Fasola - kolorowe strąki

Fasola zwyczajna i wielkokwiatowa

Nasz klimat sprzyja uprawie jedynie dwóch gatunków fasoli: zwyczajnej (Phaseolus vulgaris) oraz wielokwiatowej (Ph. coccineus, inaczej multiflorus). Obie najlepiej udają się na próchnicznej glebie o niskiej zawartości azotu, w słonecznych, osłoniętych od wiatru miejscach. Niektóre karłowe odmiany fasoli zwyczajnej o krzaczastym pokroju (o wysokości 20-60 cm) są gotowe do zbioru strąków już po 60 dniach. Natomiast fasole długopędowe (osiągające 2-3 m), czyli tyczne, wymagają mocnych, wysokich podpór. Plonują po 80-140 dniach, ale długo i obficie. Powstała też nowa grupa średnio wczesnych odmian, tzw. biczykowatych, o wysokości 60-120 cm. Żeby zbierać plony jak najdłużej, można od maja do lipca wysiewać co 10 dni odmiany wczesne lub uprawiać fasole o różnej długości wegetacji.

Na zdjęciu powyżej: Młode strąki po ugotowaniu zachowują zieloną i żółtą barwę, a czerwone i fioletowe blakną

Fot. Shutterstock

Błyskawiczna sałatka

Wymieszaj szklankę ugotowanej czerwonej fasoli (lub z puszki, po opłukaniu) z podobną ilością kukurydzy konserwowej i garścią posiekanego szczypioru. Polej sosem z 3 łyżek oliwy, 2 łyżek soku z cytryny, odrobiny octu balsamicznego oraz łyżeczki miodu. Możesz też dodać kostki żółtego sera lub kawałki gotowanego kurczaka.

Nasiona fasoli

Nasiona fasoli są urodziwe - białe, żółte, brązowe, czerwone, fioletowe, czarne, marmurkowe. Najbardziej ceniony jest 'Piękny Jaś' - odmiana fasoli wielokwiatowej o bardzo dużych nasionach (do 2 cm). Do zup używa się zwykle drobnych, białych odmian fasoli zwyczajnej (tzw. perłówki są tak niewielkie, że na kilogram potrzeba nawet 5000 nasion). Do sałatek lepiej nadają się kolorowe odmiany, np. jasnobrązowa 'Nida' lub fioletowa 'Kontra'.

Na zdjęciu powyżej: Nasiona fasoli wielkokwiatowej bywają fioletowe, brązowawe lub białe i często ciemno nakrapiane

Fot. Shutterstock

Zapiekanka ze szparagówki

Obgotuj kilka różyczek kalafiora i 1/2 kg szparagówki. Odcedź. Przełóż do żaroodpornego naczynia razem z 1/4 kg boczku pokrojonego w plasterki. Zalej 200 ml kremówki zmieszanej z jajkiem, łyżeczką musztardy, 2 zmiażdżonymi ząbkami czosnku oraz szczyptą soli i oregano. Posyp parmezanem. Zapiekaj ok. 45 min w 180°C.

Chrząszcz - strąkowiec fasolowy

W zebranych ziarnach może się gnieździć mały chrząszcz - strąkowiec fasolowy. Jego samice składają do strąków po kilkanaście jaj, a powstałe z nich larwy wgryzają się w nasiona, po czym przekształcają się w chrząszcze i składają kolejne jaja. Taki cykl w przechowalni może się powtórzyć nawet kilka razy. Podziurawione fasole oczywiście nie nadają się już do jedzenia. Aby zapobiec pojawieniu się szkodników, należy włożyć wysuszone nasiona na 12 godzin do zamrażalnika (temp. -10°C) lub na godzinę do piekarnika rozgrzanego do temperatury 65°C.

Na zdjęciu powyżej:

1. Krzaczasta odmiana 'Flambo'

2. Krzaczasta odmiana  'Blue Cocco'

3. Tyczna odmiana 'Borlotto Lingua di Fuoco'

4. Tyczna odmiana 'Rob Roy'

Fot. Shutterstock

Zupa z czerwonej fasoli

Szklankę czerwonej fasoli zalej gorącą wodą i odcedź po 3 godz. Ugotuj ją na pół miękko w 2 l wody. Dodaj zeszkloną na oliwie posiekaną cebulę i obsmażone z łyżeczką słodkiej papryki słupki marchwi, pokrojone 4 ziemniaki i 2 pomidory, liść laurowy. Gotuj bez przykrycia pół godziny. Pod koniec dodaj przetarte 2-3 ząbki czosnku i sól.

Fasola wielokwiatowa

Fasola wielokwiatowa jest dorodnym pnączem dorastającym do 2-3 m długości. Często sadzi się ją głównie dla ozdoby. Jej tradycyjne odmiany kwitną na czerwono, a niekiedy na biało, jak np. 'Piękny Jaś'. Nowe efektowne kreacje to m.in. moreloworóżowa 'Celebration', 'Goliath' o purpurowych pąkach i pomarańczowo-białych kwiatach oraz 'St. George' o kwiatach biało-czerwonych.

Na zdjęciu powyżej: Kwiaty fasoli wielkokwiatowej pojawiają się zwykle w lipcu i sierpniu...

Fot. Shutterstock

Sałatka egzotyczna

Ugotowaną czerwoną fasolę (lub z puszki) połącz z plastrami ogórka, kawałkami mango, pokrojonymi kolbami kukurydzy "baby" z puszki, cząstkami pomidorów koktajlowych, posiekaną natką pietruszki i kawałkami sera feta. Skrop sosem przygotowanym z łyżki oliwy i soku z mango, kilku kropel octu balsamicznego, szczypty ostrej papryki i soli.

Fasola mung

Obecnie botanicy nie zaliczają do fasoli gatunków azjatyckich, do niedawna uważanych za przedstawicieli tej grupy. Fasola mung, zwana też złotą, to obecnie Vigna radiata. Jej żółte lub zielone ziarna o długości ok. 3 mm spożywa się gotowane, a po skiełkowaniu jako tzw. kiełki sojowe lub w postaci makaronu sojowego. Z kolei fasola adzuki, inaczej czerwona soja (Vigna angularis), w krajach Wschodu jest też składnikiem słodyczy. Uprawiana u nas dla ozdoby afrykańska wspięga pospolita, inaczej fasolnik egipski (Lablab purpureus), może być używana w kuchni podobnie jak fasola.

Na zdjęciu powyżej: Kiełki fasoli mung smakują na surowo

Fot. Shutterstock

Na zdjęciu powyżej: Fasola Adzuki wymaga gotowania