Przyjazny projekt domu - zdrowy, zielony i komfortowy

Kiedyś osoby decydujące się na budowę koncentrowały się głównie na ostatecznym wyglądzie domu oraz sposobie finansowania prac. Obecnie coraz częściej inwestorzy zwracają także uwagę na inne elementy, w tym projekt domu, w którym będziemy czuć się zdrowo, komfortowo i bezpiecznie. Z pewnością te marzenia zrealizujemy, budując dom nowoczesny, będący doskonałym połączeniem funkcjonalności, oryginalności i energooszczędności zarazem.

Wpływ na takie postrzeganie inwestycji mają z pewnością koszty, niemniej jednak ważny jest także wielokrotnie przywoływany aspekt proekologiczny. Cieszy więc fakt, że rośnie liczba świadomych inwestorów, dla których istotna jest kwestia ograniczenia zużycia energii i emisji dwutlenku węgla do atmosfery, także w kontekście budowy własnego domu. Jednak aby taki dom mógł powstać, musimy mieć odpowiedni projekt. A to nie lada wyzwanie! Dlatego spróbujemy Państwu pomóc w jego poszukiwaniach.

Projektowanie przyjazne z każdym rokiem zyskuje na popularności. To zasługa zarówno nowoczesnych rozwiązań i technologii, jak i rosnącej świadomości ekologicznej inwestorów oraz rygorystycznych norm i przepisów prawa dotyczących parametrów cieplnych budynku.

Czym charakteryzuje się projekt przyjazny?

To projekt w duchu eko – zrównoważony, korzystny zarówno dla mieszkańców, jak i środowiska. Projekt takiego domu zachowuje balans pomiędzy dwoma ważnymi celami. Pierwszy – uwzględnienie potrzeb i oczekiwań przyszłych mieszkańców, drugi – jak najmniejsza ingerencja w zastane otoczenie. Trzeba w tym miejscu zaznaczyć, że na taki sposób projektowania duży wpływ mają też obowiązujące obecnie przepisy prawa krajowego (warunki techniczne) oraz unijne wymogi dotyczące podniesienia standardu energetycznego budynków i zmniejszenia w związku z tym emisji CO2 do atmosfery. Dużo mówi się też o „dekarbonizacji budownictwa”. W skrócie chodzi o to, aby każda budowa i to już na wstępnym etapie – projektowania właśnie – pozwoliła na obniżenie śladu węglowego inwestycji. Materiały powinny być wykorzystywane ponownie, a ilość odpadów zredukowana do minimum – zgodnie z zasadami Gospodarki Obiegu Zamkniętego (GOZ).

Zawartość projektu przyjaznego zasadniczo nie różni się od standardowych projektów. Raczej chodzi o zastosowane w nim rozwiązania architektoniczne oraz techniczne.

Wracając do głównych cech projektu przyjaznego, ma on kilka elementów charakterystycznych.

Bryła domu

To konstrukcja prosta, zwarta, z reguły posadowiona na bazie kwadratu lub prostokąta, właściwie usytuowana względem stron świata. Sylwetka budynku nie dominuje nad otaczającym krajobrazem, lecz stara się być jego częścią. Poniekąd właśnie dlatego takie domy nie mają balkonów, przybudówek, są oszczędne i przejrzyste w formie. Poza tym rozłożysta bryła i elementy ozdobne to większe możliwości ucieczki ciepła z ogrzewanych pomieszczeń. „Prosty” dom ma jeszcze inne zalety – jest tańszy w budowie, a wykonawcy mają mniej okazji, by popełnić błędy.

Pokrycie

Jeśli chodzi o dach, to również jest on nieskomplikowany, nie ma załamań i lukarn. Im mniej złożoną budowę dachu zobaczymy w projekcie, tym lepiej, ponieważ do największych strat ciepła dochodzi w narożnikach i załamaniach przegród, a to z kolei powoduje dużo wyższe rachunki za ogrzewanie poddasza i całego budynku. Dlatego są to z reguły dachy dwuspadowe lub jednospadowe, o kącie nachylenia równym 30-45°. Jednak najlepsze – biorąc pod uwagę energooszczędność – są dachy płaskie, które są proste konstrukcyjnie i eliminują złączenia między ścianą a stropem.

Funkcjonalność

Chodzi tu o mądry podział pomieszczeń i ich usytuowanie oraz maksymalne i ergonomiczne wykorzystanie przestrzeni użytkowej, z podziałem na poszczególne strefy i wydzielone pomieszczenia techniczne i wspomagające (garderoby, pralnia, spiżarnia, garaż).

Energooszczędność i ekologia

Projekt przyjazny zakłada ograniczenie strat ciepła przez budynek i poprawę jego wydajności energetycznej przy wykorzystaniu najnowszych technologii budowlanych i systemów instalacyjnych, dzięki którym staje się on jednocześnie sprzymierzeńcem środowiska naturalnego i nie obciąża ekosystemu ( fotowoltaika, odzysk wody deszczowej, rekuperacja). Tak zaprojektowane zielone budownictwo ma służyć jednak nie tylko środowisku, ale także mieszkańcom domów poprzez poprawę jakości życia za sprawą zwiększonej zdrowotności budynków.

Maksymalne doświetlenie wnętrz

Zaproponowane w projekcie duże, panoramiczne przeszklenia zapewniają zachwycające widoki oraz dostępność naturalnego światła, co pozwala domownikom cieszyć się bezmiarem promieni słonecznych przedzierających się do środka domu. Pamiętajmy, że naturalne światło, odpowiednio „poprowadzone”, wpływa pozytywnie na nasze samopoczucie i sprawia, że nie musimy wciąż zapalać sztucznego oświetlenia, które zresztą dla organizmu ludzkiego nie jest niczym dobrym. Dodatkowo duże „ szklane ściany” dogrzewają pomieszczenia. Stąd sztuka współczesnego, mądrego projektowania polega na tym, by dom przyjmował jak najwięcej światła i ciepła z otoczenia, a oddawał go jak najmniej (ma to wpływ i na obniżenie rachunków, i na naszą niezależność od dostaw energii).

Wyposażeni w tę podstawową wiedzę, szukajmy właśnie takiego projektu, który, uwzględniając oczywiście wszystkie wymogi formalne i lokalizacyjne, pozwoli nam w kolejnym kroku wybudować nasz dom marzeń. Dom, który zapewni nam komfortowe warunki do życia i przyjazny mikroklimat, a także racjonalne (czytaj niskie) rachunki za jego użytkowanie. Możemy tu albo skorzystać z bogatej oferty wielu pracowni architektonicznych, albo zdecydować się na projekt indywidualny.

Przed podjęciem decyzji o wyborze projektu dobrze się zastanówmy, czego naprawdę potrzebujemy i na spokojnie przejrzyjmy jak najwięcej propozycji – wówczas na pewno znajdziemy ten idealny dla siebie i swojej rodziny.
 
Decyzja o tym, który projekt wybierzemy, zależy od wielu zmiennych. Oba rozwiązania – czyli projekt katalogowy i indywidualny – mają swoje zalety i wady, dlatego warto je dokładnie przeanalizować.
 

^{Jakie mamy możliwości?}

Gotowe projekty

Zaczniemy od plusów tej opcji. „Gotowce" są dostępne od ręki i atrakcyjne cenowo, stąd cieszą się już od wielu lat bardzo dużym powodzeniem inwestorów rozpoczynających budowę. Powodów ich popularności jest wiele. Po pierwsze, mamy do dyspozycji kilkanaście tysięcy propozycji projektowych, oferowanych przez pracownie architektoniczne z całego kraju. Możemy je wygodnie przeglądać bez wychodzenia z domu, siedząc przed ekranem komputera lub wertując bezpłatne katalogi. Na rynku dostępne są projekty domów w różnych stylach, wielkościach, kształtach bryły oraz rozwiązaniach technicznych i funkcjonalnych. Bogata oferta projektów pozwala praktycznie każdemu inwestorowi znaleźć odpowiedni dom dla siebie.

Dużym atutem jest też to, że przed zakupem możemy przeanalizować projekt – zobaczyć wizualizacje domu, poznać szczegółowe informacje dotyczące m.in. kubatury, powierzchni czy wielkości pomieszczeń, co już na etapie projektu umożliwi zaplanowanie aranżacji wnętrza – w skrócie – wiemy, co budujemy. Po drugie, projekty gotowe są opracowywane przez wysokiej klasy profesjonalistów zatrudnianych przez pracownie projektowe. Zespół doświadczonych architektów, konstruktorów, instalatorów, kosztorysantów dba o bardzo wysoką jakość dokumentacji projektowej oraz stosuje sprawdzone i optymalne rozwiązania.

Kwestią nie bez znaczenia jest również atrakcyjna cena gotowego projektu domu, która oscyluje wokół kilku tysięcy złotych. Jest to kwota kilkakrotnie niższa niż w przypadku zamówienia projektu indywidualnego u architekta.

A jakie słychać głosy przeciw projektom gotowym? Dla części inwestorów przeszkodą w wyborze może być powtarzalność projektów. Nie wszyscy bowiem zdecydują się na gotowy projekt z obawy, że w najbliższym sąsiedztwie zostanie zbudowany taki sam dom. Oczywiście szansa na to jest niewielka, biorąc pod uwagę liczbę i różnorodność projektów, a także możliwość częściowej zmiany wyglądu elewacji. Równie ważną kwestią może być trudność w znalezieniu projektu ściśle dopasowanego do naszych wymagań. Chociaż wiele zmian w projekcie gotowym można wprowadzić na etapie adaptacji, to jednak część z nich może okazać się zbyt pracochłonna i nieopłacalna.

Projekt indywidualny

To rozwiązanie szyte na miarę. Projekt indywidualny jest dopasowany w każdym detalu do potrzeb i oczekiwań inwestora, a jednocześnie spełnia wymagania formalne dla danej działki, wykorzystując jej wszystkie atuty. Taki projekt gwarantuje, że pokoje mieszkańców nie będą wychodziły na północ, a strefa dzienna będzie miała wystarczającą ilość światła słonecznego. Mamy szansę zdecydować się na pompę ciepła lub kocioł gazowy, na ogrzewanie podłogowe lub ścienne, na posadowienia na płycie fundamentowej lub ławach itd. Zdecydować, czy bryła domu ma się wyróżniać, czy wpisać w charakter otaczającej zabudowy.

Projekty indywidualne są najczęściej zamawiane w sytuacji, kiedy w ofercie gotowych projektów domów nie znajdziemy dla siebie odpowiedniej propozycji. Powodów może być bardzo dużo: nietypowy kształt, wymiary i usytuowanie parceli czy ograniczenia wynikające z Miejscowego Planu Zagospodarowania Przestrzennego. Podstawową zaletą projektu indywidualnego jest – jak wspomnieliśmy – najbardziej optymalne dopasowanie domu. Współpracując z architektem, musimy jednak liczyć się z długim oczekiwaniem na opracowanie kompletnej dokumentacji projektowej, co może trwać od kilku tygodni do kilku miesięcy. Warto również pamiętać, że projektowanie na indywidualne zamówienie angażuje nie tylko architekta, ale także inwestora. Aby uzgodnić wszystkie szczegóły, konieczne są systematyczne konsultacje, w czasie których wprowadzane są poprawki i dyskutowane różne rozwiązania projektowe. Może też zdarzyć się sytuacja, iż „nasz” projekt przerasta nasze możliwości zarówno techniczne, jak i finansowe. Nietypowa konstrukcja, trudne detale mogą generować i wyższe koszty inwestycji (przekroczenie i tak napiętego budżetu), i pociągać za sobą ryzyko popełnienia błędów wykonawczych. Niestety zamawiając projekt indywidualny, trzeba liczyć się z wyższymi kosztami niż w przypadku gotowego projektu. Ceny takich opracowań są bardzo różne i zależą od wielu czynników, takich jak: metraż, poziom skomplikowania projektu pod względem architektonicznym i konstrukcyjnym, renoma architekta czy też rejon kraju. Standardowo można przyjąć, że ceny oscylują wokół kilkunastu tysięcy złotych.

MAM PROJEKT – CO DALEJ?

To tylko początek drogi do realizacji własnego domu. Projekt budowlany razem z wnioskiem należy złożyć do odpowiedniego urzędu. Po otrzymaniu zgody („milczącej” lub na piśmie, w zależności czy budujemy na zgłoszenie, czy występujemy o pozwolenie na budowę) możemy zacząć budować własny dom. Należy jednocześnie zdecydować się na sposób, w jaki chcemy to zrobić. Czy budować dom etapami, zatrudniając do każdego z nich osobną ekipę, czy postawić na jednego generalnego wykonawcę, który podejmie się wykonania całości prac? Chcąc mieć pewność, że dom będzie wyglądał zgodnie z projektem, warto w trakcie jego budowy zlecić architektowi nadzór autorski. Po finalizacji prac dokonujemy zgłoszenia zakończenia budowy w Powiatowym Inspektoracie Nadzoru Budowlanego. Po 14 dniach, kiedy inspektorat nie zgłosi sprzeciwu, możemy się wprowadzać.