Ogrody preriowe. Ogród samoobsługowy, którego nie trzeba podlewać

Ogrody preriowe. Ogród samoobsługowy

Ogrody preriowe to obecnie wiodący trend w sztuce ogrodniczej, propagowany przez wielu światowej sławy projektantów, m.in. Pieta Oudolfa i Noela Kingsbury'ego. Niektórzy twierdzą wręcz, że ten styl jest przyszłością ogrodnictwa. Ogrody preriowe nie wymagają naszej codziennej uwagi, ciągłego przycinania roślin, usuwania przekwitłych kwiatostanów ani też opłacania wysokich rachunków za wodę. Nawadnianie zieleni opiera się bowiem na wykorzystaniu deszczówki zbieranej w specjalnych zbiornikach. Mało tego! W ogrodach preriowych mokrych i średnio wilgotnych  podlewanie jest wręcz wykluczone. A trawnik nie musi być regularnie koszony (wystarczy strzyżenie raz w roku). To idealna propozycja dla zabieganych ogrodników i dla wszystkich, którzy nad "grzebanie w ziemi" przedkładają w ogrodzie relaks.

Szałwia omszona, wiesiołek i rumian żółty tworzą malowniczą oprawę ścieżki/fot. Danuta Młoźniak

Rośliny odporne na suszę>>>

Typy ogrodów preriowych

W sztuce ogrodowej (tak jak w naturze) wyróżniamy kilka typów preriowego pejzażu. Suche ogrody zakładamy na piaszczystych, często kamienistych terenach. Wbrew pozorom służy to wielu gatunkom (np. rozchodnikom, dzwonkom okrągłolistnym, floksom szydlastym, ostnicom). Z uwagi na terminy ich kwitnienia, owocowania i przebarwiania się ten typ kompozycji najpiękniej wygląda wiosną i jesienią. Średnio wilgotne ogrody zakładamy na obszarach gliniastych, bez stagnującej wody. Odpowiada to wielu popularnym bylinom najpiękniej wyglądającym latem (np. tawułce, parzydłu, brunnerze). Z kolei mokre ogrody z glebą wilgotną przez cały rok (a nawet z zalegającą wodą) najwięcej uroku mają późnym latem i wczesną jesienią. Niezależnie od typu "prerii" ważną funkcję pełnią tu trawy, a liście odgrywają większą rolę niż kwiaty.

Żółte krwawniki doskonale komponują się z rdzawymi trytomami/fot. Danuta Młoźniak

Ogród preriowy. Zaprojektuj sam

Sztuka tworzenia ogrodu preriowego polega na naśladowaniu natury, mile są więc w nim widziane naturalne formy i kształty (okręgi, półkola, łezki), meandrujące rabaty (mogą być też prostokątne, ale z naturalnym układem roślin) i dróżki (najlepiej żwirowe). Częstym elementem są wzniesienia i formowane liściaste żywopłoty, stanowiące świetne tło dla roślin. Dominantą kompozycji są wysokie trawy lub grupy krzewów, wokół których aranżujemy podkreślające ich urodę zielone "towarzystwo".

Ten pejzaż tworzą przegorzany, jarzmianki i ostrożenie. W oddali żółte liliowce i kwiaty czosnku/fot. Danuta Młoźniak

Tu i ówdzie pojawiają się murki i palisady podtrzymujące skarpy oraz wodne detale poprawiające mikroklimat. Suchy ogród preriowy narażony jest na pożary, dlatego między domem a ogrodem warto zachować pas trawnika.

Szybko rosnące rośliny na żywopłoty>>>

Cztery pory roku w ogrodzie preriowym

Gatunki preriowe kochają słońce, ale mają różne wymagania co do wilgotności. Wśród nich są też nasze rodzime rośliny, nawet te rosnące na rumowiskach (np. krwawniki, maki, wierzbówki, dziewanny, wiesiołki). W ogrodach preriowych wyraźnie widać zmiany pór roku; w naszych warunkach najlepiej sprawdzają się średnio wilgotne aranżacje, których apogeum kwitnienia przypada na lato - wtedy "preria" mieni się wszystkimi kolorami tęczy. Jesienią byliny i trawy stroją się w miedź i brązy, zimą zaś malowniczo skrzą się na mrozie. Łodygi i suche kwiatostany wielu gatunków pozostają w ogrodzie do wiosny, z korzyścią dla owadów i ptaków. Zakładając ogród preriowy, najprościej kupić gotowe sadzonki. Tańszą, lecz pracochłonną metodą jest wysiew nasion zmieszanych np. z trocinami (co umożliwi ich równomierne rozrzucenie). Preriowe rośliny nie mogą mieć konkurencji chwastów w walce o miejsce i wilgoć w glebie - szybko zostaną przez nie zagłuszone. Przed posadzeniem lub wysiewem ziemię należy więc starannie odchwaścić, a potem przez pierwsze dwa lata ściółkować, obserwować wschody roślin i eliminować niepożądane rośliny. Gdy raz pozwolimy na zachwaszczenie, potem nie damy sobie rady. Ziemię (zwłaszcza gliniastą) wzbogacamy kompostem oraz torfem i przekopujemy na głębokość szpadla.

Tu trawnik zastąpiono karmnikiem ościstym. Na pierwszym planie trawa Chionochloa flavicans i jarzmianka/fot. Danuta Młoźniak

Rośliny polecane do ogrodów preriowych

Trawy: palczatka Gerarda (Andropogon gerardii), śmiałek(Deschampsia), trzęślica (Molinia),
ostnica (Stipa), trzcinnik (Calama-grostis), trawa preriowa (Sorghas-trum nutans), spartyna grzebieniasta (Spartina pectinata), strzęplica grzebieniasta (Koeleria macrantha), palczatka miotlasta (Schizachyriumscoparium), sporobol różnołuskowy (Sporobolus heterolepis), hakone-chloa smukła (Hakonechloa macra), butelua smukła (Bouteloua curtipendula), turzyce (Carex), turówka wonna (Hierochloe odorata), miskant (Miscanthus).

Od górnego lewego rogu: dziewanna ogrodowa, krwawnik ogrodowy, mikołajek płaskolistny, miskant chiński/fot. Danuta Młoźniak

Byliny: perowskia (Perovskia), mikołajek (Erysimum), jeżówka (Echinacea), szałwia (Salvia), świerzbnica (Knautia), rozchodnik (Sedum), rdest (Polygonum), przegorzan (Echinops), przetacznik  (Veronica), krwawnik (Achillea), rudbekia (Rudbeckia), nachyłek  (Coreopsis), aster nowoangielski (Aster novae-angliae), liatra (Liatris), kłosowiec (Agastache), werbena patagońska (Verbena bonariensis), dziewanna (Verbascum), krwawnica (Lythrum), kuklik (Geum), tojeść bulwiasta (Asclepias tuberosa), łubin (Lupinus), nawłoć (Solidago), ostrogowiec (Centranthus), dzwonek okrągłolistny (Campanula rotundifolia), pysznogłówka (Monarda), mikołajek (Eryngium), żeleźniak (Phlomis), jeżówka (Echinacea), gatunki cebulowe.

Ogród preriowy okiem projektantki

Danuta Młoźniak, projektantka ogrodów, Gardenarium

Preria to rozległy obszar porośnięty głównie trawami, w naturze występujący w kilkunastu stanach Ameryki Północnej. Czy można mieć podobną scenerię w ogrodzie? Podstawą jest naśladowanie natury. Wymaga to dyscypliny, kreatywnego myślenia i przemyślanego doboru roślin - zamiast 500 gatunków wybieramy 50, a potem tworzymy z nich duże jednogatunkowe grupy (nawet po kilkaset sztuk), różniące się wysokością, fakturą i kształtem. Dobrym pomysłem jest wybieranie roślin o podobnej kolorystyce, ale innej formie.

Uroczy kącik wśród polnych kwiatów (maków i krwiściągu) pod olbrzymim miskantem./fot. Danuta Młoźniak