Kiełki - nowalijki ze słoika

Kiełkowanie w słoiku

Surowe kiełki są kondensatem enzymów, witamin i łatwo przyswajalnych związków odżywczych. Zasłużyły więc na miano pokarmu życia. Najprostszy sposób ich uprawy to kiełkowanie w słoiku (doskonały dla dużych nasion). Nasiona moczymy, a następnie wsypujemy do wymytego i wyparzonego słoja, którego wylot mocno obwiązujemy gazą. Bez jej zdejmowania nasiona 2-3 razy dziennie zalewamy wodą, po czym słoik stawiamy do góry dnem, by woda spłynęła. Nasiona, które mają twarde okrywy, trzeba z nich oczyścić. Wsypujemy je więc do miski z wodą. Unoszące się na powierzchni niejadalne części odławiamy łyżką lub sitkiem, a oczyszczone kiełki przenosimy znów do słoika, odrzucając opadłe na dno miski niewykiełkowane, tzw. twarde nasiona. Uzyskamy w ten sposób małe roślinki, a czasem tylko delikatne korzonki. Po ostatnim płukaniu kiełki lekko osuszamy i od razu spożywamy w całości razem z nasionami.

Warto wiedzieć

Nadmiar kiełków jak najszybciej wstawiamy do lodówki (nie zraszając) - przez tydzień zachowają swą wartość.

Trzymane długo w cieple, np. na sklepowej półce, kiełki nadal rosną, tracąc przy tym enzymy i witaminy. Te przeznaczone do sprzedaży mogą być spryskane przeciw pleśnieniu.

Kiełki słonecznika

Z łuskanego słonecznika uzyskujemy miękkie nasiona z krótkimi korzonkami. By otrzymać długie zielone kiełki, lepiej użyć niełuskanych ziaren i wysiać je do pojemnika z piaskiem. Dostarczają m.in. wapnia, fosforu i cynku.

Moczenie: 10 godz. i płukanie łuskanych, by usunąć łuski (łatwo gniją).

Zbiór: łuskanych z korzonkiem  - po 2 dniach. Z niełuskanych po 6-8 dniach ścinamy długie zielone kiełki.

Sałatka z kiełkami słonecznika

Na plastry marynowanych buraków połóż cienkie plasterki obranego ze skórki miękkiego awokado, a na nie listki endywii i zielone kiełki słonecznika. Sałatkę polej sosem z jasnego octu balsamicznego połączonego pół na pół z sokiem z grejpfruta.

Kiełki rzodkiewki

Jej kiełki są bardziej wartościowe i lżej strawne niż kuliste zgrubienia. Łagodzą dolegliwości wątroby i pęcherzyka żółciowego, zapobiegają infekcjom, oczyszczają organizm. Nasiona można kiełkować w słoiku - wówczas siewki są faliste - lub na wilgotnej wacie na talerzyku (jak rzeżuchę) - wtedy kiełki są proste i ścina się je nożyczkami.

Moczenie: 4 godz., kiełkowanie na świetle lub w ciemności.

Zbiór: po 3-6 dniach, kiełki nie powinny być dłuższe niż 3 cm.

Kiełki z warzywami i kaszą

Kaszę jaglaną przelej wrzątkiem i wypłucz, by straciła gorycz. Zalej 2,5-krotną ilością wody z łyżką oliwy i gotuj ok. kwadransa. Dodaj różyczki ugotowanego na chrupko brokułu oraz plastry i kiełki rzodkiewki.

Kiełki buraka

Nasiona buraka znajdują się w dużych twardych okrywach. Kiełki, gdy rosną w ciemności, są czerwone, a w świetle - zielone. Odkwaszają organizm, zapobiegają anemii.

Moczenie: 8-10 godz.

Zbiór: po 5-8 dniach, gdy płukane w wodzie kiełki oddzielają się od osłonek (można też po 3 dniach nasiona przełożyć na watę, by później kiełki ściąć nożyczkami).

Sałata z zielonymi i czerwonymi kiełkami

Zieloną sałatę o drobnych liściach podziel i rozłóż na talerzu, tak by utworzyła rozetę. W jej środku połóż kawałki koziego sera, a na nie garść czerwonych kiełków buraka i nieco zielonych kiełków słonecznika. Surówkę skrop oliwą doprawioną sokiem z cytryny i solą.

Kiełki rzeżuchy

Nasiona rzeżuchy (pieprzycy siewnej) są drobne i wydzielają śluz. Najlepiej wysiać je (tak jak i inne drobne nasionka) na wilgotną ligninę i okryć niezbyt szczelnie folią. Poprawiają przemianę materii i pracę nerek.

Moczenie: 6 godz., kiełkują w ciemności, po 3 dniach wystawiamy je na światło.

Zbiór: po 6 dniach ścinamy nożyczkami.

Pieczona ryba z papryką i rzeżuchą

Filety skrop sokiem z cytryny, posyp solą i pieprzem, zanurz po obu stronach kolejno: w mące, jajku zmieszanym ze startym żółtym serem i bułce tartej. Usmaż na rozgrzanym oleju. Podawaj z pokrojoną żółtą papryką i kiełkami rzeżuchy.

Kiełki pszenicy

Jej kiełkujące ziarna w porównaniu z innymi kiełkami mają sporo kalorii (100 g to 200 kcal). Są szczególnie cenne dla układu nerwowego, skóry, włosów i paznokci. Nieduże ich ilości można jeść na surowo, większe - lekko obgotowane lub obsmażone.

Moczenie: 8-10 godz.

Zbiór: po 2-4 dniach na świetle lub w ciemności, gdy korzonki osiągną długość ziarna.

Kulki z kiełków pszenicy

Kiełki zmiksuj w blenderze. Podziel na części, dodaj do nich wiórki kokosowe albo sezam i starte migdały lub orzechy oraz nieco ciepłej czekolady lub śmietany. Z masy zrób kulki i obtocz je w sezamie, orzechach lub kakao.

Soczewica ze słoika

Soczewica to jedno z najłatwiejszych nasion do kiełkowania. Jej kiełki są delikatne, lekko orzechowe w smaku i bogate w białko, żelazo oraz witaminy z grupy B. Nie wymagają ziemi – można je uprawiać w słoiku lub na sitku.

Moczenie: 8-12 godzin w letniej wodzie.

Płukanie: 2-3 razy dziennie, aby zapobiec pleśnieniu.

Zbiór: po 3-5 dniach, gdy kiełki osiągną 1-2 cm długości.

Sałatka z kiełkami soczewicy
Wymieszaj kiełki soczewicy z pokrojonym w kostkę pomidorem, ogórkiem i szczypiorkiem. Dodaj garść rukoli i kilka kropli oliwy z oliwek. Dopraw solą, pieprzem i sokiem z cytryny.

Ciecierzyca sloik

Kiełki ciecierzyca

Kiełki ciecierzycy są chrupiące i lekko orzechowe w smaku. Są bogate w białko, błonnik, żelazo oraz witaminy z grupy B. Można je spożywać na surowo lub lekko podgotować na parze.

Moczenie: 12-16 godzin w letniej wodzie.

Płukanie: 2-3 razy dziennie, aby zapobiec pleśnieniu.

Zbiór: po 3-4 dniach, gdy kiełki mają 1-2 cm długości.

Hummus z kiełkami ciecierzycy

Zmiksuj kiełki ciecierzycy z pastą tahini, sokiem z cytryny, czosnkiem i oliwą z oliwek. Dopraw solą, kuminem i papryką. Podawaj z pieczywem lub warzywami.

Inne kiełki

Warto jeść różne kiełki (z wyjątkiem roślin psiankowatych, np. pomidora i bakłażana, a także ziemniaka, gdyż zawierają szkodliwe alkaloidy). Używajmy tylko nasion specjalnie przeznaczonych na kiełki lub, jak słonecznik, przeznaczonych do jedzenia - są czyste i niezaprawiane. Można też wykorzystywać zielone kiełki z ząbków czosnku lub kłączy imbiru, podobnie jak liście z cebuli.

Czy kiełki lucerny szkodliwe?

Kiełki lucerny są bezpieczne dla większości osób i mają wiele korzyści zdrowotnych, ale w niektórych przypadkach mogą być szkodliwe.

Kiedy kiełki lucerny mogą być szkodliwe?

Zawierają kanawaninę – to związek, który w dużych ilościach może osłabiać układ odpornościowy i być szkodliwy dla osób z chorobami autoimmunologicznymi (np. toczniem).
Ryzyko zakażenia bakteriami – kiełki rosną w ciepłym i wilgotnym środowisku, co sprzyja rozwojowi bakterii (np. Salmonella, E. coli).

Aby zmniejszyć ryzyko, warto kupować kiełki z pewnych źródeł lub hodować je samodzielnie, dbając o higienę i regularne płukanie.
Nie dla osób z osłabioną odpornością – dzieci, kobiety w ciąży, osoby starsze i chorujące na nowotwory powinny unikać surowych kiełków, chyba że są one poddane obróbce cieplnej.
Interakcje z lekami – lucerna może działać jak estrogen i wpływać na poziom hormonów oraz osłabiać działanie leków przeciwzakrzepowych (np. warfaryny).

Kiełki lucerny są zdrowe, ale warto spożywać je z umiarem, szczególnie jeśli masz problemy zdrowotne. Jeśli chcesz jeść je bezpiecznie, wybieraj świeże, dobrze przechowywane kiełki lub sparzaj je przed spożyciem.