Elewacja na dom szkieletowy

Dom szkieletowy może zupełnie nie przypominać drewnianego. Jego ściany zewnętrzne często wykańcza się takimi samymi materiałami jak tradycyjne domy murowane: tynkuje, pokrywa płytkami imitującymi klinkier lub obmurowuje klinkierem. Można też oczywiście okładać je sidingiem albo deskami (szalówką) - materiałami typowymi dla budynków o lekkiej konstrukcji. Ciekawe efekty estetyczne daje łączenie różnych elewacji. Najczęstsze zestawienie to tynk cienkowarstwowy i płytki imitujące klinkier. Łączy się też tynk z szalówką drewnianą, a nawet siding z klinkierem.

Wybór materiału elewacyjnego jest sprawą gustu, ale warto pamiętać o znacznych różnicach kosztów elewacji z różnych materiałów, a także o tym, że różnią się one stopniem skomplikowania robót i ich czasochłonnością. Za najłatwiejsze do ułożenia i jednocześnie niedrogie uważa się siding i elewację z płyt włóknowo-cementowych fabrycznie pokrytych warstwą tynku lub kruszywa.

Tynk na płytach

Otynkowanie to obecnie najpopularniejszy sposób wykańczania ścian zewnętrznych kanadyjczyków. Podłoże pod tynk musi być wytrzymałe i sztywne, a w tynku trzeba zatopić zbrojenie, które będzie chronić elewację przed pęknięciami.

Na poszycie ścian najlepiej wtedy zastosować płyty włóknowo-cementowe, które będą jednocześnie bardzo dobrym podkładem pod tynk. Styki między nimi wykańcza się podobnie jak spoiny między płytami gipsowo-kartonowymi, to znaczy przy użyciu siatkowej taśmy z włókna szklanego oraz specjalnego kleju do szpachlowania oferowanego przez producenta płyt włóknowo-cementowych. Na tak przygotowanym podłożu układa się dwie warstwy lekkiego tynku, zatapiając między nimi siatkę z włókna szklanego, która pełni funkcję zbrojenia. Ostatnią czynnością jest nałożenie warstwy tynku dekoracyjnego, zwykle cienkowarstwowego.

Zalety:

- ciężkie płyty z warstwą tynku poprawiają izolacyjność akustyczną ścian,

- dom wygląda jak murowany,

- elewacja stanowi dodatkowe zabezpieczenie przeciwpożarowe konstrukcji ścian,

- otynkowane ściany łatwo odnowić przez pomalowanie.

Wady:

- pracochłonne wykonawstwo - szczególnie dużo czasu zabiera spoinowanie płyt,

- między poszczególnymi pracami - szpachlowaniem, układaniem warstwy zbrojonej i tynkowaniem - niezbędne są jednodniowe przerwy.

- otynkowane ściany trudno czyścić, zwłaszcza jeśli tynk ma głęboką fakturę.

BSO, czyli elewacja plus ocieplenie

Wykonanie tynku na kanadyjczyku można połączyć z bezspoinowym systemem ociepleń zwanym w skrócie BSO. Podstawowymi składnikami tego systemu są:

- klej do mocowania płyt termoizolacyjnych,

- zaprawa do wykonania warstwy zbrojonej,

- siatka zbrojąca z włókna szklanego,

- zaprawa do wykonania tynku cienkowarstwowego - mineralna, silikonowa, silikatowa lub akrylowa.

Niektórzy producenci bezspoinowych systemów ociepleń oferują także materiały ociepleniowe (czyli płyty z wełny mineralnej albo ze styropianu) oraz kołki do mocowania płyt i inne akcesoria montażowe. Dodatkowo sprzedają farby w wielkim wyborze kolorów - do malowania elewacji.

Zalety:

- dodatkowa warstwa ocieplenia zwiększa izolacyjność termiczną ścian,

- docieplony dom wygląda identycznie jak murowany,

- elewację łatwo odnowić przez pomalowanie.

Wady:

- wykonanie elewacji jest pracochłonne i łatwo o błędy wykonawcze,

- elewacja jest podatna na uszkodzenia mechaniczne - po silnym uderzeniu w ścianę powstają wgniecenia,

- między poszczególnymi pracami - wykonywaniem warstwy zbrojonej i tynkowaniem - konieczne są jednodniowe przerwy,

- zanieczyszczoną elewację trudno oczyścić.

Siding - praktyczne elewacje z tworzywa

Siding, czyli panele z PVC, przeznaczone są do wykańczania domów szkieletowych. Dzięki temu, że ich faktura naśladuje rysunek słojów drzewnych, przypominają pomalowane deski elewacyjne. Ich kolorystyka jest bardzo bogata. Od niedawna oferowane są także i takie, które wyglądem przypominają elewację klinkierową: mają odpowiednią barwę, fakturę i wytłoczenia w kształcie cegieł.

W sprzedaży są panele długości od 3 do 6 m, szerokości od 23 do 29 cm i grubości 1-2 mm. 1 m2 takiego materiału waży zaledwie 2 kg.

Siding zazwyczaj przykręca się poziomo do elementów drewnianego rusztu nośnego przymocowanego do sztywnego poszycia ścian szkieletowych po obłożeniu ich folią wiatroizolacyjną. Montaż jest prosty i można go wykonać samodzielnie, zwłaszcza że producenci oferują bogaty zestaw wszelkich elementów pomocniczych: listwy narożne, listwy startowe, profile przyokienne itp., które ułatwiają wykończenie różnych fragmentów ścian.

Zalety:

- siding jest bardzo lekki i łatwy do przycinania, a więc łatwo i szybko się go montuje,

- elewację łatwo czyścić - co jakiś czas wystarczy przemyć ją wodą pod ciśnieniem,

- elewacja nie wymaga żadnych zabiegów konserwacyjnych,

- jest odporna na wilgoć, zmiany temperatury i mróz.

Wady:

- siding nie jest odporny na działanie ognia: wprawdzie jest materiałem trudnozapalnym i niepodtrzymującym płomieni, ale w kontakcie z ogniem oraz wysoką temperaturą ulega całkowitemu zniszczeniu.

Szalówka, czyli oblicówka z drewna

Drewniane elewacje wyglądają bardzo atrakcyjnie, dlatego nie brakuje zwolenników takiego wykończenia ścian. Na szalówkę używa się desek sosnowych, świerkowych lub modrzewiowych grubości od 1,8 do 3 cm, różnej szerokości i długości. Zazwyczaj mają one wyprofilowane wpusty i wypusty, dzięki czemu łatwo je łączyć, ale stosuje się też łączenie innymi sposobami: na wręby lub na zakład.

Deski przybija się do drewnianego rusztu nośnego mocowanego na poszyciu z płyt OSB i przykręconego do słupów konstrukcyjnych ścian. Elementy rusztu powinny być wykonane z takiego samego gatunku drewna jak deski. Deski zazwyczaj są montowane poziomo. Po zakończeniu montażu ich powierzchnię wykańcza się lakierem, lakierobejcą (tzw. lazurą), impregnatem dekoracyjnym lub farbą.

Uwaga! Dolna krawędź elewacji drewnianej nie powinna znajdować się niżej niż 30 cm od poziomu gruntu - uchroni ją to przed zachlapywaniem przez krople deszczu odbijające się od ziemi. Istotne jest też, aby między szalówką a powierzchnią ściany pozostawić szczelinę wentylacyjną, która zapewni odprowadzanie wilgoci napływającej z wnętrza budynku.

Zalety:

- montaż szalówki jest bardzo szybki, bez żadnych przerw technologicznych.

Wady:

- poprawne wykonanie elewacji wymaga fachowości,

- elewację trzeba zabezpieczyć przed szkodliwym działaniem czynników atmosferycznych (deszczu, słońca) oraz rozwojem grzybów, pleśni i owadów,

- co kilka lat elewacja wymaga odnawiania: zwykle trzeba ją oszlifować i ponownie malować lub lakierować,

- elewacja nie jest odporna na działanie ognia.

Obmurówka z cegieł

Taką elewację wykonuje się z cegieł klinkierowych, licowych albo silikatowych murowanych na fundamencie. Najlepiej, jeśli w projekcie domu przewidziany jest odpowiednio szeroki fundament, na którym można oprzeć dodatkową warstwę cegieł, bowiem poszerzanie fundamentu w gotowym domu jest kłopotliwe.

Cegły muruje się na niepełne spoiny: klinkier - na specjalną zaprawę do klinkieru, a cegły licowe i silikatowe - na tradycyjną zaprawę cementowo-wapienną. Po 3-4 dniach od zakończenia murowania spoiny uzupełnia się specjalną masą spoinującą dobraną kolorystycznie do barwy cegieł. Elewacja nie wymaga ani tynkowania, ani malowania. Ściany silikatowe warto jednak pokryć specjalnym impregnatem, aby się nie brudziły.

Uwaga! Między murem a sztywnym poszyciem lub dodatkową warstwą ocieplenia trzeba pozostawić przestrzeń wentylacyjną o szerokości 2-3 cm, która umożliwi usuwanie skroplin pojawiających się między poszczególnymi materiałami. U dołu i u góry oblicówki powinno się zostawić otwory, które umożliwią napływ i odprowadzenie powietrza.

Zalety:

- elewacja odporna na warunki atmosferyczne, nie wymaga zabiegów konserwacyjnych,

- dzięki dużej masie cegieł znacznie wzrasta izolacyjność akustyczna ścian,

- mur ceglany stanowi bardzo dobrą ochronę przed ogniem,

- ściany są odporne na przypadkowe uszkodzenie.

Wady:

- poprawne wykonanie elewacji wymaga sporej wiedzy fachowej,

- roboty są czaso- i pracochłonne.

Kształtki mocowane na sucho

Lekki szkielet może mieć ciężką elewację przypominającą na przykład naturalny kamień. Przeznaczone są do tego specjalne duże kształtki z wibroprasowanego betonu. Układa się je bez użycia zaprawy. Można je stosować, gdy wysokość budynku nie przekracza dwóch kondygnacji. Elewację z kształtek kotwi się do drewnianego rusztu stalowymi uchwytami wcześniej do niego przykręconymi lub też stalowymi profilami z uchwytami. Ponieważ betonowe elementy są ciężkie, ruszt musi być solidnie zmontowany.

Kształtki mają wyprofilowane albo pióra i wpusty, albo wręby, a więc łączone w ścianie idealnie do siebie pasują, dzięki czemu licowa strona elewacji jest gładka i równa.

Zalety:

- kształtki układa się szybko, bez przerw technologicznych - w jeden dzień można wykończyć elewację niedużego budynku parterowego,

- elewacja jest odporna na działanie ognia,

- kształtki są bardzo trwałe i odporne na działanie czynników atmosferycznych,

- montaż jest prosty i można go przeprowadzić samodzielnie; niektórzy producenci dołączają do materiału filmową instrukcję montażu,

- nie wymagają żadnych zabiegów konserwacyjnych.

Wady:

- kształtki są dość ciężkie (jedna waży 2-3 kg), a więc ich układanie wymaga wysiłku.

Imitacje obmurówki klinkierowej i kamiennej

Tańszą metodą na osiągnięcie podobnego efektu jak elewacja murowana jest wykończenie kanadyjczyka elewacyjnymi płytkami ceramicznymi lub cementowymi. Często stosuje się je na części elewacji. Takie płytki mają zaledwie kilka milimetrów grubości, a więc wystarczy je przykleić do odpowiednio przygotowanego podłoża. Płytki ceramiczne mogą mieć różne kolory i faktury, przeważnie przypominające cegły klinkierowe. Płytki cementowe imitują naturalny kamień łupany.

Płytki nakleja się na sztywne poszycie, najlepiej z płyt cementowo-włóknowych. Mogą zastąpić tynk układany przy ocieplaniu ścian z wykorzystaniem bezspoinowego systemu ociepleń. Płytki ceramiczne wymagają wypełnienia spoin (spoinowania), nie wypełnia się natomiast spoin pomiędzy płytkami cementowymi imitującymi kamień.

Uwaga! Płytki cementowe powinno się pokryć impregnatem do powierzchni mineralnych, który zmniejszy ich podatność na zabrudzenia.

Zalety:

- płytki są łatwe do układania,

- elewacja jest odporna na czynniki atmosferyczne,

- jest też wytrzymała na uszkodzenia, chociaż mniej niż ściana murowana,

- chroni drewnianą konstrukcję przed ogniem.

Wady:

- wykonanie elewacji jest dosyć pracochłonne i czasochłonne,

- wymaga dokładności podczas układania.

"Wielka płyta"

Ciekawym, choć rzadko stosowanym materiałem elewacyjnym są wielkowymiarowe płyty włóknowo-cementowe. Produkuje się je z masy cementowej (90%) zmieszanej z włóknami syntetycznymi (10%). Powstaje w ten sposób trwały materiał, który nie boi się gwałtownych zmian temperatury i jest odporny na czynniki atmosferyczne. Płyty mają wymiary: 120×305, 121,8×305, 121,8×244 lub 120×260 cm. Ich grubość może wynosić od 3,2 do 18 mm. Na budowę dostarczane są w całości lub przycięte na zadany wymiar.

1 m2 takiej elewacji waży 10-18 kg, zależnie od grubości płyt. Sprzedawane są w wersji wykończonej (pomalowane farbą) lub niewykończonej (tylko zagruntowane). Te ostatnie trzeba samodzielnie pomalować farbą elewacyjną lub pokryć tynkiem cienkowarstwowym. Można również kupić płyty, które są wykończone kruszywem kamiennym.

Płyty włóknowo-cementowe mocuje się do rusztu nośnego drewnianego lub stalowego. Pomiędzy poszczególnymi płytami trzeba pozostawić szczeliny dylatacyjne: pionowe szerokości 6 mm i poziome szerokości 10 mm, aby umożliwić odkształcanie się płyt pod wpływem zmian temperatury, bez czego mogłoby dochodzić do pękania elewacji. W szczelinach układa się specjalne profile aluminiowe.

Zalety:

- elewacja jest trwała i odporna na uszkodzenia mechaniczne,

- bardzo szybko się ją wykonuje,

- nie wymaga zabiegów konserwacyjnych,

- płyty dobrze chronią drewnianą konstrukcję przed ogniem.

Wady:

- płyty są dosyć trudne do czyszczenia,

- co jakiś czas trzeba je odnawiać.

Dobre połączenie na elewacji

Jeśli na jednej ścianie łączy się różne materiały elewacyjne, trzeba pomiędzy nimi koniecznie zostawić odpowiednią szczelinę dylatacyjną, która umożliwi swobodne odkształcenia termiczne materiałów. Ponieważ rozszerzalność różnych materiałów jest odmienna, szczelina zapobiega powstawaniu naprężeń na ich styku, a w ten sposób - spękaniom na powierzchni ścian. Szczelinę wypełnia się zwykle rozprężną taśmą poliuretanową.

Zapisz się na NEWSLETTER. Co tydzień najnowsze wiadomości o budowie, remoncie i wykańczaniu wnętrz w Twojej poczcie e-mail: Zobacz przykład

>