Ile kosztują prace przed wykonaniem fundamentów - cykl Pieniądze leżą na budowie, cz. 3

Na fundamentach opiera się konstrukcja budynku. Dlatego powinny być one wystarczająco duże i wytrzymałe, aby bezpiecznie przenosić obciążenia i nie dopuścić do nierównomiernego osiadania domu. Będą dobrze chroniły jego konstrukcję przed zarysowaniem, pękaniem i zawilgoceniem, kiedy zostaną zaprojektowane odpowiednio do warunków gruntowych i wodnych. Od nich zależy też, ile zapłacimy za roboty ziemne i fundamentowe.

Najmniej pieniędzy wydamy, gdy na naszej działce są korzystne warunki. Przede wszystkim poziom wody gruntowej musi znajdować się nisko - przynajmniej 1 m poniżej spodu fundamentów.

Wysoki poziom wody gruntowej - czasem zaledwie 30-50 cm poniżej poziomu terenu - oznacza duże utrudnienia przy budowie fundamentów i większe nakłady finansowe. Koszty ich wykonania mogą okazać się tak duże, że najlepszym wyjściem jest znalezienie innej działki.

Wiele zależy jeszcze od rodzaju gruntu na działce. Najkorzystniej, jeśli jest on nośny i niespoisty (przepuszczalny), czyli piasek lub pospółka. Więcej mogą nas kosztować fundamenty, gdy na działce jest podłoże spoiste (nieprzepuszczalne gliny, piaski gliniaste, gliny piaszczyste) lub z przewarstwieniami. Niestety, takie grunty występują na przeważającym obszarze naszego kraju.

Bez skomplikowanego, a przez to dużo droższego fundamentowania nie będziemy mogli postawić domu na działce z gruntem nienośnym (na przykład torfem, namułami lub niezagęszczonymi nasypami). Jeśli zależy nam na tej lokalizacji, dobrym rozwiązaniem jest wymiana gruntu, czyli zastąpienie go różnoziarnistym piaskiem. Można to zrobić, jeśli słaby grunt zalega do głębokości 2-3 m. Koszt takich prac wynosi zwykle 15-20 tys. zł.

Problemy możemy mieć również, gdy pod powierzchnią działki znajdują się na przykład zapomniana kanalizacja, stare fundamenty czy pokłady śmieci, o czym sprzedający nas nie poinformował. Na szczęście przez rok od zakupu działki obowiązuje prawo do rękojmi. Można zażądać od sprzedającego, by na własny koszt usunął z niej niechciane "znalezisko". Ważne, byśmy go o tym zawiadomili w ciągu miesiąca od stwierdzenia tego faktu.

Badanie gruntu

Grunt na działce zawsze warto sprawdzić. Dotyczy to zarówno projektu indywidualnego, jak i gotowego. W projekcie indywidualnym fundamenty projektowane są dla konkretnych warunków na działce. Przy projekcie z katalogu może się okazać, że rodzaj gruntu i poziom wód gruntowych różni się od założonego przez projektanta i fundamenty trzeba zaadaptować do warunków konkretnej działki. Zwykle kosztuje to 350-800 zł.

Choć badanie geotechniczne nie we wszystkich gminach jest wymagane, warto się na nie zdecydować, zwłaszcza gdy planowane jest podpiwniczenie budynku. Geotechnik wykonuje zwykle kilka odwiertów, najczęściej na głębokość 3-5 m. Na podstawie tego badania, czasem uzupełnionego o dodatkowe testy laboratoryjne, geotechnik przygotowuje dokładny opis warunków na działce i zalecenia dotyczące posadowienia domu.

Koszt wykonania trzech odwiertów i sporządzenia dokumentacji wynosi 600-1400 zł (zależnie od regionu kraju i zakresu prac). Jeśli budowa podłoża jest skomplikowana, potrzebna jest dokładniejsza dokumentacja geologiczno-inżynierska.

Wytyczanie fundamentów domu

To zadanie dla uprawnionego geodety (wybranego z listy w starostwie). To on wyznacza punkty charakterystyczne (osie lub narożniki zewnętrzne domu) i dokonuje również wpisu do dziennika budowy i sporządza mapę sytuacyjno-wysokościową w skali 1:500. Koszt usług geodezyjnych zależy od nakładu pracy, stopnia skomplikowania pomiarów, trudności terenu, a także lokalizacji działki. Średnio można przyjąć, że za wytyczenie fundamentów trzeba zapłacić 500-700 zł, a kolejne 500-700 zł - za mapę.

Najlepiej zlecić wytyczenie domu metodą ław drutowych. Osie geometryczne zaznacza się przez rozpięcie na gwoździach drutu lub sznurka równolegle do osi ław fundamentowych i przymocowaniu go do łat lub desek, przybitych do palików. Ten sposób wytyczenia budynku przetrwa aż do "wyjścia" domu z wykopu.

Drugim sposobem wyznaczenia obrysu domu jest wbicie w ziemię palików (kołków). Można się spotkać z opinią, że to metoda tańsza (nawet o 30%) od wykonania ław drutowych. Tymczasem kołki w trakcie robót ziemnych usuwa się wraz z gruntem wybieranym pod fundamenty. Dla wytyczenia linii ścian potrzebne jest więc ponowne wytyczenie budynku i potwierdzenie tego wpisem. Trzeba oczywiście jeszcze raz zapłacić geodecie.

Wykop pod fundament

Najpierw z terenu, na którym stanie dom, należy zdjąć humus, czyli wierzchnią warstwę gruntu, najczęściej o grubości około 30 cm. Następnie trzeba wybrać grunt, żeby zrobić fundament.

Mechanicznie. Ten sposób wykonania wykopów jest zdecydowanie tańszy, a prace trwają krótko. Na zdjęcie humusu wystarczy godzina lub dwie, wykop pod fundamenty robi się w jeden dzień. Cena wynajęcia sprzętu wraz z operatorem wynosi 31-39 zł/m3 (80-150 zł/godz.); niekiedy jednak będziemy też musieli zapłacić za dojazd.

Ręcznie. Wymaga zaangażowania kilku osób, a prace trwają co najmniej kilka dni. Koszt robocizny zależy od kategorii gruntu na działce i regionu, w którym budujemy. Gdy grunt jest niespoisty zapłacimy 25-38 zł/m3; jeśli jest spoisty, prace są droższe niż z użyciem sprzętu mechanicznego - 58-100 zł/m3.

Czytaj także pozostałe części cyklu Pieniądze leżą na budowie:

Planowanie budowy domu, część 1;