Dachówki na każdy dach

Dachówka była i jest popularna wszędzie tam, gdzie znajdują się wystarczająco urodzajne złoża gliny – surowca, z którego jest produkowana. Zarówno brak bogatych złóż gliny, jak i próba obniżenia kosztów skłoniły do podjęcia produkcji dachówek z betonu, które od 1844 roku pojawiają się na naszych dachach.

Dachówki niezależnie od materiału, z którego są wykonane są dość drogie. Obecnie jednak inwestorzy mają coraz większą świadomość tego, że na pewnych inwestycjach lepiej nie oszczędzać. Dobra jakość produktów – w tym dachówek – broni się sama, zwłaszcza jeśli jest potwierdzona opiniami innych budujących. Zamiast oszczędzać na materiałach i wykonawcach, lepiej ograniczyć stopień skomplikowania bryły domu, ponieważ o kosztach wykonania dachu w znacznym stopniu przesądza jego kształt. Koszty krycia dachu o podobnej powierzchni, ale innym kształcie takim samym materiałem mogą się bardzo różnić. Im więcej jest załamań połaci, tym więcej potrzeba akcesoriów i tym więcej powstaje odpadów, a wykonanie jest bardziej pracochłonne i droższe.

Dachówki ceramiczne czy betonowe?

Wiele czynników wpływa na wybór materiału. Jeśli więc nie mamy konkretnych wymagań, warto zdecydować się na dachówki ceramiczne. Są lżejsze od betonowych i dłużej zachowują estetyczny wygląd. Ponadto mamy dużo większy wybór kształtów i kolorów takich dachówek, więc łatwo będzie dopasować model do dachu.

Ważnym argumentem jest też usytuowanie budynku i warunki atmosferyczne w okolicy, jak chociażby umiejscowienie w pobliżu akwenów wodnych czy w terenie zalesionym. Wtedy dachówki są bardziej narażone na działanie czynników zewnętrznych. Warto rozważyć zakup dachówek ceramicznych z powłoką glazurowaną lub angobowaną. Są one odporniejsze niż dachówki betonowe na zabrudzenia, korozję biologiczną, porastanie mchem, trwalszy kolor, co bezpośrednio wpływa na estetykę dachu.

Dachówki mają jedne z najdłuższych na rynku gwarancji – ceramiczne – aż do 50 lat, betonowe – do 30 lat. Nie oznacza to jednak, że po upływie tego czasu mamy dach do wymiany. Dobre parametry techniczne produktu potrafią zapewnić jego bardzo długą żywotność. Do dziś można spotkać wiele ponad stuletnich domów z dachami krytymi dachówkami betonowymi w dobrym stanie. Przy tak długiej gwarancji to, czy wybierzemy ceramikę czy beton, właściwie nie ma znaczenia pod warunkiem, że dachówki są dobrej jakości.

Firma, która udziela długich gwarancji na swoje produkty, proponuje gotowe, systemowe rozwiązania, które podnoszą już i tak wysokie parametry techniczne dachu. Zachęca klientów do zakupu nie tylko dachówki podstawowej, ale również akcesoriów dachowych, które w znacznym stopniu wpływają na szczelność i trwałość dachu.

Istotne parametry dotyczące dachówek

Nasiąkliwość. Ten parametr wiąże się z trwałością pokrycia dachowego. Ogólnie można powiedzieć, że im niższy wskaźnik nasiąkliwości, tym lepiej, ponieważ mniejsza jest wtedy zdolność materiału do wchłaniania wody. Nasiąkliwość dachówek podawana jest w procentach, wskazujących przyrost masy materiału po zanurzeniu go w wodzie. Gdy przy charakterystyce dachówki znajduje się opis, że nasiąkliwość wynosi 6%, oznacza to, że po zanurzeniu w wodzie jej masa wzrośnie właśnie o 6%.

Warto jednak podkreślić, że nasiąkliwość dachówek w żadnym stopniu nie wpływa na szczelność pokrycia, wiąże się natomiast z odpornością na działanie mrozu.

Mrozoodporność. Dach nieustannie poddawany jest działaniu różnych czynników atmosferycznych, w tym niskich temperatur. Z tego powodu znaczący wpływ na trwałość pokrycia ma mrozoodporność. Zgodnie z przyjętymi standardami, właściwości mrozoodporne mają te materiały, u których wielokrotnie przeprowadzony proces zamrażania i odmrażania nie wywołuje uszkodzeń ani żadnych zmian w wyglądzie.

Dla dachówek podaje się najczęściej liczbę cykli, podczas których badany model jest poddawany na przemian ujemnym i dodatnim temperaturom. Według obowiązujących norm, produkt uważany jest za mrozoodporny, gdy po 50 cyklach nie stwierdzono uszkodzeń materiału. W praktyce technologia produkcji dachówek pozwala osiągnąć nawet trzykrotnie wyższą wartość tego parametru. W dachówkach najwyższej jakości nawet po 150 cyklach nie obserwuje się żadnych defektów w ich strukturze.

Ceramika z angobą lub glazurą

Główny surowiec potrzebny do wyrobu dachówek ceramicznych to glina o małej zawartości margla. Do przygotowanej z niej masy dodaje się uszlachetniacze, poprawiające jakość (np. kwarc, mączkę ceglaną). Od rodzaju gliny, dodatków i substancji nanoszonych na powierzchnię dachówek przed wypalaniem zależy ich kolor.

Dachówki w kolorze naturalnym są przeważnie ceglastoczerwone; barwę taką nadają im zawarte w glinie związki żelaza. Pozostałe naturalne kolory to odcienie żółci i szarości. Uzyskanie innych kolorów niż naturalne wymaga angobowania lub glazurowania. Wybór pomiędzy tymi dwiema opcjami to głównie kwestia estetyki.

Zastosowanie konkretnego rodzaju powłoki przekłada się również na ochronę dachu przed zabrudzeniami. Dachówki ceramiczne w wersji glazurowanej lub angobowanej dobrze sprawdzają się na dachach domów ulokowanych w pobliżu lasu. Na gładkiej, jednorodnej powierzchni zostaje zminimalizowana możliwość osadzania się mchów i porostów. Dachówki z takimi powłokami mają także większą zdolność samooczyszczania. Spływające po nich krople deszczu usuwają z powierzchni zgromadzone na niej zabrudzenia.

Angobowanie. Polega na powlekaniu powierzchni wysuszonych dachówek cienką warstwą oczyszczonej, uszlachetnionej, upłynnionej gliny i wypalaniu razem z nią. Angobowane dachówki są gładsze i odporniejsze na zabrudzenia niż naturalne, mają też więcej kolorów (najpopularniejsze to odcienie czerwieni i brązu, ale są też antracytowe, czarne, zielone; można też – stosując dwa rodzaje angoby – otrzymywać dachówki cieniowane; są także angoby bezbarwne, pełniące jedynie funkcję ochronną). Dachówki z angobą szlachetną (z większą zawartością kwarcu) są bardziej błyszczące niż te z angobą zwykłą.

Glazurowanie. Glazura to wypalana masa ceramiczna z dodatkiem glin barwiących, pigmentów i szkliwa. Glazura w porównaniu z angobą ma więcej domieszek szklanych, które nadają dachówkom silniejszy połysk. Może być bezbarwna (nie zmienia naturalnej barwy, ale ją pogłębia i nadaje połysk) lub kolorowa (oprócz typowych kolorów dachówkowych dachówki szkliwione bywają – podobnie jak angobowane – niebieskie, granatowe czy czarne). Dachówki szkliwione są odporniejsze na wilgoć i zabrudzenia niż angobowane.

Są też dachówki barwione w masie, które mają jednolitą barwę w całym przekroju. Dzięki temu unika się stosowania dodatkowych zabiegów polegających na zamalowywaniu dociętych krawędzi dachówek, których korpus ma naturalny kolor wypalonej gliny. Tu niezwykle pomocne są farby akrylowe w kolorze angoby lub glazury, dzięki którym można zniwelować gliniany kolor. Montowanie na połaci dachówek barwionych w masie w efekcie oszczędza czas pracy dekarza, a tym samym zmniejsza koszt instalacji dachu.

Tego rodzaju produkty są również doskonałym wyborem na dachy, które są narażone na uszkodzenia mechaniczne. Ewentualne uszkodzenia produktów wykonanych tradycyjną metodą, większe zarysowania lub ukruszenie się fragmentu dachówki odsłonią środek w naturalnym, glinianym kolorze. Dachówka barwiona w masie pomoże uniknąć wymiany pojedynczych sztuk w razie powstania na połaci drobnych uszkodzeń.

Harmonijne połączenie

Połączenie rynny połaciowej z dachówką ceramiczną nie tylko zachwyca estetyką, ale i spełnia wymagania funkcjonalne. Kształt litery V na dachówce przyciąga wzrok oraz pełni istotną rolę konstrukcyjną. Całość systemu gwarantuje harmonię zarówno pod względem wizualnym i technicznym. Ukryta konstrukcja rynny podkreśla minimalistyczny, elegancki wygląd dachu pokrytego nowoczesną dachówką, doskonale komponującego się z bryłą budynku. To rozwiązanie, które spełni oczekiwania najbardziej wymagających inwestorów.

Beton z powłoką lub barwiony w masie

Dzięki nowoczesnej technologii dachówki betonowe są dostępne w wielu atrakcyjnych barwach. Dodatkowo ich wygląd uatrakcyjniają specjalne powierzchnie. Efektownie wydobywają one głębię koloru wybranego pokrycia. Dodatkowo każda z powierzchni oferuje nieco inną estetykę.

Tradycyjną powłoką na dachówkach betonowych jest farba akrylowa, ale coraz częściej są to powłoki polimerowo-akrylowe z dodatkami, które nadają wyrobom gładszą powierzchnię i zmniejszają jej podatność na zabrudzenia oraz niekorzystny wpływ czynników atmosferycznych. W niektórych modelach dachówek, zanim wykończy się je powłoką dekoracyjną, nanosi się warstwę mikrobetonu, który zasklepia wszystkie pory w zewnętrznej warstwie wyrobu, tworząc bardzo gładką i bardziej wytrzymałą powierzchnię. Niektóre powłoki mają dodatki uszlachetniające, które nabłyszczają powierzchnię dachówki. Inne z kolei dzięki pigmentom odbijającym promieniowanie cieplne sprawiają, że dach mniej się nagrzewa.

Podobnie jak dachówki ceramiczne, również betonowe mogą być barwione w masie.

Dachówki faliste lub płaskie

Decydując się na klasyczną bryłę budynku, powinniśmy pamiętać, jak ważna jest spójność wszystkich elementów, w tym pokrycia dachowego. Domy o małych, prostych i jednorodnych dachach, np. w stylu nowoczesnej stodoły czy dworkowym, korzystniej będą prezentowały się z dachówką falistą, która uczyni je optycznie większymi i bardziej solidnymi. Zagłębienia i grzbiety profilowanej dachówki, efektownie odbijają światło, a cały dach mieni się światłocieniem. Wyjątkiem jest tu dachówka karpiówka. Ze względu na kształt oraz wymiary uznawana jest za najbardziej plastyczną z dachówek. Stanowi idealne rozwiązanie dla dachów o skomplikowanej, wymyślnej konstrukcji, na przykład z wolim okiem lub stożkowych.

Dobrą propozycją dla wszystkich, którym opatrzyły się już pofalowane kształty pokryć dachowych, są materiały o prostej, geometrycznej formie z gładką powierzchnią. Dachówki płaskie to rozwiązanie, które szczególnie dobrze sprawdzi się w przypadku dachów wieńczących domy o nowoczesnym charakterze. Duże, jednorodne połacie stają się dzięki nim jeszcze bardziej przestrzenne i plastyczne. Budynki nimi pokryte zyskują ponadto minimalistyczny i elegancki wygląd.

Chociaż pokrycia, które tworzą fale na połaci dachu to tradycja, wielu zwolenników mają też pokrycia z płaską powierzchnią.

Dachówki na elewacji

Coraz częściej możemy spotkać projekty budynków, które uwzględniają zastosowanie dachówek na ścianach zewnętrznych. Dzięki takiemu rozwiązaniu, jeden element domu płynnie przechodzi w drugi, a bryła wykończona jednakowym materiałem staje się bardziej spójna i estetyczna.

Producenci dachówek stawiają na prostotę, estetyczny minimalizm i ergonomię proponowanych rozwiązań. Stąd właśnie rosnąca popularność dachówek płaskich, które idealnie współgrają z nowoczesną architekturą. Projektanci cenią je głównie za efekt jednolitych powierzchni połaci dachu oraz możliwość ułożenia ich także na elewacji. Dzięki takiemu zabiegowi bryła budynku sprawia wrażenie harmonijnej i minimalistycznej, tak pożądanej we współczesnej architekturze.

Zamiana ceramiki na beton

O ile kolor pokrycia możemy zwykle zmienić bez konsekwencji, to jego rodzaj już niekoniecznie. Może się to wiązać z pewnymi problemami. Jednym z nich jest ciężar pokrycia, który powinien być dopasowany do wytrzymałości konstrukcji dachu. Pod tym względem dachówka ceramiczna należy do najcięższych, ponieważ jej waga wynosi 40-50 kg/m2. Na to, ile waży 1 m2 pokrycia, wpływ ma kształt i wielkość elementów. Przykładowo, 1 m2 pokrycia z dachówki holenderki waży ok. 40 kg, natomiast z karpiówki zdecydowanie więcej, bo aż ok. 70 kg.

Różnice w ciężarze poszczególnych dachówek betonowych są na tyle nieznaczące (37-52 kg/m2), że nie warto przy ich wyborze kierować się tylko wagą. Jeśli jednak chcemy zamienić lżejszą dachówkę betonową na dachówkę karpiówkę, może się to wiązać z koniecznością wprowadzenia zmian konstrukcyjnych więźby dachowej, a niekiedy całego budynku. Oznacza to dodatkowe koszty, gdyż takie zmiany musi wprowadzić projektant.

Kupujemy dachówki

Rodzaj pokrycia dachowego jest zapisany w projekcie. Mamy tam podany materiał, ale konkretny model wybieramy sami. Nie jest to łatwe; dachówek ceramicznych i betonowych na rynku jest dużo, trudno wyobrazić sobie, jak dany model będzie wyglądać na naszym dachu, a kolory wydrukowane w katalogu mogą odbiegać od rzeczywistości. Dlatego rozmowa ze sprzedawcą jest nieodłącznym elementem zakupu dachówek. Najczęściej finalizuje ona całe przedsięwzięcie. W jej trakcie podejmujemy ostateczne decyzje dotyczące wyboru konkretnych materiałów i akcesoriów.

Dobrym pierwszym krokiem przed rozmową ze sprzedawcą jest zapoznanie się z obowiązującym w okolicy planem zagospodarowania przestrzennego. Może on wymusić wybór dachówek określonego typu lub w konkretnym kolorze.

Udając się na spotkanie ze sprzedawcą, obowiązkowo zabierzmy ze sobą projekt domu. Jest on niezbędny do wyliczenia liczby dachówek i akcesoriów potrzebnych na dach. Pomocne będzie też wcześniejsze zapisanie pytań, które pozwolą nam uzyskać cenne informacje.

Podczas podejmowania decyzji kluczowe znaczenie mają często kwestie finansowe. Wcześniejsze przygotowanie kalkulacji pomoże ocenić nam, na jakie rozwiązania możemy sobie pozwolić w ramach naszego budżetu. Dokładne wyliczenie potrzebnych materiałów – zależnie od wielkości połaci dachu i jego kształtu – uwzględni wszystkie niezbędne elementy montażowe, takie jak taśmy, wiatrownice, wkręty, klamry, uchwyty itp. Jeżeli planujemy na przykład umieszczenie paneli fotowoltaicznych, niezbędny okaże się system do ich montażu.

Podczas rozmowy powinniśmy na pewno poruszyć kwestię gwarancji. Zwróćmy uwagę nie tylko na czas, na jaki jest udzielana, ale także jej zakres – na przykład czy obejmuje mrozoodporność  i nieprzesiąkliwość. Sprzedawcę należy zapytać również o to, czy producent wymaga przeglądów dachu oraz jak długo nie będziemy ponosić kosztów naprawy gwarancyjnej i wszystkiego co jest z tym związane. Niemniej istotne są stawiane przez niego wymogi związane z montażem konkretnego modelu dachówki – sposobem układania, dopuszczalnym kątem nachylenia połaci czy wymaganej wentylacji. Omawiając ze sprzedawcą wybrany produkt, poruszmy temat dodatkowych akcesoriów – systemu komunikacji dachowej czy zabezpieczeń przeciwśnieżnych, a także dostępności dachówek funkcyjnych (wentylacyjnych, antenowych) czy też kominków odpowietrzających.

Często duże znaczenie mają dla nas terminy. Warto więc wcześniej ustalić w hurtowni, ile będziemy musieli czekać na dostawę wybranych materiałów. Należy dokładnie omówić też pozostałe szczegóły dotyczące transportu. Istotnym zagadnieniem jest także możliwość zwrotu niewykorzystanych towarów.

Zakup materiałów w takiej firmie specjalizującej się w sprzedaży produktów na dach najwygodniej powierzyć firmie dekarskiej. Znając termin rozpoczęcia budowy dachu, zamówi ona wszystkie materiały odpowiednio wcześnie, ponieważ może się okazać, że na niektóre z nich trzeba długo czekać. Dodatkową zaletą jest to, że w takich firmach dachowych dekarze otrzymują dość duże rabaty. Z pewnością będzie taniej niż kupowalibyśmy materiały na dach sami.

Decydując się na dachówki, każdy inwestor powinien liczyć się z dłuższym czasem oczekiwania na asortyment. W zależności od tego, jakiego rodzaju materiały zamawiamy na dach, wyprzedzenie może wynieść od kilku tygodni do kilku miesięcy.

Akcesoria dachowe

Do wykonania nawet najprostszych dachów dwuspadowych niezbędne są elementy uzupełniające (np. dachówki kształtowe, połówkowe, gąsiory) i akcesoria dachowe. Bezpośrednio wpływają one nie tylko na wygląd całego dachu, zapewniając mu estetyczne wykończenie, ale też szczelność i trwałość. Od akcesoriów zależy m.in. wentylacja wszystkich warstw dachu. Bez nich utrudnione byłoby też dojście do komina czy szczelność newralgicznych miejsc, na przykład grzbietów i kalenic, połączeń koszowych połaci czy przejścia komina przez dach. Rodzaj i rozmieszczenie akcesoriów powinny być uwzględnione już w projekcie. W obliczeniu liczby potrzebnych elementów pomaga hurtownia. Dobrze, aby poprawność wyliczeń zweryfikowała firma dekarska. Jest to ważne, ponieważ gdy kupimy zbyt dużo elementów, będzie trudno je odsprzedać, jeśli za mało - możemy mieć problem z dokupieniem brakujących materiałów.