Dach: jakie pokrycie będzie najlepsze?

Jak dopasować pokrycie do domu?

Fot powyżej: jeśli wyboru pokrycia nie narzucają nam warunki zagospodarowania przestrzennego, zdecydujmy się na to, które najbardziej nam się podoba i pochodzi od znanego oraz cieszącego się dobrą opinią producenta.

Wybierając i kupując projekt domu z katalogu, mamy podane ogólne informacje dotyczące pokrycia dachu. Najczęściej jest to dachówka ceramiczna, bez wskazania konkretnego produktu i koloru. Architekt jedynie sugeruje nam rodzaj pokrycia, a do nas należy decyzja, jaki model wybrać.
Na rynku jest coraz większy wybór pokryć w różnych kolorach i wykończeniach. Zawsze jednak pokrycie dachu powinno pasować do całego budynku. Pewne rozwiązania wykluczymy na samym początku, gdyż po prostu nie będą pasowały do charakteru domu. Kształt i kolor pokrycia muszą tworzyć ład architektoniczny wraz z całą bryłą budynku. Decydując się na projekt przygotowywany na indywidualne zamówienie, nie będziemy mieć takiego dylematu, gdyż architekt zasugeruje najkorzystniejsze pokrycie.

Inaczej ma się sprawa, jeżeli kupimy projekt gotowy. Jeżeli kolor pokrycia możemy zmienić bez konsekwencji, to jego rodzaj już niekoniecznie. Może się to wiązać z wieloma nieprzewidzianymi problemami. Załóżmy, że podoba nam się dachówka karpiówka (dachówka płaska ceramiczna, nie zachodzi na siebie tylko się styka, nazwa nawiązuje do kształtu dachówki, która przypomina rybią łuskę), a w projekcie wskazano dachówkę ceramiczną.  Teoretycznie wszystko się zgadza, ale ciężar wykonanego z niej 1 m2 pokrycia jest o około 50% o większy od dachówki ceramicznej zakładkowej, którą miał na myśli projektant. Położenie dachówki karpiówki może wiązać się z koniecznością wprowadzenia zmian konstrukcyjnych więźby dachowej, a niekiedy całego budynku. Oznacza to dodatkowe koszty, gdyż takie zmiany musi wprowadzić projektant. Wprawdzie konstrukcja dachu jest zaprojektowana z zapasem na dodatkowe obciążenia, między innymi ocieplenie, deskowanie, podbitkę, ale jest to jednak za mało, aby przenieść masę dachówki karpiówki.

Warto wziąć pod uwagę także koszty. Na dachach prostych bardziej ekonomiczne jest pokrycie z większych elementów, które szybciej się układa. Na skomplikowanych - z małych elementów, dzięki którym mniej będzie odpadów po przycinaniu.

Jak wybierać materiał na dach?

Fot powyżej: kolor i faktura pokrycia to zdecydowanie kwestia gustu. Na pewno nie mają one wpływu na szczelność i trwałość dachu. Fot niżej: jeśli trudno nam wyobrazić sobie jak będzie wyglądało wybrane pokrycie na dachu możemy skorzystać z wizualizatora. Fot. najniżej: przy wyborze materiału na dach, trzeba uwzględnić nie tylko jego wygląd i cenę, ale także ciężar i kąt nachylenia dachu.

Przy wyborze pokrycia dachu należy pamiętać, że materiały są wykończone różnego rodzaju powłokami. Mały kąt nachylenia połaci (25-30?) będzie wymagał powłoki bardziej wytrzymałej, aby wszystkie zanieczyszczenia z powietrza łatwiej spływały z dachu. Na takie dachy odpowiednia będzie dachówka ceramiczna z powłoką glazurowaną lub półmatową. Przy kącie nachylenia dachu 35-45? i większym można położyć dachówki betonowe i blachodachówkę oraz dachówki ceramiczne matowe.
Na estetykę pokrycia dachowego wpływa również mech, który może pojawić się z upływem czasu. Dotyczy to zwłaszcza połaci o małym kącie nachylenia i tych usytuowanych od północy i północnego-wschodu oraz działek z wysokimi drzewami. Usunięcie go wymaga wynajęcia ekipy, która umyje dach, a dachówkę cementową oraz blachodachówkę dodatkowo zaimpregnuje przy użyciu odpowiednich preparatów.

Fot.: Blachy Pruszyński

Wybierając i kupując pokrycie, warto szczegółowo wypytać sprzedawców w hurtowniach specjalizujących się w sprzedaży pokryć dachowych (polecamy bazę na stronie internetowej Polskiego Stowarzyszenia Dekarzy www.dekarz.com.pl) o parametry, gwarancję, trwałość i porównać ceny. Jednak przy wyborze rzadko kiedy zdajemy sobie do końca sprawę, jak będzie ono wyglądać na naszym dachu. Wybór z katalogu może być mylący, jeśli chodzi o kolor i odcień. Druk na papierze zawsze odbiega od rzeczywistości. Efekt końcowy może być inny niż zamierzony, a gwarancje zazwyczaj nie obejmują odstępstw kolorystycznych.

Znacznie lepiej wybrać się do profesjonalnej hurtowni dachowej ze specjalną ekspozycją. Wtedy można się przekonać, jak wielki jest wybór pokryć dachowych. Z fragmentami pokryć ułożonych na stojakach w hurtowni  jest jednak podobnie jak z katalogiem - z tą różnicą, że kolory mogą się różnić ze względu na oświetlenie. Dlatego warto poprosić o wizualizację domu z zastosowaniem danego modelu pokrycia lub też samemu ją przygotować przy wykorzystaniu programów komputerowych, zamieszczonych na stronach internetowych producentów.

Zawsze też warto pojechać i zobaczyć budynek referencyjny wybranego dekarza. Każda firma ma takie domy w swoim portfolio. Sprzedawcy pokryć dachowych znają adresy zrealizowanych inwestycji i chętnie udostępnią je nowym klientom, aby można było zobaczyć, jak wygląda model dachówki czy blachy po ułożeniu na dachu. Przy okazji można zapytać właścicieli, jak sprawuje się dach i czy są z niego zadowoleni. Dach jest najdroższym elementem konstrukcji domu. Nie warto więc na nim oszczędzać, ponieważ najczęściej oznacza to konieczność szybkiego remontu.

Fot.: Ruukki

Polskie Stowarzyszenie Dekarzy jest instytucją, która wprowadziła na rynek pierwszą Książkę serwisową dachu. Każdy inwestor może poprosić o taką książkę w składzie budowlanym lub bezpośrednio w stowarzyszeniu (www.dekarz.com.pl) i otrzymać ją bezpłatnie. Książka zawierać będzie niezbędne informacje dotyczące dachu: dane wykonawcy, dane inwestora, opis techniczny dachu, gwarancję i serwisowanie, przeglądy okresowe, naprawy i ewentualne dodatkowe prace wykonane na dachu.

Kiedy warto zmienić rodzaj pokrycia?

Fot. powyżej: warto rozważyć zmianę pokrycia zapisanego w projekcie, jeśli mamy dobrego dekarza, który specjalizuje się w jego układaniu.

Informacja o tym, jakim materiałem ma być kryty dach naszego domu, jest zapisana w projekcie architektoniczno-budowlanym. Zmiana koloru to jedynie kosmetyka. Naprawdę inaczej będzie wyglądał dach - nawet w tym samym co u sąsiada kształcie i kolorze - gdy wybierzemy inny model tego samego pokrycia. Jeśli jednak i to za mało, można zmienić również materiał, z którego jest wykonane. Trzeba jednak pamiętać, że jego ciężar ma znaczenie dla poprawnego zaprojektowania i wykonana dachu. To także gwarancja naszego bezpieczeństwa, za które odpowiedzialność bierze projektant. Dlatego nie wolno samemu dowolnie zmieniać pokrycia dachowego. Są jednak sytuacje, w których warto to zrobić. Oczywiście ma to swoje konsekwencje, dlatego do podjęcia takiej decyzji trzeba mieć ważny powód.

Najczęściej inwestorzy decydują się na taki krok ze względu na koszty. Jeśli podstawowym kryterium jest cena, najlepiej sprawdzić dostępność materiałów w okolicy oraz umiejętności lokalnych wykonawców. Warto rozważyć zmianę pokrycia, jeśli mamy okazję kupić inne w promocyjnej cenie. Równie dobrą okazją na zamianę pokrycia jest znalezienie dekarza z długoletnim doświadczeniem i odpowiednimi referencjami, który specjalizuje się w układaniu wybranego rodzaju pokrycia. Warto zlecić mu zakup materiału na dach.

Zamiana pokrycia najbardziej opłaca się jednak wtedy, kiedy wybrane przez nas jest lżejsze niż zaplanowane przez architekta. Wówczas nie będzie konieczne sprawdzanie przez konstruktora nośności więźby dachowej. Jeśli nowe pokrycie będzie cięższe,  trzeba będzie zapłacić za dodatkowe obliczenia i - ewentualnie - przeprojektowanie dachu.

Na pewno nie warto korzystać z okazji zakupu tanich materiałów, jeśli trzeba je będzie sprowadzać z drugiego końca Polski. Ich transport z pewnością pochłonie spodziewane zyski.

Jakich formalności trzeba dopełnić przy zmianie pokrycia dachowego?

Każda zmiana w projekcie, w tym ta dotycząca rodzaju pokrycia dachowego, powinna być konsultowana z architektem lub konstruktorem. Może się bowiem okazać, że nowy materiał na dach wymaga innego kąta nachylenia połaci lub rodzaju wstępnego krycia. Z kolei zamiana pokrycia dachu lżejszego na ciężkie, na przykład blachodachówki na dachówki ceramiczne wymaga ingerencji w konstrukcję więźby dachowej, przede wszystkim zwiększenia jej nośności. Jeśli jednak będziemy brać pod uwagę zmianę rodzaju pokrycia, musimy pamiętać, że formalności trzeba powierzyć osobie z odpowiednimi uprawnieniami.

Przed rozpoczęciem budowy. Zmiany w projekcie można przeprowadzić na etapie adaptacji. Zmiana pokrycia i kąta nachylenia dachu do 5° to standardowa zmiana, na którą autor projektu udziela zgody, dołączonej do dokumentacji. Większa różnica może spowodować zaburzenie proporcji i wyglądu całego budynku. Jeśli zaś chodzi o inny rodzaj materiału na dach, to autorzy zgadzają się na nią pod warunkiem, że zastosowane materiały będą miały takie same parametry.

W czasie budowy. W świetle obowiązujących przepisów istnieje konieczność ścisłego trzymania się parametrów znajdujących się w projekcie domu. Jeżeli są to zmiany nieistotne - takie jak kolor dachu czy zastosowanie pokrycia lżejszego niż to, które  jest w projekcie - możemy je przeprowadzić bez żadnych formalności, nie narażając się na przykre konsekwencje. Poprawki do dokumentacji w trakcie trwania budowy wprowadza kierownik budowy lub inspektor nadzoru przez dokonanie wpisu do dziennika budowy.

Istotne odstępstwa od projektu dotyczą przede wszystkim zmiany nachylenia połaci lub wysokości dachu (wpływa na kubaturę). Jeżeli w trakcie prac budowlanych dojdzie do takich odstępstw, należy zwrócić się do uprawnionego projektanta o naniesienie na dokumentację wprowadzonych zmian. Jeżeli tylko będą one zgodne z wydaną decyzją o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu, można dalej prowadzić prace na dachu. Budowę rozpocząć czy wznowić można jedynie wtedy, kiedy uzyska się wszystkie wymagane zgody. W przeciwnym razie roboty te będą traktowane jako samowola budowlana.