Biblijny zakątek

Sceny biblijne rozgrywały się na ziemi Izraela - na spalonych słońcem kamienistych wzgórzach, jałowych pustyniach, w żyznych dolinach. Tamtejsze rośliny pełniły ważne funkcje w życiu starożytnych Żydów: dostarczały pokarmu, leków, wonności, opału. Dopatrywano się w nich mocy boskich, stały się symbolami wiary i uczuć. Jedne, jak figa, cedr, palma, oliwka, winorośl, wymieniane są w Biblii wielokrotnie, inne zaledwie raz.

Niektóre z tych roślin zaczęto uprawiać w klimacie umiarkowanym oraz jako kwiaty doniczkowe. W naszych ogrodach dojrzewają winogrona, przepięknie kwitną tamaryszki i dyptamy. Mieszkania zdobią np. figowce, oliwki i granaty, które - jeśli lato spędzają na dworze - wydają owoce. I choć nie są tak dorodne jak pod niebem Izraela, dostarczają wiele radości.

Palma daktylowa

(Phoenix dactylifera)

na pustyni wskazywała wędrowcom miejsce występowania wody. Dawała pożywne owoce, sok, z którego otrzymywano wino, pnie i liście na budulec i włókna na tkaniny. W Nowym Testamencie jest symbolem duchowego zwycięstwa. Jej liśćmi witano Jezusa wjeżdżającego do Jerozolimy, stąd zwyczaj święcenia palm w Niedzielę Palmową.

Granat

(Punica granatum)

to kolczasty krzew lub drzewo o skórzastych błyszczących liściach i dzbanuszkowatych czerwonych kwiatach. Jego owoce spożywano na surowo i wykorzystywano w medycynie. Były symbolem błogosławieństwa bożego.

Żydzi w Synaju narzekali, że nie ma tam wina ani granatu.

Drzewo figowe

(Ficus carica)

na kamienistych suchych glebach obficie rodzi owoce o dużej wartości odżywczej. Suszone figi codziennie jedli mieszkańcy Palestyny. Wyrabiali z nich także słodkie chleby. Siedzieć pod drzewem figowym - częsty zwrot z Pisma Świętego - oznacza życie bez trosk. Każdy Żyd marzył o odpoczynku pod własną figą.

Drzewo oliwne

(Olea europea)

jest mało wymagające i długowieczne. Obsypane owocami symbolizuje nieśmiertelność, pokój i pełnię szczęścia. Tłoczona z owoców oliwa służyła Izraelitom jako pokarm, opał, lek, kosmetyk, namaszczano nią królów i proroków. W gaju oliwnym modlił się Jezus przed śmiercią. Ponoć niektóre oliwki - świadkowie tamtych czasów - przetrwały do dzisiaj.

Winorośl

(Vitis vinifera)

uprawiał już biblijny Noe. Posiadanie winnicy stanowiło o dobrobycie i uchodziło za znak błogosławieństwa Bożego. Małżonka twoja jak płodny szczep winny - to najwyższa pochwała kobiety.

Tamaryszek

(Tamarix mannifera)

zaatakowany przez szkodniki obficie wydziela sok. Krzepnąc, tworzy on słodkie, białawe ziarna o średnicy ok. 3 mm, które opadają na ziemię i do dziś są używane na Wschodzie zamiast cukru (jedna osoba może ich zebrać do 1,5 kg w ciągu dnia). Prawdopodobnie to właśnie była biblijna manna. Gdy rosa się uniosła, na pustyni leżało coś drobnego, ziarnistego niby szron. Na widok tego Izraelici pytali się wzajemnie:

Co to jest? Wtedy Mojżesz powiedział:

To jest chleb, który daje wam Pan na pokarm.

Dyptam

(Dictamnus albus)

jest ponadmetrowej wysokości byliną, zasięgiem obejmującą także środkową Europę (w Polsce podlega ochronie). W czasie upałów obficie wydziela olejki eteryczne, które mogą samoistnie się zapalić, tak jak opisywany w Starym Testamencie krzew Mojżesza.

Wtedy ukazał mu się Anioł Pański w płomieniach ognia, ze środka krzewu. Widział, jak krzew płonął ogniem, a nie spalał się od niego...

W naszym klimacie dyptam nie wydziela takiej ilości olejków i zjawisko samozapłonu jest mało prawdopodobne.

Inne rośliny biblijne

Akacja, aloes, balsamowiec mirra, bób, bukszpan, cebula, cedr, cyprys, czarnuszka, czosnek, dąb, fasola, gorczyca, heban, jabłoń, jęczmień, kmin, kolendra, koper, lilia, len, lotos, malwa, mandragora, melon, mięta, migdałowiec, morwa, orzech włoski, piołun, platan, proso, pszenica, róża, ruta, rycynus, soczewica, sosna pinia, tymianek.