Rzeźba Edyty Barańskiej w Sądzie Najwyższym w Warszawie - symbol europejskiej tożsamości

W 2024 roku, z okazji dwudziestej rocznicy wstąpienia Polski do Unii Europejskiej oraz obchodów jubileuszu flagi UE, w Sądzie Najwyższym postanowiono uczcić to wydarzenie poprzez instalację unikalnej rzeźby wykonanej z tego szlachetnego materiału.

- Otrzymałam zaproszenie do udziału w konkursie organizowanym przez Sąd Najwyższy. Byłam jedną z pięciu artystów specjalizujących się w pracy ze szkłem, którzy zostali poproszeni o przedstawienie swojej koncepcji. Moja radość była ogromna, gdy dowiedziałam się, że to właśnie mój projekt został wybrany - wspomina Edyta Barańska.

Pomimo entuzjazmu zadanie okazało się wyjątkowo wymagające. Artystka musiała zmierzyć się z wyzwaniem przedstawienia lekkości i ruchu flagi przy użyciu materiału znanego ze swej twardości i nieprzewidywalności. Inspiracji poszukiwała w dynamice ruchu - fotografowała falujące na wietrze tkaniny, analizowała ich ułożenie i szkicowała formy. Jej celem było uchwycenie ulotnej chwili, w której flaga unosi się, lecz pozostaje w ruchu, nie zamiera w bezruchu.

- Chciałam nadać szklanej bryle wrażenie zwiewności. Dlatego eksperymentowałam z teksturą i kształtem, by oddać dynamikę falującej tkaniny. Dodatkowo, musiałam zachować określoną wagę instalacji, co wymagało starannego doboru materiałów i technik - wyjaśnia artystka.

Jednak znaczenie rzeźby wykracza daleko poza sam motyw flagi. Jej umiejscowienie w Sądzie Najwyższym - instytucji, w której zapadają kluczowe decyzje dotyczące ludzkich losów - narzuciło głębszy kontekst. W tym duchu Barańska wprowadziła do kompozycji ukrytą sylwetkę kobiety, wyłaniającą się z pustej przestrzeni rzeźby. Jest to symbol sprawiedliwości, mądrości oraz troski, harmonijnie wpisany w strukturę instalacji.

- Miejsce ekspozycji skłoniło mnie do refleksji nad znaczeniem sprawiedliwości oraz kobiecego pierwiastka w tej przestrzeni. Szklana flaga, osadzona na tle monumentalnego budynku Sądu Najwyższego, staje się nie tylko symbolem, ale również formą artystycznej gry ze światłem. W ciągu dnia rzeźba odbija promienie słoneczne, wtapia się w otoczenie, a po zmroku nabiera niemal eterycznego charakteru - opisuje autorka.

Realizacja projektu wiązała się z wieloma wyzwaniami. Wymagała precyzyjnego transportu, skomplikowanego montażu oraz współpracy ze specjalistami. Szkło to materiał kapryśny - kruchy i nieprzewidywalny, dlatego każdy etap wymagał niezwykłej ostrożności. Barańska, posiadając lata doświadczenia oraz zaufany zespół, mogła liczyć na perfekcyjne wykonanie wszystkich prac.

- Najbardziej obawiałam się momentu transportu i montażu, ponieważ rzeźba składa się z wielkich tafli szkła. Jednak dzięki współpracy z niezawodnym zespołem cały proces przebiegł sprawnie, a montaż udało się zakończyć w jeden dzień - wspomina z ulgą artystka.

Efekt robi ogromne wrażenie. Instalacja, eksponowana w holu głównym Sądu Najwyższego, stanowi nie tylko artystyczne upamiętnienie 20-lecia Polski w Unii Europejskiej, ale także wyraz europejskich wartości wpisanych w przestrzeń publiczną. Dzięki tej niezwykłej kompozycji najnowsza historia naszego kraju zyskała namacalny kształt, będący manifestem wspólnych idei, które kształtują naszą europejską tożsamość.