Kalendarz ogrodnika, czyli prace ogrodowe w maju

Kalendarz ogrodnika na maj - o czym warto pamiętać?

Jeśli nie zrobiliśmy tego w poprzednim miesiącu, przycinamy po przekwitnięciu wcześnie kwitnące krzewy ( forsycje , wczesne tawuły , wierzby , migdałki ).

Maj w ogrodzie w sadzie

Ponownie zasilamy drzewa i krzewy owocowe. Okazom posadzonym w tym roku serwujemy dawki mniejsze niż starszym albo wcale ich nie nawozimy. Odchwaszczamy glebę wokół truskawek, a także pod drzewami i krzewami. Usuwamy zbędne odrosty korzeniowe malin i porzeczek. Formujemy młode drzewa, wyginając poziomo ich gałęzie za pomocą klamerek lub obciążników. Prześwietlamy gęste korony, wycinając gałęzie począwszy od wierzchołka. Uzupełniamy ściółkę wokół krzewów borówki amerykańskiej. Rośliny zasilamy odpowiednimi dla nich nawozami. Ściółkujemy rzędy truskawek, gdy zapowiadane są przymrozki, osłaniamy je agrowłókniną, a w czasie suszy - podlewamy.

Maj w ogrodzie warzywnik

Dokarmiamy późne odmiany warzyw zalecaną dla nich dawką nawozu o podwyższonej zawartości azotu lub gnojówką z pokrzyw. Dużo tego pierwiastka potrzebują dynia, cukinia i ogórek. Podlewamy grządki. W suchej ziemi warzywa słabo rosną i łykowacieją. Przerywamy rzędy buraków, marchwi i pietruszki. Buraki możemy przepikować na inne miejsce.

Usuwamy chwasty, które teraz rosną bardzo szybko. W upalny dzień wystarczy ziemię wzruszyć i odkryć ich siewkom korzenie, a zwiędną i już nie odżyją. Siejemy na późny zbiór jesienny marchew, pietruszkę i buraki. Wysadzamy rozsadę selerów i warzyw kapustnych, a w drugiej połowie miesiąca - pomidorów, papryki, bakłażanów i roślin dyniowatych. Siejemy fasolkę szparagową i koper co 2 tygodnie aż do lipca, aby zapewnić sobie długie ich zbiory. Przygotowujemy osłony na wypadek przymrozków: agrowłókninę lub plastikowe butelki. Zabezpieczamy nimi rośliny, gdy nadchodzi mocne ochłodzenie.

Rośliny piękne w maju

Niezapominajka leśna (Myosotis sylvatica)

Maj w ogrodzie ujmuje wdziękiem licznych kwiatostanów (ze względu na ich charakterystyczny kształt botanicy nazywają je sierpikami), na których rozwijają się kwiatki w kolorze błękitnego nieba. Odmiany niebieskie dla urozmaicenia sadzone są też w kompozycjach z odmianami białymi lub różowymi.

Zwykle niezapominajki kupujemy wiosną jako rozsadę, która była wysiewana latem poprzedniego roku.
Na rabacie lub w balkonowej skrzynce dorastają do 2040 cm wysokości i po obfitym kwitnieniu zamierają (są to rośliny dwuletnie). Ale wcześniej same obficie się rozsiewają i w słonecznych lub półcienistych miejscach, gdzie w glebie nie brakuje próchnicy i wilgoci, mogą zadomowić się na stałe. Zasługują na to, by jak najczęściej gościć w naszych ogrodach. Bukieciki tych sympatycznych kwiatków są przesłaniem życzenia: "nie zapomnij o mnie". Warto też pamiętać, że Polsce 15 maja stał się świętem niezapominajki.

Maj w ogrodzie - siewy do gruntu

warzywa: marchew, pietruszka, buraki, ogórki, fasola, koper, dynia, kukurydza cukrowa

kwiaty: nasturcja, maciejka, lewkonia, kosmos, rezeda, groszek pachnący, nagietek

Jakie drzewa i krzewy sadzimy w maju?

W maju kontynuujemy sadzenie drzew, krzewów i bylin. W maju możemy sadzić wiele gatunków drzew i krzewów, szczególnie w obszarach o umiarkowanym klimacie. Oto kilka propozycji:

• Jałowiec pospolity - doskonale nadaje się do formowania i tworzenia żywopłotów. Sadzi się go w miejscach słonecznych lub lekko zacienionych.
• Klon zwyczajny - piękne drzewo, które ozdobi każdy ogród. Wymaga stanowiska nasłonecznionego i gleby o odczynie obojętnym lub lekko kwaśnym.
• Bez czarny - popularny krzew, który doskonale nadaje się do tworzenia żywopłotów lub ozdobienia rabat kwiatowych. Sadzi się go w miejscach słonecznych lub lekko zacienionych.
• Dereń jadalny - to krzew, który obficie owocuje i jest bardzo łatwy w uprawie. Sadzi się go w miejscach słonecznych lub lekko zacienionych.
• Róża - popularny krzew, który przyciąga swoim pięknym kwitnieniem. Sadzi się ją w miejscach słonecznych lub lekko zacienionych.

Warto jednak pamiętać, że wybór konkretnego gatunku drzewa lub krzewu zależy przede wszystkim od warunków klimatycznych i glebowych w danym regionie, a także od indywidualnych preferencji ogrodnika.

Maj w ogrodzie – drzewa iglaste, liściaste i owocowe. Jakie działania będą niezbędne?

Drzewa i krzewy ozdobne liściaste

Przycinamy krzewy, które kwitły przed wypuszczeniem liści np. forsycje, wierzby, wczesne tawuły. Po zabiegu wydadzą dużo nowych pędów, które będą kwitły w przyszłym roku. Skracamy też pędy różom tnąc je na wysokości 30-40 cm około 1cm nad pączkiem skierowanym na zewnątrz krzewu. Usuwamy przy okazji z krzewów wszystkie pędy przemarznięte i chore.
Rozgarniamy kopczyki ziemi, które zabezpieczały gatunki delikatne przed mrozem i nawozimy rośliny nawozem wieloskładnikowym, który płytko mieszamy z ziemią. Najpraktyczniejsze są nawozy wolno działające np. Osmocote, Planton C lub Osmovit bo choć są droższe od tradycyjnych pozwalają oszczędzić pracy.

Iglaki

Sprawdzamy czy na igłach i pędach nie ma przędziorków, tarczników i innych szkodników. W razie potrzeby opryskujemy rośliny odpowiednim preparatem owadobójczym. Szczególnie często atakowane przez przędziorki świerki karłowe warto opryskiwać co jakiś czas profilaktycznie preparatem Provado Plus, Karate, Confidor lub Polysect.

Możemy posadzić nowe rośliny, ale tylko okazy sprzedawane w pojemnikach z dobrze wykształconą bryłą korzeniową, bo jedynie one dobrze się przyjmują i nie są narażone na przeschnięcie. Przed posadzeniem rośliny trzeba podlać, co zapobiega rozrywaniu bryły korzeniowej podczas wyjmowania z pojemników. Niestety ciągle na targowiskach sprzedawane są o tej porze iglaki kopane z gruntu. Choć są stosunkowo tanie nie warto ich kupować, bo wiosna to dla nich pora wypuszczania młodych przyrostów i rośliny źle sobie radzą w tym czasie z odtwarzaniem systemu korzeniowego.

Prace pielęgnacyjne przy drzewach i krzewach owocowych

Gdy drzewom zaczynają pękać pąki przeprowadzamy pierwsze opryski przeciwko chorobom grzybowym np. parchowi, plamistościom i rdzom. Używamy w tym celu Miedzianu, Kaptanu lub innych preparatów grzybobójczych.
Młode drzewka i krzewy zasilamy nawozem azotowym. Przyda się to również nieco starszym okazom rosnącym na słabych glebach. Stosujemy !0-15 dag nawozu na 1m2 powierzchni. Rozsypujemy go w obrębie korony i lekko mieszamy z ziemią.

Maj to czas na sadzenie roślin cebulowych niezimujących w gruncie

Obrywamy kwiaty przekwitających roślin cebulowych, aby nie wysilały się na tworzenie nasion. Ich liście i pędy, zanim zaschną, powinny jeszcze miesiąc odżywiać części podziemne. Rozsadzamy zagęszczone kępy szafirków i cebulic. Rozmnażamy przez podział byliny kwitnące latem i jesienią. Najlepiej robić to w pochmurny dzień. Przy słonecznej pogodzie świeżo przesadzone kępy trzeba cieniować i często podlewać. Wysadzamy do gruntu karpy dalii, kłącza pacioreczników i bulwy mieczyków. Ich liście pojawią się za około 2 tygodnie, gdy miną ostatnie przymrozki. Wysiewamy do gruntu rośliny jednoroczne, którym nie służy przesadzanie, np. groszek pachnący, słonecznik, nasturcję. Siew maciejki i nagietków warto do lata powtarzać co 3 tygodnie.

W drugiej połowie maja sadzimy dalie i pacioreczniki (kanny).

Warzywniak w maju - co robimy? Wysiew roślin jednorocznych i wieloletnich

Na początku miesiąca wysadzamy już do gruntu rozsadę roślin, które nie boją się niewielkich przymrozków, takich jak lwie paszcze, astry chińskie i kocanki ogrodowe. Po 15 maja szałwię, aksamitki, żeniszki i lobelie.
Wysiewamy do gruntu nasturcję, portulakę, kosmos, a także groszek pachnący, lewkonie i słoneczniki oraz wiele innych gatunków. Maciejkę i nagietki warto siać kilka razy, bo szybko przekwitają. Niewielkie rządki tych kwiatów można siać nawet w warzywniku, żeby urozmaicały jego wygląd.

Systematycznie odchwaszczamy zagony z wysianymi i wysadzonymi jarzynami. Najłatwiej zniszczyć małe chwasty wzruszając lekko, ale często ziemię w międzyrzędziach motyką lub pazurkami. Taki zabieg zapobiega też nadmiernemu parowaniu wody z gleby i ułatwia dostęp powietrza do korzeni młodych roślin. Jeśli jest sucho zagony podlewamy, bo siewki i młoda rozsada są bardzo wrażliwe na przesuszenie.

Siejemy marchew, pietruszkę i buraki na późny zbiór jesienny i przerywamy siewki wyrosłe z nasion wysianych w kwietniu.
Sadzimy rozsadę selerów i warzyw kapustnych, a gdy minie niebezpieczeństwo przymrozków - pomidorów i papryki. W połowie maja siejemy do gruntu ogórki, a pod koniec miesiąca wysadzamy przygotowaną wcześniej ich rozsadę. Co dwa tygodnie, aż do lipca siejemy fasolę szparagową i koper.

Rozmnażanie bylin

Kiedy roślinom cebulowym zaczynają przekwitać kwiaty, usuwamy ich główki aby nie traciły energii na wytworzenie nasion. Najlepiej wyłamywać je, a nie wycinać, aby z sokiem na sekatorze nie przenosić groźnych chorób wirusowych, które bezpowrotnie niszczą rośliny. Liście pozostawiamy do czasu, aż zżółkną, by mogły przez kilka tygodni odżywić cebule.
Możemy wysiewać do gruntu wiele gatunków np. złocienie, rudbekie, goździki, smagliczki czy żagwiny. Otrzymamy w ten sposób rozsadę, którą pod koniec lata lub na wiosnę wysadzimy na miejsca stałe. Rośliny będą kwitły pierwszy raz w przyszłym roku.
Wszystkie byliny kwitnące latem i jesienią można teraz rozmnażać przez podział. Najlepiej zrobić to przy pochmurnej pogodzie i obficie podlać nowe kępki po posadzeniu. Warto je też na kilka dni zacieniować agrowłókniną lub gazetami. Ułatwimy im w ten sposób szybkie przyjęcie się na nowym stanowisku.
Wysadzamy do gruntu bulwy i karpy dalii, pacioreczników i mieczyków. Zanim wyrosną z ziemi minie już niebezpieczeństwo przymrozków. Rośliny podpędzone w pomieszczeniach posadzimy w drugiej połowie miesiąca, ale możemy zacząć je hartować. 

Czy w maju można wystawić rośliny doniczkowe na zewnątrz?

Gdy minie niebezpieczeństwo przymrozków (zwykle po 15 maja) wysadzamy na rabatach i w pojemnikach rośliny sezonowe (petunie, pelargonie, niecierpki, fuksje, aksamitki) oraz podpędzone wcześniej dalie, pacioreczniki i begonie bulwiaste. W jednym pojemniku sadzimy rośliny o jednakowych wymaganiach co do oświetlenia i wilgoci. Zanim rośliny powędrują do ogrodu czy na taras, przez dwa tygodnie wystawiamy je codziennie na kilka godzin na powietrze, aby przyzwyczaiły się do chłodu i promieni słonecznych.

W połowie miesiąca możemy posadzić pelargonie, petunie, werbeny i inne rośliny, które boją się przymrozków. Kupione u ogrodnika są zahartowane i mogą od razu nocować na balkonie. Te przechowywane zimą w domu najpierw przez tydzień wynosimy na dzień w lekko ocienione, zaciszne miejsce, a na noc wstawiamy do pomieszczenia, ewentualnie osłaniamy agrowłókniną lub papierem.

Maj w na balkonie - rośliny na balkonach i tarasach

Skrzynki, przed posadzeniem w nich kwiatów sezonowych, powinniśmy starannie umyć wodą z detergentem, aby usunąć zarodniki grzybów. Jeśli kupiliśmy nowe pojemniki sprawdzamy, czy mają otwory odpływowe i w razie potrzeby je udrażniamy. Korzystnie jest zrobienie otworów nie w dnie tylko na ścianie skrzynki 5 cm od dołu. Dzięki temu po podlewaniu część wody pozostaje w skrzynce i przez kilka godzin podsiąka w wyższe warstwy. To gwarantuje bardziej równomierne nawilżanie.
Kupując sadzonki wybieramy te dobrze rozkrzewione, z silnymi sztywnymi pędami i co najmniej kilkoma pąkami kwiatowymi. Rośliny sadzimy w odległości 20-30 cm od siebie, obficie podlewamy i przez pierwszy tydzień chronimy przed ostrym słońcem (np. osłaniając gazetami). po dwóch tygodniach możemy zacząć je nawozić.
Kupujemy i sadzimy

To najlepszy termin, by kupić sezonowe kwiaty; wybierajmy zdrowe i niepodeschnięte. Sadzimy je w czystych skrzynkach z ziemią uniwersalną co 20-30 cm.

Wynosimy pod chmurkę

Hartujemy okazy, które zimowały w domu. Najpierw wystawiamy je na kilka godzin i osłaniamy przed palącym słońcem oraz silnym wiatrem. Warto też skrócić nadmiernie wyciągnięte pędy.
Podlewamy, zasilamy

Posadzone do świeżej ziemi rośliny nie wymagają zasilania przez 10 dni, a po dodaniu do niej nawozu długo działającego - przez 34 tygodnie. Jeśli chcemy by sadzonki szybciej rosły, sięgnijmy po nawóz do roślin zielonych. Bujnemu kwitnieniu sprzyjają natomiast odżywki do roślin balkonowych.

Podlewamy

Dbamy, by ziemia była stale wilgotna. Ułatwią to nam (zwłaszcza na słonecznym balkonie) skrzynki z podwójnym dnem zatrzymujące wodę i niegrożące zalaniem korzeni.

Nawozimy Zasilanie rozpoczynamy dopiero 2 tygodnie po przesadzeniu roślin. Najlepiej działają podawane nawet przy każdym podlewaniu mocno rozcieńczone nawozy wieloskładnikowe przeznaczone do pelargonii lub surfinii.

Maj w domu

Podlewamy, zasilamy

Rośliny nawadniamy regularnie i dość obficie, dbając, by ziemia nie przesychała i nie była zbyt wilgotna. Nadmiar wody wyciekający z doniczki na podstawkę wylewamy po upływie około 20 minut. Roślinom dostarczamy odpowiednich nawozów wieloskładnikowych, np. dla roślin kwitnących, roślin zielonych lub kaktusów.

Korygujemy kształt

Okazy wyginające się  w kierunku światła co dwa tygodnie obracamy inną stroną do okna, by rosły równomiernie w każdą stronę. Doniczki odsuwamy od szyby, żeby słońce nie przypaliło liści. Wiotkie pędy przywiązujemy do podpórki. Nadmiernie długie przyrosty przycinamy w miejscu, gdzie chcemy, by się rozgałęziły, natomiast te, które kierują się do środka rośliny lub krzyżują z głównymi gałązkami, usuwamy.

Pielęgnacja trawnika w maju - jakie działania wykonać?

Kosimy murawę przynajmniej raz w tygodniu, a jeżeli używamy kosiarki z koszem, która zbiera ścięte resztki, raz na miesiąc nawozimy trawę. Będzie ona wtedy gęsta i soczyście zielona.
Podczas ciepłych dni trawnik trzeba podlewać. Najlepiej robić to wczesnym rankiem, gdy rośliny nie są zbytnio nagrzane, a woda nie paruje od razu. Za każdym razem dobrze nawodnione powinno być przynajmniej 10 cm podłoża.

Pielęgnacja oczka wodnego

Jeśli maj jest ciepły trzeba czuwać nad klarownością wody, gdyż przy wysokiej temperaturze bardzo szybko pojawiają się w niej glony. Wyławiamy je jak najszybciej siatką lub stosujemy odpowiednie preparaty chemiczne. Jak najczęściej puszczamy też fontanny i kaskady poruszające wodę, aby była ona dobrze natleniona, co jest niezbędne dla ryb.

Nawożenie roślin

Maj to idealny moment na zasilenie roślin nawozami wieloskładnikowymi, bądź kompostem.

Sprawdzamy, czy na pędach iglaków nie ma przędziorków, tarczników i innych szkodników. W razie potrzeby opryskujemy je.
Młode drzewka owocowe wymagają dostarczenia substancji odżywczych, które zapewnią im nawozy wieloskładnikowe. Rośliny można nawozić po ok. 2 tygodniach od posadzenia, jednak pod warunkiem, że są już dobrze zakorzenione i pobierają składniki pokarmowe z gleby.
Zwolennicy upraw ekologicznych doceniają pokrzywy. Przygotowana z nich gnojówka to świetny, bogaty w azot nawóz do podlewania lub opryskiwania wszystkich roślin poza fasolą, grochem, cebulą i czosnkiem.

Na gnojówkę nadają się pokrzywy, które jeszcze nie wytworzyły kwiatów. Świeżo zerwane tniemy niezbyt drobno, wrzucamy do pojemnika z kamionki lub plastiku i zalewamy wodą (najlepiej deszczówką) w proporcji 1 l wody na 200 g pokrzyw. Pojemnik niezbyt szczelnie przykrywamy i stawiamy w cieniu. Fermentacja trwa dwa, trzy tygodnie. Codziennie trzeba płyn przemieszać, aby ułatwić dostęp powietrza. Gdy przestanie się burzyć i zmieni kolor na ciemny, możemy go używać do podlewania i oprysków, rozcieńczywszy przedtem wodą w stosunku 1 część gnojówki na 10 części wody. 

Szkodniki i choroby roślin groźne w maju

Ślimaki (o tej porze zagrażają głównie funkiom i bratkom): Mesurol Alimax 02 RB, Ślimax 04 GB.

Poskrzypka (uszkadza pąki lilii): Fastac 100 EC, Karate Zeon 050 SC, Sumi-Alpha 050 EC. Mszyce, miodownice, zwójki, gąsienice (na większości roślin): Fastac 100 EC, Kung-Fu 050 CS, Provado Plus AE, Sumi-Alpha 050 EC.

Przędziorki (na wszystkich roślinach): Karate Zeon 050 CS, Kung-Fu 050 CS.

Parch (jabłoń ozdobna, ognik): Zato 50 WG, Captan 50 WP. Plamistości liści (występują powszechnie): Baymat Ultra 0,015 AE, Falcon 460 EC.

Szara pleśń (zwłaszcza w okresie opadów): Teldor 500 SC.

Rdza (malwy, jałowce): Baymat Ultra 0,015 AE, Dithane Neo Tec 75 WG, Score 250 EC. Mączniak prawdziwy (jabłoń ozdobna, berberysy, tawuły, byliny): Baymat Ultra 0,015 AE, Biochikol-K AL.

Zamieranie pędów: chore wycinamy, rośliny opryskujemy, stosując Domark 100 EC, Topsin M 500 SC.

Mączniak rzekomy (pierwiosnki, bratki, róże): Biochikol-K AL, Dithane Neo Tec 75 WG, Mildex 711,9 WG.

Jeśli w majowe wieczory w ogrodzie latają chrabąszcze, sprawdźmy, czy się u nas nie zadomowiły. Dorosłe owady zjadają liście, a ich larwy (czyli pędraki) czynią spustoszenie wśród korzeni, szczególnie traw (murawa odchodzi całymi płatami).

Rośliny, na których żerują dorosłe chrząszcze, opryskujemy preparatem Fastac, a jeśli wykryjemy larwy, podlewamy podłoże roztworem preparatu Pyrinex.

Ekotriki na szkodniki

W ogrodzie. Przędziorki niszczy pożyteczny owad - dobroczynek (preparat Spical Plus), mszyce - złotook pospolity (Chrysopa) i biedronka dwukropka (Aphidalia). Dorosłe miniarki zginą na żółtych tablicach lepowych (Horiver). Warzywa, rośliny ozdobne, drzewa i krzewy owocowe zabezpieczamy przed mszycami, przędziorkami, tarcznikami i misecznikami preparatami Aerozol na mszyce i Afik AE
lub opartym na innowacyjnej technologii 3DISN preparatem Siltac EC (ten po zmieszaniu z insektycydami i akarycydami podnosi ich skuteczność, daje się też łączyć  ze środkami grzybobójczymi). Rośliny wzmacniamy stymulatorem (Biosept Active lub Septovital 200 SL).

Na trawniku. Gdy murawa żółknie, stosujemy nawóz przeciwko żółknięciu trawy, a gdy wystąpi mech - nawóz do traw porośniętych mchem. Krety odstraszy nawóz o zapachu lawendy lub Kretox.

W szklarence. Przed siewem ziemię opryskujemy preparatem Fito doctor, co hamuje rozwój patogenów. Nasiona zaprawiamy stymulatorem NanoGro. Do niszczenia ziemiórek używamy Entonem lub wyłapujemy je na żółte tablice lepowe Horiver. Przyspieszamy wzrost roślin, stosując ProFortum, ProParva lub nawozy humusowe (Ligno Super NPK). Rośliny zabezpieczamy przed chorobami i szkodnikami (Protect Bacter).