Wiosenne cięcie. Rośliny ozdobne - krzewy

Wiosenne przycinanie krzewów?

Zaraz po posadzeniu młode krzewy warto przyciąć, aby się rozkrzewiły. Wyjątek mogą stanowić kilkupędowe okazy, np. hortensji ogrodowej i piwonii drzewiastej z zawiązanymi pąkami kwiatowymi (gdy przytniemy ich pędy, rośliny nie zakwitną już w tym sezonie). Starsze okazy traktujemy zależnie od charakteru grupy, do której należą. Skracaniu gałęzi, zwłaszcza silnemu, powinno towarzyszyć zasilanie krzewu odpowiednim nawozem.

Rys. Agnieszka Syga

Co i kiedy przycinamy

gatunek                                    termin cięcia
berberys                                  wczesna wiosna
budleja                                    wczesna wiosna
bukszpan                                wiosna  (gdy miną mrozy)
dereń biały i rozłogowy           wczesna wiosna
forsycja                                   zaraz po kwitnieniu
hortensja bukietowa               wczesna wiosna
hortensja ogrodowa               gdy kwiaty zaschną
irga pozioma                           wczesna wiosna
jaśminowiec                            wczesna wiosna
kalina koralowa                       zaraz po kwitnieniu
krzewuszka                             po kwitnieniu (lipiec)
ligustr                                      wczesna wiosna
migdałek dwuklapowy             zaraz po kwitnieniu
pęcherznica                             wczesna wiosna

Co ciąć wczesną wiosną?

Gatunki, które kwitną latem na tegorocznych przyrostach (m.in. tawuła japońska, jaśminowiec, róża, hortensja bukietowa i drzewiasta), możemy przycinać na przełomie lutego i marca. Jeśli chcemy, by krzewy te tworzyły formy kuliste lub utrzymały mniej więcej stałą wysokość, skracamy pędy o 1/3 długości. Jeżeli zamierzamy je odmłodzić (warto to robić co kilka lat), gałęzie skracamy o 1/2 lub 2/3, a także wycinamy najstarsze pędy z wnętrza krzewu.
Krzewy, które zimą trochę przemarzły (np. budleję czy dziurawiec), możemy ściąć bardzo nisko, pozostawiając im 15-20-centymetrowe odcinki gałęzi.
Do lata zdążą odrosnąć i zawiązać pąki kwiatowe. Ten termin skracania pędów odpowiada także krzewom uprawianym ze względu na dekoracyjne, (np. barwne) liście. Pod koniec zimy lub wczesną wiosną przycinamy więc berberysy, odmiany bzu czarnego, pęcherznice oraz wierzbę 'Hakuro-nishiki'.

Rys. Agnieszka Syga

Rysunek powyżej: Powojniki późno kwitnące (np. z grupy Viticella) przycinamy silnie, tj. na wysokości 20-50 cm, od końca lutego do początku kwietnia.
Powojniki wielkokwiatowe kwitnące wiosną (V-VI) przycinamy od końca lutego do początku kwietnia na wysokości 100-150 cm.
Róże pnące nie wymagają silnej korekty. Ich pędy lekko skracamy wiosną, a latem wycinamy tylko zwiędłe kwiaty.

Co ciąć po kwitnieniu?

Pędy gatunków, które rozwijają pąki jeszcze w stanie bezlistnym (m.in. forsycja, tawuła wczesna, wierzba iwa 'Kilmarnock', migdałek) skracamy zaraz po przekwitnięciu. Gałązki odcinamy tuż pod kwiatostanem.
Co kilka lat warto jednak dokonać bardziej radykalnej korekty tych krzewów, usuwając z ich wnętrza najstarsze łodygi i silnie przycinając pozostałe. Rośliny w następnym roku będą słabiej kwitły, ale się wzmocnią.
Szczególnym przypadkiem jest hortensja ogrodowa - jej pąki kwiatowe zawiązują się już jesienią, zimują (osłonięte przed mrozem), a rozwijają się latem.
Cięcia dokonujemy więc dopiero wtedy, gdy kwiatostany zaschną, tuż pod nimi. Pędów z pąkami nie tniemy.

Fot. Akiyoko shutterstock

Zdjęcie powyżej: Tawuła wczesna zakwita na początku kwietnia. Gdy jej płatki opadną, gałęzie skracamy poniżej kwiatostanów.Co kilka lat krzewy odmładzamy.

Fot. ruzgar344 shutterstock

Zdjęcie powyżej: Pigwowiec prześwietlamy wkrótce po kwitnieniu (w kwietniu lub w maju), wycinając cienkie i stare pędy, które tworzą już niewiele kwiatów.

Fot. Sergey Rybin shutterstock

Zdjęcie powyżej: Forsycja wymaga skrócenia gałęzi o połowę zaraz po kwitnieniu i przed wydaniem nowych pędów. To na nich latem zawiążą się pąki kwiatowe.

Jak ciąć gatunki zimozielone?

Do cięcia bukszpanów, barwnych odmian trzmieliny Fortune'a oraz zimozielonych berberysów najlepiej przystąpić w chwili, gdy ich pąki liściowe nabrzmiewają i widać wyraźnie, które gałązki przemarzły. Wtedy wycinamy te odcinki, które zaschły. Zróbmy to dopiero wtedy, gdy nie występują już mrozy, które mogą uszkodzić zranione pędy.
W przypadku mahonii gałęzie można skrócić zaraz po kwitnieniu (chociaż wtedy nie zawiąże ona owoców), a gdy chcemy ją przyciąć silniej - wiosną po ustąpieniu mrozów.
Natomiast jeśli chodzi o kwitnące wiosną zimozielone gatunki z rodziny wrzosowatych (jak różaneczniki, azalie, pierisy), ograniczamy się do ręcznego usunięcia przekwitłych kwiatostanów - zaraz po zaschnięciu lub opadnięciu płatków, ale zanim zaczną powstawać nowe przyrosty.
Pędy wrzosów skracamy wiosną tuż pod zeszłorocznym zaschniętym kłosem - dzięki temu krzewinki zagęszczą się od dołu.

Co trzeba odmładzać?

Częstego skracania i odmładzania wymagają gatunki o ozdobnych barwnych pędach, takie jak dereń biały 'Sibirica', dereń rozłogowy oraz trzmielina oskrzydlona 'Nana', efektowne w stanie bezlistnym. Ich gałęzie przycinamy krótko, tj. na wysokości 8-10 cm, wczesną wiosną. Wówczas młode przyrosty będą miały intensywne barwy. Zabieg powtarzamy co 2-3 lata, natomiast w pozostałych latach pędy skracamy na przedwiośniu o 1/4 długości.
Migdałowiec karłowy czy złotlin wytwarzają rozłogi, dzięki którym rozrastają się wszerz. Po posadzeniu przycinamy je. Od 2. roku pędy kwitnące skracamy o 1/2, a pozostałe do ok. 8 cm nad ziemią. Z rozrośniętych okazów usuwamy część odrostów na obrzeżu.

Rys. Agnieszka Syga

Rysunek powyżej: Odmładzanie róży dzikiej i krzewów o podobnym pokroju polega na wycięciu gałęzi krzyżujących się z innymi oraz skróceniu pozostałych pędów.

Rys. Agnieszka Syga

Rysunek powyżej: Ten sam okaz po prześwietleniu.
Korona krzewu stała się bardziej "otwarta". Odmłodzona roślina wytworzy teraz nowe silne gałązki.