Drzwi w innym miejscu

Zanim ktokolwiek w domu zabierze się do kucia czy cięcia muru, powinien wiedzieć, że dodatkowy otwór na drzwi inaczej wykonuje się w ścianie działowej, a inaczej w ścianie konstrukcyjnej, czyli nośnej. W ścianie działowej wystarczy wzmocnienie nadproża prętami stalowymi, które zapobiegają ewentualnym pęknięciom tynku nad drzwiami, natomiast w ścianę nośną należy przed wykuciem otworu wbudować odpowiednią belkę nadprożową. Nowe nadproże musi przenieść obciążenia ze stropu i wyższych partii budynku na pozostałe części ściany.

Przed wykuciem otworu

Koniecznie trzeba sprawdzić, czy ściana jest nośna, czy działowa. Wstępnie można to zrobić, mierząc jej grubość - ściany konstrukcyjne zazwyczaj mają grubość powyżej 20 cm, działowe - nie więcej niż 15 cm. Najlepiej jednak upewnić się co do wstępnej diagnozy, sprawdzając ścianę w projekcie domu, a w razie jakichkolwiek wątpliwości - poradzić się konstruktora.

- Zmiana miejsca drzwi może pociągnąć za sobą dodatkowe przeróbki. Warto o nich wiedzieć zawczasu, dlatego trzeba sprawdzić:

- Czy w ścianie nie biegną przewody instalacyjne (rury, kable elektryczne, przewody antenowe). Jeśli tak, to trzeba je będzie przełożyć w inne miejsce. Przewody i kable są prowadzone 20-30 cm pod sufitem (znajdą się nad otworem, więc mogą pozostać), ale także na dole ściany (te będą wymagać przełożenia). Wtedy po obu stronach otworu, w odległości 20 cm od jego krawędzi, umieszcza się nowe gniazda, z których prowadzi się obejście, czyli dodatkowy przewód w rurce umieszczonej pod progiem drzwi.

- Czy nie ma różnicy poziomów podłóg po obu stronach muru. Jeśli są, to wysokość osadzenia belki nadprożowej należy obliczyć od poziomu wyższego, a w miejscu zmiany poziomów - zaplanować w podłodze odpowiednią listwę. Miejsce po usuniętym fragmencie ściany trzeba będzie uzupełnić posadzką albo przykryć odpowiednio szeroką deską progową.

- Czy klamka nowo wstawionych drzwi nie będzie obijać innej ściany. Jeśli tak, to warto odsunąć planowane drzwi na odpowiednią odległość od tej ściany.

Kolejność prac

Przed przystąpieniem do wykuwania otworu w ścianie nośnej należy ją odpowiednio wzmocnić przez osadzenie po obu jej stronach belek nadprożowych.

- Wzmocnienie nadproża. Najpierw nad planowaną górną krawędzią ościeżnicy (czyli na wysokości 210 cm) należy wykuć po jednej stronie ściany bruzdę na belkę nadprożową. Bruzda powinna mieć głębokość równą połowie grubości ściany i długość odpowiadającą szerokości przyszłego otworu powiększonej o 10 cm z każdej strony. Wysokość bruzdy dostosowuje się do wysokości belki nadprożowej (może to być stalowy dwuteownik wysokości 120 mm, prefabrykowane nadproże żelbetowe wysokości 190 mm lub belka stropowa typu teriva o wysokości 240 mm z nadbetonem).

Najwygodniejsze jest zastosowanie nadproża stalowego, które wystarczy osadzić w bruździe, podklinować i wypełnić zaprawą miejsca oparcia. Kolejność robót powinna być następująca:

1) belkę owinąć siatką tynkarską,

2) nałożyć zaprawę na wierzch belki,

3) włożyć belkę w bruzdę, podklinować ją na obu końcach i wypełnić puste miejsca zaprawą.

Kiedy zaprawa zwiąże, w ten sam sposób osadza się belkę po drugiej stronie ściany. Po 2-3 dniach można zacząć wykuwać otwór.

- Wykuwanie otworu. Wykuwanie otworu drzwiowego zaczynamy od wyznaczenia jego zarysu, który powinien być z każdej strony o 2-3 cm większy od wymiarów zewnętrznych ościeżnicy. Wzdłuż tych linii (z obu stron) wykonuje się następnie nacięcia tarczą diamentową lub dłutem zamontowanym w młotowiertarce.

Uwaga! Wykuwanie otworu bez wykonania nacięć na jego obwodzie kończy się najczęściej poluzowaniem cegieł i pęknięciami tynku poza otworem.

Następnie wykonuje się duży otwór u góry planowanego wykucia, co znacznie ułatwia usunięcie pierwszej warstwy cegieł. Kolejne warstwy łatwo będzie wyjąć, jeśli ze spoin wykuje się zaprawę (należy unikać rozbijania kolejnych cegieł - łatwiej usunąć zaprawę i wyjmować całe cegły, niż kruszyć je po kawałku).

Uwaga! W ścianach z betonu komórkowego można posłużyć się piłą do przecinania bloczków.

- Obróbka ościeża. W zależności od rodzaju drzwi i grubości ściany, w otworze montuje się ościeżnicę metalową (którą najczęściej zalewa się zaprawą) albo drewnianą, którą mocuje się na piankę montażową lub kotwy (ciężkie, masywne drzwi mocuje się na specjalne kotwy).

Aby można było osadzić ościeżnicę drewnianą, wykuty otwór trzeba wyrównać. Do wyrównania i otynkowania okolicy otworu najlepiej użyć gotowej gipsowej mieszanki tynkarskiej, która nie wymaga narzucania (a więc roboty da się przeprowadzić bez zachlapania tynkiem otoczenia otworu).

Jeśli planujemy zamontowanie ościeżnicy metalowej, wykuty otwór nie wymaga wyrównywania, gdyż profil metalowej ramy od razu mocuje się zaprawą cementową, którą wlewa się od góry i zagęszcza lekkimi uderzeniami młotka w ramę. Aby zaprawa nie wypływała na zewnątrz, po bokach ramy ustawia się deski.

- Osadzanie ościeżnicy. Do osadzania drzwi najczęściej stosuje się obecnie pianki montażowe. Kolejność prac jest następująca:

1. Złożyć na leżąco ościeżnicę z klockami dystansowymi i sprawdzić, czy ma kąty proste.

2. Zmontowaną zabezpieczyć taśmą malarską i folią przed agresywnym działaniem pianki.

3. Zabezpieczoną ościeżnicę ustawić pionowo w otworze, po czym skorygować jej ustawienie klinami i podkładkami, używając poziomnicy; szerokość szczeliny między ościeżem a ościeżnicą powinna wynosić 10-15 mm.

4. W ościeżnicę wstawić trzy poziome rozpórki oparte końcami na deskach dla ochrony ościeżnicy przed zniszczeniem. Ościeżnica musi pozostać rozparta do czasu stwardnienia pianki, by ta nie odkształciła jej podczas rozprężania.

5. Szczelinę między murem a ościeżnicą zwilżyć wodą i wypełnić pianką niskoprężną.

Nowe drzwi w ścianie działowej

Montuje się je znacznie łatwiej i szybciej niż w murowanej ścianie konstrukcyjnej. Trzeba tylko pamiętać, że:

- W ścianach działowych otwór powinien być o 6-8 cm wyższy niż wynosi wysokość drzwi liczona łącznie z ościeżnicą, gdyż zamiast belki trzeba będzie umieścić w nim odpowiednio zbrojone nadproże.

- Zbrojenie nadproża zapobiega ewentualnym pęknięciom tynku nad drzwiami oraz osunięciu się cegieł i poprzeczki ościeżnicy. Wykonuje się je z dwóch prętów zbrojeniowych o średnicy 10-12 mm umieszczonych w warstwie zaprawy cementowej grubości około 5 cm. Pręty osadza się w bruzdach wykutych po bokach otworu, podpiera deską szalunkową, następnie nakłada na deskę warstwę zaprawy i wyrównuje ją wzdłuż górnej krawędzi otworu. Gdy zaprawa stwardnieje, szalunek się zdejmuje (górna krawędź otworu jest wtedy wyrównana i gładka). Po zamocowaniu prętów boki otworu wyrównuje się i wykańcza tynkiem - najlepiej gotowym tynkiem gipsowym.

- W cienkich ścianach (o grubości łącznie z tynkiem do 15 cm) można zamontować specjalną ościeżnicę o regulowanej szerokości. Wtedy nie trzeba będzie wykańczać opaskami ościeża drzwi.