Świdośliwa kanadyjska (Amelanchier canadensis), inaczej zwana świdośliwą Lamarcka. Uprawa i pielęgnacja
Świdośliwa to roślinny kameleon, który z pewnością podbije serce niejednego właściciela ogrodu. Obecnie obserwujemy swoisty come back rośliny. W Europie zachodniej świdośliwa Lamarcka znana była już w XVIII w., a jej suszone owocki zastępowały ludziom drogie rodzynki. Zaś w ojczyźnie rośliny Indianie od wieków zbierali owocki świdośliwy z dziko rosnących krzewów. Jedli je na surowo, suszyli na zimę i dodawali do suszonego, konserwowanego w tłuszczu mięsa bizonów.
Świdośliwa lamarcka
Karierę robi ostatnio pochodząca z Ameryki Północnej świdośliwa kanadyjska (Amelanchier canadensis), inaczej zwana świdośliwą Lamarcka. W szkółkach roślin ozdobnych są także podobne do niej świdośliwa kłosowa, gładka czy olcholistna. Wystarczy poznać ich zalety, aby zrozumieć ten fenomen.
Świdośliwa odmiany
Otóż wszystkie świdośliwy to rośliny piękne, zdrowe i - co szczególnie warto podkreślić - niezwykle wytrzymałe. Idealne, aby niewielkim kosztem stworzyć efektowny ogród. Sztandarowa świdośliwa kanadyjska i jej kuzynki tolerują okresowe susze, słabe gleby, także zakwaszone i są całkowicie mrozoodporne (prócz Amelanchier ovalis). Znoszą również uciążliwości miasta. Jakby tego było mało, są miododajne i dostarczają jadalnych owoców.
Doskonale sprawdzają się nie tylko w założeniach naturalistycznych i leśnych ogrodach. Dzięki niewielkim rozmiarom większość pomieści się w małym ogrodzie, również w ciasnej zabudowie szeregowej. Najmniejsze gatunki, świdośliwa kłosowa i olcholistna, dorastają tylko do 3-4 m, a pozostałe do wysokości 4-8 m. Warto o nich pamiętać, także zakładając ogród na dachu.
Świdośliwa sadzonki
Sadzonki świdośliwy najlepiej kupować w specjalistycznych sklepach ogrodniczych - tam możemy być pewni dobrej jakości i spokojny o to, że drzewo się przyjmie i będzie zdrowo rosnąć. Świdośliwa to wysoki krzew lub nieduże wielopniowe drzewo. Tworzy kępy złożone z wyprostowanych, gęsto rozmieszczonych pędów. Taki pokrój sprawia, że jest to doskonały gatunek na wysokie szpalery czy żywopłoty. Najlepsze na ten cel będą świdośliwa kanadyjska 'Ballerina' i olcholistna 'Obelisk'. Zaletą takich parawanów jest i to, że na szerokość potrzebują one stosunkowo niewiele miejsca. Gęsty, nietykany pilarką ekożywopłot ze świdośliwy będzie też znakomitą ostoją dla ptaków.
Jak wygląda świdośliwa
Wczesną wiosną młode listki świdośliwy mają odcień miedzianobrązowy. Zaraz później ( kwiecień, maj) na szczytach pędów pojawiają się groniaste kwiatostany złożone z drobnych kwiatków o wąskich płatkach. Latem roślina staje się ciemnozielona, by jesienią uwodzić pięknem czerwonych i złotych listków.
Urodziwe są również zebrane w grona owocki, które dojrzewając sukcesywnie od czerwca do końca lipca, zmieniają kolor od czerwieni ku granatowej czerni. Choć podobne do jagód, według botaników są miniaturowymi jabłuszkami - świdośliwa jest bowiem kuzynką jabłoni i należy do wielkiej rodziny roślin różowatych.
Świdośliwa owoce
W Polsce owockami świdośliwy żywią się głównie ptaki, lecz w Kanadzie powstają już plantacje świdośliwy tzw. wielkoowocowej dostarczające surowca do przetwórstwa spożywczego. Owoce są bogate w żelazo wapń i magnez, prowitaminę A, witaminę C, witaminy z grupy B i kwas jabłkowy. Podobnie jak czarne jagody, dodaje się ich dla koloru do dżemów i soków, nadziewa nimi pierogi czy fermentuje na wino.
Świdośliwa przepis
Ze świdośliwy można przyrządzić wiele przetworów, np.: Traperski smalec. Boczek pokrój w kostkę. Smaż, a gdy skwarki będą brązowe, dopraw solą, pieprzem i tymiankiem. Wsyp suszone owocki świdośliwy.
Dżem. 1 kg świeżych owocków oskub z gron (ew. część zmiksuj), dodaj cukier żelujący i sok z 1/2 cytryny. Mieszając, gotuj 3 min. Dżem od razu włóż do świeżo wyparzonych słoików. Szybko zakręć sparzone gorące nakrętki, ustaw słoiki do góry dnem, do czasu aż wystygną.
Świdośliwa 'Smoky'
Świdośliwa olcholistna 'Smoky' to idealne drzewo dla tych którzy zakochani są w niezwykłym smaku owoców. Owoce tej odmiany są większe niż u innych odmian i mają kolor niebieski. 'Smokey' daje bardzo dużo owców w sezonie i potrafi rodzić je nieprzerwanie przez nawet 70 lat. Drzewo dorasta do 4,5 m. Odmianę odkrył i oznaczył W. D. Albright w kanadyjskim dorzeczu rzeki Smoky.
Świdośliwa olcholistna 'Obelisk'
Ten wielopienny krzew dorasta do 3 metrów i ma kolumnowy pokrój pięknie kwitnie na wiosnę. Fioletowe owce dojrzewają w czerwcu. Roślina ma małe wymagania glebowe i jest mrozoodporna. Można ją uprawiać zarówno w słońcu jak i w cieniu. Idealnie nadaje się do małych ogrodów jako soliter jak i do żywopłotu.
Świdośliwa uprawa
Choć jeszcze rzadka jest wręcz stworzona by rosnąc w naszych ogrodach. Najlepiej rośnie na żyznych glebach raczej wilgotnych. Najlepiej czuje się w słońcu i półcieniu. Nie wymaga cięcia, jest odporna na choroby i szkodniki i dobrze znosi mrozy.
- Więcej o:
Choroby iglaków. Najczęściej spotykane szkodniki i choroby roślin iglastych
Najstarsze drzewo w Europie zmienia płeć
Jarzębina, czyli jarząb pospolity (Sorbus aucuparia)
Achimenes. Uprawa i pielęgnacja kwiatu doniczkowego często mylonego z fiołkiem afrykańskim
Jesienne nowości róż od Łukasza Rojewskiego
Paprocie domowe łatwe w uprawie. Paprocie doniczkowe - uprawa i pielęgnacja
Krzewy ozdobne na pyszne przetwory i nalewki
Czym jest poplon? Jakie rośliny poplonowe wykorzystać w ogrodzie?