Planowanie budowy domu - cykl Pieniądze leżą na budowie, cz. 1

To prawda, iż trudno zaczynać oszczędności od dużych wydatków. Pamiętajmy jednak, że dokładny, porządnie wykonany projekt, zawierający wszystkie niezbędne rysunki detali budowlanych, precyzujący rodzaj zastosowanych materiałów oraz sposób poprowadzenia instalacji, pozwoli uniknąć wielu kosztownych błędów na kolejnych etapach budowy.

Zamiast oszczędzać na materiałach i wykonawcach, lepiej ograniczyć wielkość powierzchni mieszkalnej lub stopień skomplikowania bryły domu. Nie tylko poprawi to jego wygląd, ale też i funkcjonalność. Konkretne propozycje może wskazać architekt, jednakże podczas przeglądania projektów sami również zwróćmy uwagę na te elementy, które mają wpływ na koszt budowy domu.

Bryła domu

Powinna być prosta i zwarta, bez nadmiaru wnęk i ryzalitów. Z tego punktu widzenia najbardziej pożądaną formą domu jest zwarty prostopadłościan. Dobrze jest zrezygnować z balkonów zwłaszcza, gdy działka jest duża. Unikniemy wówczas mostków termicznych. Nie warto też planować piwnicy - koszt jej wykonania przy niekorzystnych warunkach gruntowych to nawet 150 tys. zł.

Okna. Im większa powierzchnia okien, tym łatwiej o straty ciepła. Dlatego ich wielkość i liczbę należy dostosować do powierzchni pomieszczeń i orientacji domu. Najlepiej, by duże przeszklenia były skierowane na stronę południową, bo dzięki temu pomieszczenie będzie dobrze doświetlone i dogrzane promieniami słonecznymi, co ma wpływ na wysokość rachunków za ogrzewanie. Oczywiście, takie okna powinny być wyposażone w rolety zapobiegające przegrzewaniu pomieszczeń w upalne dni lata, a w zimie dodatkowo ograniczające ucieczkę ciepła. Okna po stronie zachodniej i wschodniej powinny z kolei zapewniać optymalne naświetlenie pomieszczeń, ale zarazem mieć niezbyt duże rozmiary. Elewacja północna - najbardziej narażona na wyziębienie - najlepiej jeśli jest w ogóle pozbawona okien. Ograniczyć wydatki pozwoli też kształt przeszkleń. Okna prostokątne są o 20-30% tańsze od tych o nietypowym kształcie, ale zdarza się, że jest to nawet 50%.

Dach. Im bardziej ograniczona powierzchnia dachu i im mniej skomplikowany jego kształt, tym koszt budowy będzie niższy. Najlepiej jest wybrać dach jedno- lub dwuspadowy. Dach wielopołaciowy z okapami znacznie wystającymi poza obrys ścian zewnętrznych, niestandardowymi oknami połaciowymi i lukarnami nie da nam oczekiwanych oszczędności. Wręcz przeciwnie - więcej będzie potrzeba materiału i czasu do ich właściwego wykonania.

Ogrzewanie domu

Jego koszty zależą od zapotrzebowania domu na energię cieplną. Dlatego duże znaczenie ma to, z jakich materiałów i jak go wybudujemy. W standardowych projektach grubości ocieplenia ścian, podłóg czy dachu zwykle przyjmowane są tak, by spełnione były normy dotyczące ochrony cieplnej budynków. Zapotrzebowanie na ciepło w takich domach jest duże i wynosi około 100 kWh/m2 na rok. Wartość tę można zmniejszyć nawet do 20-25 kWh/m2 na rok, budując dom z materiałów o dobrych parametrach cieplnych i dobrze go izolując termicznie. Dom można ogrzać na kilka sposobów. Gdy mamy dostęp do sieci gazowej, najbardziej opłacalny jest montaż kotła kondensacyjnego. Dla domu o powierzchni 150 m2 koszt jego zakupu wynosi wprawdzie 10-11 tys. zł, ale roczne wydatki na ogrzewanie oraz podgrzewanie wody to jedynie około 4 tys. zł. Jeśli nie ma dostępu do gazu ziemnego, dobrym wyborem jest bezobsługowa powietrzna pompa ciepła. Dla wspomnianego domu nakłady finansowe są dużo większe - 32-50 tys. zł, ale roczna eksploatacja wyniesie nas 4 tys. zł.

Wentylacja domu

Wentylację grawitacyjną warto zamienić na wentylację mechaniczną z odzyskiem ciepła (z rekuperacją). Dzięki temu znacznie zmniejszymy ilość energii koniecznej do ogrzewania domu. Zaplanowanie takiej instalacji na etapie projektowania domu obniży koszty jej wykonania (praktycznie nie potrzebne będą kominy wentylacyjne) i ułatwi późniejsze prace instalacyjne (będzie można zostawić otwory w stropach i ścianach tam, gdzie będą przebiegać kanały).W domu o powierzchni 150 m2 dobrze zaprojektowana wentylacja mechaniczna z wysoko sprawnym (co najmniej 90%) rekuperatorem kosztuje 16-20 tys. zł. Jeśli zdecydujemy się na nią na etapie projektu, nie będziemy musieli finansować elementów wentylacji grawitacyjnej - kominy wraz z przewodami wentylacyjnymi, nawiewnikami okiennymi i kratkami kosztowałyby około 5-8 tys. zł. Realne nakłady na instalację mechaniczną to 8-15 tys. zł.

Cena za projekt domu

Gotowy projekt architektoniczno-budowlanymożna kupić za 1500-2500 zł. Za tę cenę nie uzyskamy jednak dokumentacji gotowej do złożenia w urzędzie. Musimy więc się liczyć z dodatkowymi kosztami. Konieczna będzie wykonanie planu zagospodarowania do warunków konkretnej działki i wymagań stawianych przez lokalne urzędy. Zazwyczaj pociąga to za sobą różne zmiany. Drobne, takie jak inne usytuowanie okien czy drzwi, można łatwo wprowadzić i zwykle nie są one kosztowne. Są jednak zmiany, które wymagają wykonania nowych obliczeń konstrukcyjnych. Każda poważniejsza modyfikacja w projekcie to dodatkowy koszt - średnio za jedną zmianę projektanci liczą około 500 zł. Ostatecznie do ceny projektu gotowego trzeba doliczyć koszty adaptacji - około 1500-6000 zł. Może więc okazać się, że koszt projektu gotowego wraz ze zmianami wynosi prawie tyle, co opracowanie projektu indywidualnego dla konkretnej rodziny i działki. Cena projektu indywidualnego zależy od regionu, renomy pracowni architektonicznej, a także wielkości domu i stopnia skomplikowania jego architektury. Niektóre pracownie podają koszt wykonania projektu w przeliczeniu na metr kwadratowy - oscyluje on wokół 50-100 zł/m2. Do tego trzeba jeszcze doliczyć koszty planu zagospodarowania działki i ewentualnie projektu instalacji. W wielu pracowniach koszt projektu jest ustalany procentowo w stosunku do szacowanych kosztów budowy. Przeciętnie jest to 2-5% wartości całej inwestycji.

Wydatki pod kontrolą

Jednym ze sposobów utrzymania dyscypliny finansowej jest kosztorys. Realne zaplanowanie wydatków pozwoli uniknąć sytuacji, w której do końca budowy zostało jeszcze sporo prac, ale brakuje na nie środków. Wykonując kosztorys powinniśmy zaplanować przynajmniej 15% zapas na nieprzewidziane wydatki lub lepsze materiały. Znajomość kosztów poszczególnych etapów pomoże nam również zdecydować, które prace możemy wykonać teraz, a które - za rok. Nie trzeba przecież od razu urządzać poddasza, jeżeli na parterze znajduje się dodatkowy pokój, który można przeznaczyć na sypialnię. Nic się również nie stanie, jeśli na wykończenie schodów żelbetowych, garderoby czy dodatkowej łazienki na poddaszu trzeba będzie poczekać nieco dłużej. Choć przedłużenie budowy to nie tylko niewygody, ale też często straty finansowe. Do wstępnego oszacowania wydatków wystarczy ślepy kosztorys. Warto go sporządzić dla budowy w stanie surowym zamkniętym lub dla domu wykończonego "pod klucz". Opisane są w nim wszystkie roboty budowlane i instalacyjne, niezbędne do wykonania w trakcie budowy; nie zawiera on jednak cen, które uzupełnia później firma wykonawcza. Jeśli damy taki kosztorys do wypełnienia kilku ekipom, łatwo możemy się przekonać, która z nich oferuje najdogodniejsze dla nas warunki finansowe. Warto go również uwzględnić jako załącznik przy podpisywaniu umowy z wykonawcą. Jednak nawet nie mając kosztorysu, można wstępnie oszacować udział procentowy poszczególnych etapów w ostatecznym koszcie budowy domu. Rozkłada się on następująco:

- 10% to stan zerowy: roboty ziemne, fundamenty, ściany podziemia oraz stropy nad podziemiem i schody;

- 30% to stan surowy otwarty: ściany nadziemia, stropy, schody i podesty, ściany działowe, konstrukcja dachu i jego pokrycie;

- 20-25% to stan surowy zamknięty: stolarka okienna i drzwiowa;

- 35% to roboty wykończeniowe: instalacje, tynki, podłogi itd.

Czytaj także pozostałe części cyklu Pieniądze leżą na budowie:

Ekipa budowlana, część 2;

Ile kosztują prace przed wykonaniem fundamentów, część 3;

Ile kosztują fundamenty, część 4;

Ile kosztują ściany fundamentowe, część 5;

Ile kosztuje izolacja fundamentów, część 6;

Ile kosztuje podłoga na gruncie - prace przygotowawcze, część 7;

Ile kosztuje ocieplenie podłogi na gruncie, część 8;

Podłoga na gruncie: ile kosztuje podkład i izolacja przeciwwilgociowa, część 9;

Ile kosztują ściany zewnętrzne, część 10;

Ile kosztują ściany jednowarstwowe, część 11;

Ile kosztuje strop nad parterem, część 12;

Ile kosztują ściany dwuwarstwowe, część 13;

Ile kosztuje więźba dachowa, część 14;

Ile kosztuje wstępne krycie dachu, część 15;

Ile kosztują pokrycia dachowe, część 16;

Ile kosztują okna dachowe, część 17;

Ile kosztują lukarny, część 18,

Ile kosztuje ocieplenie poddasza, część 19;

Ile kosztuje obudowa poddasza, część 20.

Zapisz się na NEWSLETTER. Co tydzień najnowsze wiadomości o budowie, remoncie i wykańczaniu wnętrz w Twojej poczcie e-mail: Zobacz przykład

>