Ogrody
Rozmnażanie roślin
Jak rozmnażać rośliny ogrodowe? Rozmnażanie za pomocą nasion

Jak rozmnażać rośliny ogrodowe? Rozmnażanie za pomocą nasion

Kamila Pietrasik03-04-2019 16:14

Niekiedy zdziwieni zauważamy, że choć posiany w ubiegłym roku na rabacie ogórecznik lekarski obumarł - ta śródziemnomorska roślina traktowana jest w naszym kraju jako jednoroczna - mimo to pojawił się w innych miejscach w ogrodzie: na ścieżce, przy tarasie, na grządce warzywnej. To natura każe ogórecznikowi produkować kwiaty, zachęcać owady, by je zapyliły, a następnie rozsiewać je jak najobficiej, by w ten sposób pokonać zimę i zakwitnąć kolejnego roku. Jakie jeszcze kwiaty wytwarzają nasiona i jak zadbać o ich przechowanie i siew, by zapewnić sobie w ogrodzie rabaty pełne kwitnących kwiatów z własnej rozsady?

Własnoręcznie zrobiona rozsada to nie tylko oszczędność, ale również ogromna satysfakcja.

Kiedy i jak przeprowadzamy zbiór nasion?

Wybieramy moment, w którym roślina zakończy kwitnienie, a jej torebka nasienna i same nasiona zbrązowieją. Oznacza to, że są całkowicie dojrzałe i gotowe do zbioru. Pośpiech w tym przypadku przełoży się na marne wschody, lub brak wschodów. Przeważnie jest to dojrzałe lato, albo jesień, ale w zależności od gatunku pora może być różna, więc ogrodnik, który chce pozyskać nasiona, musi być czujny, by zebrać je, kiedy będą dojrzałe, ale zanim rozsieją się samoistnie. Oczywiście nie zbieramy nasion z porażonych chorobą części roślin - te, razem z resztą rośliny, należy spalić. Wybieramy, jak przy zbiorze ziół, pogodny i słoneczny dzień. Staramy się także, by pogoda była bezwietrzna, gdyż wiele nasion jest lekkich - natura je tak wyposażyła, by odleciały jak najdalej od rośliny matecznej. W zależności od rodzaju roślin możemy: obcinać główki kwiatowe, lub baldachy (np. koper, chaber, mak), wyłuskiwać nasiona w torebek nasiennych - (malwa, ślazówka letnia), obcinać strąki (groszek pachnący), zbierać nasiona z przekwitniętych kwiatostanów bezpośredni do torebki ( słonecznik, kosmos), czy też wytrzepywać nasiona nad płachtą (mak, goździki, oregano, tymianek, kolendra).

Jak przechowywać nasiona?

Po zbiorze nasiona muszą pozostać suche, mamy więc dwie możliwości postępowania. Możemy dosuszyć nasiona i, gdy będziemy mieli pewność, że są kompletnie suche, zamknąć je w szczelnym słoju, by nie złapały wilgoci i nie spleśniały. Takie warunki, gdy w słoju nie dostarczamy nasionom dużej ilości tlenu, skutkują ich dłuższą żywotnością i przydatnością do efektywnego siewu. Jeśli jednak umieścimy w nim nasiona nie w pełni suche, mogą spleśnieć. Ewentualnie możemy trzymać je w podpisanych papierowych torebkach w miejscu suchym i chłodnym, co wydaje się być lepszym rozwiązaniem dla amatorów.

Odpowiednie zabezpieczenie i podpisanie nasion to sprawa kluczowa. Wiosną nie będziemy mieli niespodzianek na rabacie, gdy pomylimy rudbekię ze złocieniem.

Kiedy i jak przeprowadzić siew nasion w rozsadniku i na rabacie?

Ogólna zasada dotycząca wysiewu roślin z nasion mówi, że rośliny jednoroczne siejemy pod koniec kwietnia (do końca maja, nie później) na rabacie, ewentualnie pod koniec marca w rozsadniku, zaś rośliny dwuletnie, czyli nie dające kwiatów w pierwszym roku po siewie, siejemy na początku lata (czerwiec, do poczatku lipca). Oczywiście zawsze warto sprawdzić konkretne wymagania w zależności od posiadanego gatunku, gdyż istnieją rośliny - jak groszek pachnący, ogórek, - które lepiej wschodzą, jeśli przed siewem nasiona będziemy moczyć w wodzie. Inne należy poddać stratyfikacji - czyli okresowemu trzymaniu ich w temperaturze 2-3 st. C (np. rudbekia, floks kanadyjski, magnolia), albo skaryfikacji, czyli uszkodzeniu łupiny (przeważnie grubej i twardej) przed siewem. Ten ostatni zabieg to temat dla leśników, gdyż stosuje się go na nasionach drzew: buk, dąb, cis, kasztanowiec.

By wschody były udane pamiętamy o: świetle, wilgoci i cieple. To trzy składniki efektywnej rozsady.

Które rośliny można rozmnażać przez wysiew nasion?

Większość roślin kwitnących wydaje nasiona, by rozmnażać się tą drogą, ale nie zawsze jest to metoda łatwa, np. długo będziemy czekać na rośliny z wysiewu róż, albo magnolii. Zwyczajnie, dużo łatwiej jest rozmnażać krzewy, czy byliny za pomocą innych metod, o których opowiemy w innym artykule. Jednak istnieje grupa roślin - jednoroczne i dwuletnie kwiaty i warzywa - które rozmnażamy tylko w ten sposób. Nie wszystkie są tak samo łatwe w pozyskiwaniu nasion. Dla przykładu - marchew to roślina dwuletnia. Jeśli więc chcemy pozyskać jej nasiona, musimy przechować ją przez zimę, a biorąc pod uwagę ilość zachodu i niską cenę nasion, jest to raczej nieopłacalne. Z kolei kwiaty takie jak bratek ogrodowy, orlik czy stokrotka z czasem będą coraz drobniejsze, gdyż nie przekazują zwyczajowo cech odmianowych potomstwu. Ogrodnik rozmnażający kwiaty w ten sposób musi też brać pod uwagę fakt, że rośliny zapylające się krzyżowo, mogę zmieniać wygląd kwiatu w roku kolejnym - czasem na skromniejszy i rozczarowujący, a czasem na ogrodnicze odkrycie. Przedstawiamy Państwu naszą listę kwiatów, które z pewnością nie zawiodą podczas rozmnażania z nasion, nawet jeśli dopiero rozpoczynacie Państwo przygodę z ogrodnictwem:

Aksamitka,
Złocień trójbarwny,
Malwa,
Mak,
Chaber,
Nagietek,
Stokrotki,
Niezapominajki,
Groszek pachnący,
Suchlin,
Przylaszczka,
Rumian żółty,
Rudbekia,
Maciejka,
Powój trójbarwny,
Słonecznik,
Fasola ozdobna,
Szałwia,
Petunia,
Portulaka,
Smagliczka,
Nasturcja,
Ostrożeń,
Naparstnica,
Werbena,
Orlik,
Dzielżan,
Dziewanna,
Wiesiołek,
Ogórecznik,
Firletka.