ciekawą rabatę. Należy pamiętać, że zwykle deszcz praktycznie nie jest przepuszczany przez gęste listowie drzew i tylko długotrwałe opady mogą tam nawodnić glebę.
Ogród w lesie. Co urośnie na suchej glebie?
Na zdjęciu powyżej: Funkie, cisy i paprocie doskonale czują się pod koronami wielu drzew

Winobluszcz pięciolistkowy
Na zdjęciu powyżej: Winobluszcz Pięciolistkowy Star Shower 'Monham"

Rośliny pod koroną drzew
Na zdjęciu powyżej: Laurowiśnia wschodnia w naszym klimacie znacznie lepiej zimuje na stanowiskach cienistych niż w słońcu
Pod jakim drzewem łatwiej będą rosły rośliny?
Zależnie od gatunku drzewa wytwarzają różne systemy korzeniowe i korony. Łatwiej jest założyć rabaty pod drzewami o głębokim systemie korzeniowym, takimi jak np. sosny czy dęby, niż pod gatunkami płytko i szeroko się korzeniącymi, jak świerki i modrzewie.
Rośliny pod drzewa iglaste
Pod iglakami warunki świetlne są podobne przez cały rok, natomiast pod liściastymi mamy okresy ciemności i jasności, co można wykorzystać do posadzenia bylin o wczesnym rozwoju i krótkim okresie wegetacji (zawilce, przylaszczki), które zdążą się rozwinąć przed rozwojem liści, czyli przed nastaniem ciemności.
Na rabaty pod drzewami iglastymi (szczególnie sosnami) świetnie nadają się rośliny lubiące silnie kwaśne podłoże. Możemy tam posadzić
- różaneczniki,
- pierisy
- czy golterie.
Ale dla wrzosów i wrzośców, które lubią podobną ziemię, może być zbyt mało światła!
Rośliny pod drzewa liściaste
Pod drzewami liściastymi, zwłaszcza o dużych i ciężkich blaszkach (jak kasztanowiec, jesion, klon, katalpa), które spadając, tworzą jesienią grubą, jednolitą warstwę, może wystąpić problem ze zdrowotnością rosnących pod nimi roślin, szczególnie okrywowych, ponieważ liście, gnijąc, stają się źródłem infekcji grzybowych.

Najlepsze rośliny do cienia i półcienia
Najlepsze w tych warunkach będą gatunki cienioznośne. Jest ich dużo, ale większość nie ma kolorowych kwiatów i jest raczej mało atrakcyjna. Warto zwrócić uwagę na odmiany, które będą rozjaśniać naszą rabatę, czyli na te o liściach żółtych, pstrych czy obrzeżonych.
- Iglaki - z tej grupy odpowiednie są jedynie cisy, szczególnie odmiany o złocistym zabarwieniu igieł, np. 'Elegantissima', 'Aurea Decora' czy 'Summergold'.
- Pnącza - po pniach łatwo będą się wspinać bluszcz pospolity, hortensja pnąca (np. nowa odmiana o żółto obrzeżonych liściach - 'Mirranda') czy wino- bluszcz pięciolistkowy, zwłaszcza jego pstra odmiana STAR SHOWERS tworząca masę jasnych liści.
- Gatunki okrywowe - dość szybkie pokrycie podłoża w wielu zestawieniach barwnych uzyskamy, sadząc liczne odmiany funkii, których liczba wręcz oszałamia. Bardzo dobrymi gatunkami będą także bluszcz pospolity, rumianka japońska, trzmielina Fortune'a i barwinek pospolity.
Na zdjęciu powyżej: Mahonia pospolita kwitnie na żółto, a jej owoce są granatowe
Krzewy tolerujące cień. Jak zaplanować zacienione miejsca w ogrodzie?
- Krzewy liściaste - warto sięgnąć po kolorowe odmiany derenia białego czy coraz popularniejszej trzmieliny pnącej, znanej też jako Fortune'a, oraz bukszpanu wieczniezielonego. Przydatne będą również zimozielone mahonia pospolita czy ostrokrzew Meservy.
- Krzewy kwitnące - dobry efekt dadzą posadzone pod drzewem hortensje drzewiaste czy jaśminowce.
Byliny pod drzewa. TOP5 propozycji
Byliny - z gatunków cienioznośnych warto oprócz funkii sięgnąć po rodgersję, pluskwicę czy parzydło leśne. Niezastąpioną grupą będą także paprocie! To wciąż mało znane i rzadko sadzone rośliny, reprezentowane przez dziesiątki gatunków i odmian świetnie rosnących w cieniu. Do bardziej odpornych i łatwych w uprawie można zaliczyć długosza królewskiego.

Na zdjęciu powyżej: Cis pospolity 'Summergold' ma krzaczasty pokrój i rośnie stosunkowo wolno. Po 10 latach osiąga ok. 1 m.

Opadające liście i igły
Igły opadające z drzew iglastych ściółkują glebę i ciągle ją zakwaszają, co jest korzystne np. dla różaneczników, pierisów i golterii. Opadające liście niektórych drzew zawierają garbniki, które mogą być toksyczne dla roślin. Ten problem zwykle nie występuje pod gatunkami drobnolistnymi - brzozą, lipą czy wierzbą, których liście rozwiewa wiatr.
Jak przygotować miejsce pod drzewem?
Sadzenie roślin pod drzewami wymaga odpowiedniego przygotowania, aby zapewnić im dobre warunki wzrostu mimo ograniczonego dostępu do światła, wody i składników odżywczych.
Usuń darń i przekop glebę
Delikatnie usuń trawę oraz górną warstwę gleby, uważając, aby nie uszkodzić korzeni drzewa. Następnie spulchnij ziemię ręcznie lub widłami ogrodowymi. Poprzerastaną korzeniami glebę najprościej przystosować dla roślin przez nasypanie na istniejące podłoże świeżej warstwy gleby (ok. 30 cm). Uzyskamy w ten sposób tzw. rabatę podwyższoną, która umożliwi sadzenie, a w początkowym okresie wzrostu zapewni roślinom dobre warunki i pozwoli im się dobrze ukorzenić, zanim korzenie drzew przerosną nową ziemię.
Wzbogać podłoże
Dodaj kompost lub próchnicę, aby poprawić strukturę gleby i zwiększyć jej żyzność. Unikaj głębokiego kopania, które mogłoby naruszyć korzenie drzewa.
Zapewnij odpowiednią ściółkę
Po posadzeniu roślin rozłóż warstwę ściółki organicznej (np. kora sosnowa, zrębki), która pomoże zatrzymać wilgoć, ograniczy rozwój chwastów i poprawi mikroklimat gleby.
Wybierz rośliny odporne na cień i konkurencję o wodę
Sięgaj po gatunki dobrze znoszące ograniczoną ilość światła i płytką warstwę ziemi, takie jak funkie, paprocie, barwinki czy żurawki.
Regularne podlewanie
Nowo posadzone rośliny będą wymagały częstszego podlewania, zwłaszcza w pierwszych tygodniach po posadzeniu i w okresach suszy.
Najczęstsze błędy w sadzeniu pod drzewami
Zbyt głębokie kopanie
Głębokie przekopywanie gleby może uszkodzić delikatne korzenie drzewa, osłabiając jego zdrowie i stabilność.
Wybór nieodpowiednich roślin
Sadzenie gatunków wymagających pełnego nasłonecznienia lub intensywnej pielęgnacji kończy się często ich zamieraniem pod koroną drzewa.
Zaniedbanie przygotowania gleby
Brak wzbogacenia podłoża kompostem powoduje, że rośliny mają ograniczony dostęp do składników odżywczych.
Przesuszanie lub nadmierne podlewanie
System korzeniowy drzewa konkuruje z roślinami o wodę — nieregularne podlewanie może zaszkodzić zarówno drzewu, jak i podsadzonym roślinom.
Brak ściółkowania
Pozostawienie gołej gleby sprzyja rozwojowi chwastów i szybkiemu wysychaniu ziemi, co osłabia nowe nasadzenia.
- Więcej o:
Pnącza atrakcyjne jesienią [Odmiany]
Sadźmy rośliny okrywowe
Zielone całoroczne dywany - zimozielone byliny okrywowe
Funkie - rośliny idealne do cienia
Rośliny pod drzewa – co posadzić w cieniu i półcieniu? [Poradnik]
Rośliny do cienia dla leniwych ogrodników – łatwe w uprawie gatunki do Twojego ogrodu
Wrzosiec na dobry początek wiosny
Edukacja ogrodnicza przez zabawę. Co siać z dziećmi wczesną wiosną?