Okucia okienne

Dawniej, dziś

W oknach produkowanych dawniej, zawiasy (na których wisiały skrzydła) i klamka były oddzielnymi, niewspółpracującymi ze sobą elementami. Zupełnie inaczej wyglądają współczesne okna; wzdłuż całego skrzydła otacza je okucie, zwane obwiedniowym lub obwodowym. Połączone jest z klamką - jej ruch steruje skrzydłem. Kiedy nią poruszamy, elementy ryglujące, rozmieszczone na całym obwodzie skrzydła, przesuwają się i wchodzą w zaczepy na ościeżnicy.

Od tego, jaki rodzaj okuć obwiedniowych zostanie zamontowany w oknie, będzie zależał sposób jego otwierania.

Zwykłe okna w ścianach

W domach montujemy okna rozwieralne (R), uchylne (U) lub rozwieralno-uchylne (R/U). Okna balkonowe  również można otwierać przez rozwieranie skrzydeł, jednak wygodniejsze są takie z okuciami uchylno-przesuwnymi. Skrzydło przesuwne nie jest narażone na zatrzaśnięcie przez wiatr, a po otwarciu zajmuje mało miejsca.

Wielkie okna tarasowe

Do dużych okien tarasowych przeznaczone są okucia podnoszono-przesuwne (w skrócie HS-y lub HST-y). Pozwala to na stosowanie dużych i ciężkich skrzydeł, o ciężarze nawet do 300 kg (co nie jest możliwe w oknach otwieranych tradycyjnie), które lekko przesuwają się na rolkach po aluminiowej szynie, będącej zarazem progiem.

Okna dachowe

Sposób otwierania okna dachowego decyduje o wygodzie jego użytkowania. Najczęściej spotykane są okna obrotowe - z osią obrotu w połowie wysokości skrzydła. Po jego obróceniu górna część odchyla się do wnętrza pomieszczenia, a dolna - na zewnątrz. Okna obrotowe otwiera się za pomocą klamek na dole lub u góry skrzydła. Są też okna obrotowe z podwyższoną osią obrotu (na 2/3 wysokości skrzydła). Okna uchylne mają oś obrotu w górnej krawędzi ramy; powinna ona znajdować się na wysokości głowy stojącego człowieka. Okna uchylne mają klamki w dolnej części skrzydła.  Są też okna uchylno-obrotowe, które łączą właściwości obu tych rozwiązań.

Od rodzaju zastosowanych okuć będzie zależał sposób otwierania okna i wygoda korzystania z niego/Fot.: Velux

Okna obrotowe mogą mieć dolne albo górne otwieranie/Fot.: Velux

Ciekawym rozwiązaniem jest okno-balkon dachowy/Fot.: Fakro

Inne funkcje okuć

Jak już wspomnieliśmy na wstępie - podstawowym i najważniejszym zadaniem okuć jest możliwość sprawnego i komfortowego otwarcia, uchylenia i zamknięcia skrzydła. Na tym jednak ich funkcjonalność się nie kończy. Okucia obwodowe mają modułową konstrukcję, dzięki czemu można "dokładać" do nich dodatkowe elementy - na przykład akcesoria zwiększające wygodę korzystania z okien (ograniczniki otwarcia, hamulce itp.) albo wzmacniające ich konstrukcję, a tym samym także odporność na włamanie. Zastosowanie dodatkowych opcji pozwoli więc znacznie zwiększyć komfort użytkowania okien, a przy okazji - nasze poczucia bezpieczeństwa.

Od lewej: wielostopniowy uchył, element zwiększający nośność okucia/Fot.: Wiknaus

Ile szyb w oknie

Podstawowy zestaw do "zwykłych" okien to dwie szyby po 4 mm, połączone hermetycznie, o współczynniku przenikania ciepła Ug = 1,1 W/(m2K). Inwestorzy budujący nowe domy wybierają raczej okna cieplejsze. Izolacyjność okna najłatwiej poprawić, stosując ciepłe pakiety ze szkłem niskoemisyjnym, dwu- lub trzyszybowe, z przestrzenią międzyszybową wypełnioną argonem.
Jak sprawdzić parametry szyb? Wystarczy spojrzeć na ramkę dystansową pomiędzy szybami. Powinna być na niej wydrukowana nazwa producenta szyby oraz deklarowane współczynniki izolacyjności.

Rys.: Krzysztof Mizgalski