Folia grzewcza a mata grzewcza - podobieństwa i różnice

Czym są folie i maty grzewcze?

Na początek warto wyjaśnić, czym właściwie są obie omawiane technologie.

Folia grzewcza to prosty w konstrukcji, cienkowarstwowy system złożony z pełnej matrycy węglowej połączonej pasami miedzi oraz srebra i pokrytej szczelną warstwą folii poliuretanowej (PET). Jej maksymalna grubość to ok. 0,53, mm, a grubość minimalna - zaledwie 0,3 mm, czyli mniej niż kartka papieru. Folię grzewczą można zamontować niemal wszędzie i na każdym etapie budowy czy modernizacji. Bazujący na podczerwieni system działa bezgłośnie, bezemisyjnie, bezobsługowo i energooszczędnie nawet przez ponad 30 lat.

Podobne korzyści oferuje mata grzewcza na podczerwień, którą można porównać z kocem elektrycznym. Zbudowana jest z ultracienkiego przewodu elektrycznego osadzonego na samoprzylepnej siatce z włókna szklanego. Jako elektryczne ogrzewanie podłogowe stosuje się ją przede wszystkim w bezpośrednim montażu pod płytki, zatapiając w warstwie specjalnego kleju. Taka specyfika sprawia, że maty grzewcze sprawdzają się przede wszystkim w łazienkach, kuchniach, korytarzach i innych pomieszczeniach, gdzie projekt zakłada wykończenie podłogi ceramiką.

Folia grzewcza a mata grzewcza - podobieństwa

Porównując oba systemy ogrzewania, można wyróżnić wiele cech wspólnych. Przyjrzyjmy się najważniejszym z nich.

Elektryczne ogrzewanie na podczerwień

Folie i maty grzewcze mają wspólny fundament: należą do kategorii elektrycznego ogrzewania powierzchniowego na podczerwień. Urządzenia te - w przeciwieństwie do systemów konwekcyjnych - błyskawicznie i bezpośrednio ogrzewają daną płaszczyznę, elementy oraz użytkowników w pomieszczeniu. Ciepło odczuwalne jest zaraz po uruchomieniu, a temperatura rozkłada się równomiernie, bez przeciągów, zimnych stref, przesuszonego powietrza. Do zasilania maty wystarczy napięcie znamionowe AC 230 V, a folie mogą być dodatkowo zasilane prądem AC 220 V i 110 V lub DC 12 V i 24 V.

Energooszczędność

Folie grzewcze i maty grzewcze burzą mit o wysokich kosztach ogrzewania elektrycznego. Niemal całą pobrana energię przekształcają w czyste ciepło użytkowe. Nie generują przy tym strat związanych z transportem medium grzewczego (jak w przypadku instalacji wodnych), nie wymagają rozgrzewania systemu, a przy precyzyjnie skonfigurowanej automatyce błyskawicznie reagują na potrzeby użytkownika. Co więcej, mogą pracować strefowo, pozwalając niezależnie sterować temperaturą w poszczególnych pomieszczeniach, a to przekłada się na realne oszczędności. 

Bezawaryjność i brak potrzeby serwisowania

W pompach ciepła czy kotłach nie brakuje elementów mechanicznych i ruchomych, które: a) trzeba regularnie przeglądać, b) mogą ulegać awariom. Tymczasem w foliach i matach grzewczych po prostu nie ma się co psuć. Zbędne okazują się też regularny przegląd i serwisowanie. Oznacza to brak zużycia, brak ryzyka rozszczelnienia, wycieków, zapowietrzenia czy korozji. Folie i maty grzewcze są trwałe i bezawaryjne, a renomowani producenci oferują na nie nawet 30 lat gwarancji. 

Możliwość pełnej automatyzacji

Obie technologie współpracują z termostatami i czujnikami temperatury, umożliwiając precyzyjne zarządzanie temperaturą poprzez automatyczne harmonogramy, cykle pracy, sterowanie strefowe czy zdalną kontrolę przez Wi-Fi. Sposób oraz intensywność pracy maty oraz folii można dostosować do indywidualnych preferencji grzewczych, obecności domowników, taryfy energetycznej czy aktualnego zapotrzebowania energetycznego budynku albo pomieszczenia.

Estetyka i oszczędność miejsca

I mata, i folia grzewcza to systemy „niewidzialne”. Montuje się je pod podłogą lub inną warstwą wykończenia. Nie ingerują przez to w wygląd wnętrza i nie zajmują przestrzeni, czego nie można powiedzieć o tradycyjnych kaloryferach, rurach, rozdzielaczach czy grzejnikach ściennych. Dyskretność systemów docenią zwłaszcza właściciele małych mieszkań, domów modułowych czy apartamentów. 

Bezemisyjność

Folie i maty grzewcze to ogrzewanie ekologiczne o zerowej emisji dwutlenku węgla w miejscu instalacji. Nie wytwarzają spalin, popiołu, pyłów ani dymu. Nie wywołują też ruchu powietrza, ograniczając transmisję kurzu czy alergenów - stanowią przez to idealne rozwiązanie dla alergików, dzieci czy osób z chorobami układu oddechowego.

Bezpieczeństwo użytkowania

Folie grzewcze i maty grzewcze od renomowanych producentów wykonane są z materiałów odpornych na uszkodzenia mechaniczne oraz przegrzewanie. Posiadają także odpowiednie certyfikaty zgodności oraz bezpieczeństwa, np. CE, TÜV, RoHS, a zabezpieczenia temperaturowe w termostatach. Te ostatnie uniemożliwiają osiągnięcie temperatur groźnych dla wykończenia podłogi. Brak otwartego ognia i niska temperatura pracy sprawiają, że systemy te są całkowicie bezpieczne - zarówno dla ludzi, jak i dla zwierząt.

Możliwość integracji z fotowoltaiką

Oszczędności oferowane przez folię i matę grzewczą docenią zwłaszcza posiadacze instalacji fotowoltaicznych. Obie technologie mogą być bowiem skutecznie zasilane energią z paneli PV. W praktyce oznacza to ogrzewanie przy minimalnych lub wręcz zerowych kosztach, dzięki czemu inwestycja zwraca się jeszcze szybciej.

Czym się różnią folia grzewcza i mata grzewcza?

Mimo wielu podobieństw między matą a folią grzewczą występują też zasadnicze różnice. Determinują one przede wszystkim sposób i zasadność stosowania konkretnego rozwiązania. Różnica nie musi oznaczać wady, może natomiast stanowić dla inwestora cenną wskazówkę.

Budowa

Pierwsza fundamentalna różnica odnosi się do budowy systemów. Folia grzewcza składa się z karbonowej matrycy grzewczej wzmocnionej taśmami miedzi i srebra. Całość zamknięta jest między dwiema warstwami trwałej folii PET. Konstrukcja cechuje się wysoką przewodnością cieplną, równomiernym rozkładem temperatury oraz dużą odpornością na mikropęknięcia.

Mata grzewcza to z kolei siatka z włókna szklanego, w której zatopiony został przewód grzewczy. Ma stałą grubość (ok. 3-4 mm) i określone napięcie zasilania. Wybierając matę grzewczą, warto zwrócić na tzw. pamięć kształtu, czyli zdolność przewodu do powrotu do pierwotnego kształtu po odkształceniu. Wysoka wartość tego parametru jest o tyle ważna, że zapobiega miejscowej akumulacji ciepła oraz uszkodzeniom podczas montażu. 

Sposób i zakres montażu

Różnica w budowie maty i folii grzewczej determinuje sposób montażu obu systemów. 

Maty przeznaczone są do bezpośredniego montażu pod płytkami ceramicznymi, gresowymi albo kamiennymi. Wymagają podłoża solidnego i odpornego na nagrzewanie. Montaż ułatwia samoprzylepna siatka rozkładana w kilku rzędach i zatapiana w elastycznym kleju lub masie samopoziomującej przystosowanej do ogrzewania podłogowego. 

Inaczej przebiega instalacja folii grzewczych. 

Po pierwsze: oferują one znacznie szerszy zakres montażu - pod wylewkę, pod panele, deskę warstwową, lustrem, na suficie czy na ścianie. Niektóre dostępne na rynku modele, np. HD-GDC od Heat Decor, nadaje się do montażu w kamperach, samolotach, pojazdach transportowych itd. 

Po drugie: w zależności od wybranego wariantu folii możliwy jest montaż zarówno na sucho (np. pod panelami), jak i na mokro - pod wylewką lub klejem do płytek, ale z użyciem specjalnej siatki montażowej ze stali nierdzewnej. W odróżnieniu od mat grzewczych folia nie posiada przewodu grzejnego, lecz całą powierzchnię emitującą ciepło, co wpływa na bardziej równomierne nagrzewanie i większą elastyczność w planowaniu instalacji. 

Elastyczność montażowa i zastosowanie

Tutaj przewagę bezdyskusyjnie zyskuje folia grzewcza. Dzięki minimalnej grubości i elastyczności można ją docinać i dopasowywać do niemal każdej powierzchni - nawet zakrzywionej czy trudno dostępnej. Świetnie sprawdza się przy montażu punktowym lub strefowym - od nowoczesnych domów jednorodzinnych, mieszkań i biur, po lokale użytkowe, szklarnie, tarasy itp. 

Mimo uniwersalności folia grzewcza nie nadaje się do montażu bezpośrednio pod płytki - tutaj zdecydowanie lepszym wyborem będzie mata grzewcza. Wymaga ona bardziej „klasycznego” podejścia, tzn. instalowania równomiernie na całej powierzchni podłogi bez przecinania. Najczęściej maty instalowane są w pomieszczeniach narażonych na działanie wilgoci, takich jak łazienki, kuchnie czy strefy wejściowe, a także jako uzupełnienie innego źródła ciepła.

Podsumowanie

Folie i maty grzewcze to nowoczesne i energooszczędne systemy ogrzewania na podczerwień. Cechują je bezpieczeństwo i wygoda użytkowania oraz dyskrecja - pracują bezgłośnie i są całkowicie schowane pod wykończeniem. Różnią się natomiast budową, zakresem czy sposobem instalacji, co warunkuje przeznaczenie i elastyczność w zastosowaniach produktu. Nie można w ich przypadku wyróżnić rozwiązania lepszego albo gorszego. Można jedynie stwierdzić, czy system jest dobrze, czy źle dobrany do warunków i wymagań, w jakich ma pracować - nawet przez najbliższe dziesięciolecia.

Tabela 1. Podobieństwa i różnice między folią grzewczą i matą grzewczą

Konsultantem niniejszej publikacji był polski producent ogrzewania podłogowego i innowacyjnych systemów grzewczych na podczerwień - firma Heat Decor.