Klimatyzacja – schładza i ogrzewa

Wiele badań wskazuje, jak duży wpływ na nasz komfort i zdrowie ma temperatura w pomieszczeniach, w których przebywamy. Przykładowo odpowiednio schłodzone powietrze w biurach zwiększa wydajność pracowników, w galeriach handlowych zachęca klientów do zakupów, zaś we własnym domu pozwala na odpoczynek i relaks po wyczerpującym dniu.

Ale na tym możliwości klimatyzacji się nie kończą. W okresie jesienno-wiosennym klimatyzacja zapewnia odpowiedni komfort cieplny w pomieszczeniach. Wielu producentów zapewnia także, że dzięki zamontowanemu w ich urządzeniach wyposażeniu, klimatyzatory mogą ogrzać wymaganą przestrzeń, nawet podczas mrozów.

Aby zapewnić sobie oszczędne działanie klimatyzacji, warto połączyć ją z fotowoltaiką. Nie tylko zyskamy praktycznie bezpłatny prąd do zasilania urządzeń klimatyzacyjnych, ale taka współpraca zapewnia również autokonsumpcję, czyli odbiór nadmiaru wygenerowanej latem energii, co jest istotne w nowym systemie rozliczeń prosumentów.

Jedno czy klika pomieszczeń

W domach jednorodzinnych zazwyczaj stosuje się klimatyzację typu split lub multisplit. Pierwszy z nich umożliwia schładzanie lub ogrzewanie wybranego pomieszczenia – zwykle jest to sypialnia lub pokój dzienny. Natomiast drugi pozwala zapewnić oczekiwany komfort w kilku pomieszczeniach jednocześnie. Oprócz tego na rynku dostępny jest jeszcze układ VRF, ale przeznaczony jest on do rezydencji i większych budynków.

• System split. W tym rozwiązaniu fachowcy montują tzw. jednostkę wewnętrzną w wybranym pokoju. Zostanie ona połączona z jednostką umieszczoną na zewnątrz domu za pomocą instalacji chłodniczej. W pierwszym urządzeniu znajduje wymiennik ciepła, parownik (umożliwia obniżenie temperatury we wnętrzu) oraz wentylator. Natomiast drugie – zawiera sprężarkę i skraplacz oddający ciepło do otoczenia.

• System multisplit. To polecana opcja, gdy na przykład w domu salon ma okna w rozmiarze XXL skierowane na południe, w sypialniach na poddaszu są zamontowane okna dachowe, przez które pokoje mogą się mocno nagrzewać, zaś kuchnia jest ważnym centrum dowodzenia, więc spędzamy w niej dużo czasu nie tylko gotując. W tych wszystkich pomieszczeniach, a także w gabinecie, w którym pracujemy zdalnie możemy umieścić odpowiednio dobraną jednostkę wewnętrzną, a całość będzie współpracowała z jedną jednostką zewnętrzną. Co ważne działaniem każdego tych urządzeń można sterować osobno – dotyczy to zarówno ustawienia odmiennej temperatury we wnętrzu, jaki i czasu wyłączenia poszczególnych modeli. Dzięki temu system multisplit zapewnia nam bardzo wygodną eksplantację.

Jakie jednostki wewnętrzne mamy do wyboru?

Na rynku dostępnych jest kilka typów tych urządzeń, biorąc pod uwagę ich miejsce montażu:

• ścienne – to najchętniej montowane modele w naszych domach. Wiesza się je na ścianie pod sufitem. Ich atuty to ciekawy design, a często także kolor, który może być dopasowany do wystroju wnętrza lub stanowi nietypowy akcent wyposażenia pod kątem barwy ;
• kanałowe – stosowane przez tych inwestorów, którzy nie chcą ingerencji w wystrój klimatyzowanego pomieszczenia. Ich jednym widocznym elementem we wnętrzu są estetyczne kratki (nawiewne i wywiewne). Kratki te stanowią zakończenie kanałów, którymi odbywa się napływ schłodzonego powietrza i pobór ciepłego;
• przypodłogowo-sufitowe – zgodnie z nazwą ustawia się je na podłodze lub zwiesza się pod sufitem; z wyglądu przypominają grzejniki elektryczne lub klimakonwektory;
• kasetonowe – umieszcza się je w suficie podwieszanym. Taki model przeznaczony jest przede wszystkim do pomieszczeń mających dość dużą powierzchnię bądź nietypowy kształt.

W czasie upałów nie należy ustawiać zbyt niskiej temperatury klimatyzacji w stosunku do temperatury powietrza zewnętrznego. Za bezpieczną uważa się różnicę 5-7 stopni mniej niż temperatura zewnętrzna.

Najważniejsze parametry 

Z pewnością istotnym wyznacznikiem dla wielu z nas jest cena konkretnego modelu. Warto jednak kupować markowe urządzenia (choć z pewnością są one droższe niż no-name), aby mieć pewność dostępu do serwisu i ewentualnych napraw, a także do części zamiennych. Ponadto rozważając montaż systemu split czy multisplit należy wziąć pod uwagę również następujące czynniki.

Moc chłodnicza/grzewcza. Można ją określić wstępnie na podstawie programów dobru umieszczonych na stronach niektórych producentów tych urządzeń.

Inna opcja to skorzystanie z uproszczonej metody, w której przyjmuje się, że zapotrzebowanie na chłód wynosi 40 W/m3 klimatyzowanego pomieszczenia. Zatem we wnętrzu o powierzchni 20 m2 i wysokości 2,8 m należy wziąć pod uwagę zakup jednostki o mocy około 2 kW (20 x 2,8 x 40 = 2240 W).

Jednak zawsze tę wartość skonsultować z fachowcem, który będzie zakładał u nas klimatyzację. Podczas wizji lokalnej przy określaniu mocy zostanie zweryfikowana nie tylko kubatura pomieszczeń, ale również ich usytuowanie względem stron świata. Istotna jest też liczba i powierzchnia okien oraz rodzaj założonych żaluzji lub rolet (najlepsze są zewnętrzne), a także grubość izolacji termicznej na ścianach i dachu. Na podstawie tych wszystkich danych firma wykonawcza przygotuje nam koncepcję systemu klimatyzacji split lub multisplit wraz kosztorysem.

Informacje na etykiecie energetycznej.

Znajdziemy na niej ważne dane dotyczące klasy efektywności energetycznej, parametrów SEER i SCOP oraz poziom głośności urządzenia.

• Klasa efektywności energetycznej - mówi nam z jak energooszczędnym modelem mamy do czynienia. Im wyższa klasa, tym lepiej, bo daje nam to pewność, że sprzęt nie będzie stanowić dużego obciążenia dla budżetu.
• Parametry SEER i SCOP - to jeszcze bardziej precyzyjne wskaźniki wydajności urządzenia pozwalające porównać je w danych klasach energetycznych. Im liczbowo te parametry są wyższe tym, klimatyzator działa bardziej efektywnie.
• Poziom hałasu - fachowcy określają to jako poziom mocy akustycznej. Większość jednostek wewnętrznych na najniższym biegu (wykorzystuje się go zwykle nocą podczas snu) ma głośność poziomie 20-25 dB (wartość porównywalna do szeptu). Z kolei poziom hałasu emitowany przez jednostkę zewnętrzną nie może przekraczać 55 dB w ciągu dnia oraz 45 dB w nocy.

Co oznaczają skróty SEER i SCOP umieszczone na etykiecie energetycznej klimatyzatora?

To współczynniki opisujące, jak bardzo efektywne jest urządzenie klimatyzacyjne. SEER w wolnym tłumaczeniu oznacza sezonowy współczynnik efektywności chłodniczej klimatyzatora. Z kolei SCOR jest tym samym, ale dotyczy efektywności grzewczej. A mówiąc prościej – współczynniki te obrazują nam, ile dokładnie chłodu lub ciepła otrzymamy, dostarczając do klimatyzatora moc w ilości 1 kW. Aby móc to dokładnie zrozumieć wyobraźmy sobie, że klasyczny grzejnik elektryczny, aby wytworzyć 1 kW ciepła zużyje na tą pracę 1 kW prądu, dlatego SCOP dla grzejnika elektrycznego wyniesie 1. Natomiast większość klimatyzatorów uzyskuje SCOP nawet 5, a to oznacza, że z 1 kW energii elektrycznej urządzenia wytworzy 5 kW energii cieplnej.

Podobnie ma się sytuacja z SEER z tym, że tutaj mówimy o energii chłodu, a współczynniki SEER osiągają wyższe wartości , gdyż zwykle oscylują w granicach od 5 do 9.

Dla użytkownika, dla którego koszty eksploatacyjne są najważniejsze, to właśnie te dwa parametry są najbardziej istotne. Jednak urządzenia mogące pochwalić się najwyższymi wartościami SEER i SCOP są zazwyczaj najdroższe. Dlatego często bierze się pod uwagę stosunek jakości do ceny , aby wybrać urządzenie o jak najlepszych parametrach, ale przy jak najniższej cenie.

Dodatkowe funkcje 

• Oczyszczanie powietrza. Wykorzystując w naszym domu klimatyzację możemy nie tylko zapewnić pożądaną temperaturę we wnętrzach, ale także osuszyć i oczyścić powietrze. Przykładowo filtry z węglem aktywnym usuwa nieprzyjemne zapachy (w tym dym z papierosów), chroni przed kurzem i pyłkami. Natomiast filtr z jonami srebra ma silne właściwości bakteriobójcze, więc może zlikwidować nawet 99,9% bakterii i grzybów. Niektóre modele mogą także sterylizować powietrze, dzięki zamontowaniu w nich lampy UV
• Sposób rozprowadzenia powietrza. W dostępnych obecnie na rynku urządzeniach dystrybucję powietrza kontrolują zaawansowane rozwiązania w połączeniu z elektroniką. Przykładowo wiele modeli wyposażonych jest w dwudzielne kierownice powietrza – poziome i pionowe. Dzięki temu powietrze może być dostarczane jednocześnie w dwie różne strefy pomieszczenia. Poza tym klimatyzator może wykrywać położenie oraz liczbę osób we wnętrzu. To od ustawień zależy czy struga powietrza ma „podążać” za użytkownikiem, czy ma go „unikać”.
• Sterowanie pracą dopasowane do naszych oczekiwań. W najtańszej i najprostszej opcji system klimatyzacji steruje się pilotem bezprzewodowym lub sterownikiem umieszczonym na ścianie w pokoju. Jednak coraz więcej użytkowników oczekuje możliwości zdalnego sterowania instalacją za pomocą komputera, tabletu lub smartfona. I nie jest to trudne w realizacji, pod warunkiem, że zamontowane jednostki wewnętrzne mają wbudowany fabrycznie odbiornik wi-fi. Dzięki temu po pobraniu odpowiedniej aplikacji możemy będąc poza domem zmienić ustawioną temperaturę czy otrzymywać komunikaty o awariach. Niektórzy producenci oferują również urządzenia z zawansowanymi rozwiązanymi, więc są one kompatybilne z systemami smart home.

Nowoczesne klimatyzatory pracują tak, że chłodne powietrze jest równomiernie rozprowadzane w pomieszczeniu, więc nie powstają przeciągi. Nie ma zatem obawy, że instalacja ta będzie szkodzić naszemu zdrowiu.

Jak często serwisować?

Zgodnie z zalecaniami producentów, które podane są przez nich w instrukcji montażu i obsługi klimatyzatory należy serwisować raz lub dwa razy do roku.

Częstotliwość kontroli zależy m.in. od tego czy urządzanie tylko schładza (pracuje tylko sezonowo) czy również schładza i ogrzewa (czy działa cały rok).

Podczas przeglądu sprawdza się m.in. szczelność układu, poprawność połączeń elektrycznych, stan podzespołów (zwłaszcza sprężarki). Poza tym urządzenie powinno zostać wyczyszczone i umyte. Używa się w tym celu odpowiednich roztworów, które mają właściwości grzybo- i bakteriobójcze.

Regularnie wykonywanie przeglądy należy traktować jako profilaktykę podczas użytkowania systemu split lub mutlisplit. W przeciwnym razie możemy po pewnym czasie zauważyć mniejszą wydajność schładzania lub ogrzewania pomieszczeń, głośniejszą pracę urządzeń, czy zwiększony pobór prądu.

Nie warto zatem na kosztach regularnego serwisu, bo będzie to najczęściej oszczędność pozorna.