Bitumiczne pokrycie dachu

Bitumiczne pokrycia dachowe wciąż ewoluują. Producenci starają się uczynić je jeszcze lepszymi i jeszcze tańszymi, bo konkurencja jest ogromna: dachówki ceramiczne i cementowe, pokrycia z blachy, łupka, trzciny. Papy, gonty i płyty bitumiczne wyróżniają się nie tylko niską ceną, ale też łatwością układania i konserwacji, bardzo małą masą oraz wszechstronnością zastosowań. Firmy zapewniają, że trwałość nowoczesnych pokryć bitumicznych sięga 40-50 lat i przez ten czas wcale nie trzeba ich naprawiać. Ich słabszym punktem jest jeszcze wygląd, ale i on wciąż się zmienia na korzyść.

Papy

Jako wierzchnie pokrycie stosuje się je głównie na dachach płaskich - o nachyleniu nie większym niż 5%. Mają budowę warstwową, a każda z warstw pełni inną funkcję:

- zbrojąca - zwana osnową lub rdzeniem, tworzy szkielet papy;

- izolacyjne - najczęściej dwie, wykonywane z bitumu, czyli czarnej masy asfaltowej - zapewniają papie wodoszczelność;

- wykończeniowa wierzchnia - z posypki mineralnej lub talku - zwiększa odporność papy na promienie UV i uszkodzenia mechaniczne, chroni ją przed sklejaniem się, a także nadaje pokryciu barwę, na przykład ceglastą lub zieloną;

- podkładowa - zwykle z folii polietylenowej - chroni przed sklejaniem się zwojów papy w rolce (folię najczęściej odrywa się przed ułożeniem papy).

Pokrycie jednowarstwowe. Takie pokrycie można wykonać z dobrej jakości papy wierzchniego krycia ułożonej bezpośrednio na zagruntowanym podłożu. Informację o tym, czy nadaje się ona do tego celu, znajdziemy na etykiecie. Montaż jednowarstwowego pokrycia na dachu płaskim musi być przeprowadzony wyjątkowo starannie, bo jego jednowarstwowość oznacza większe ryzyko rozszczelnienia.

Pokrycie kilkuwarstwowe. Jest bezpieczniejszym rozwiązaniem - pod papą wierzchniego krycia układa się papę podkładową (zwykle o nieco gorszych parametrach).

Zdaniem dekarzy najlepszym pokryciem na dachy płaskie jest dobra papa wierzchniego krycia ułożona na podkładzie z papy perforowanej. Taki zestaw zapewnia bowiem swobodną cyrkulację powietrza i odprowadzanie pary wodnej zbierającej się pod pokryciem.

Podkład. Papę można też stosować jako podkład pod inne pokrycia na dachach stromych, na przykład pod gonty bitumiczne. Może ona też zastąpić folię wstępnego krycia, którą zwykle umieszcza się pod pokryciem z dachówek, płytek dachowych lub blachodachówek.

Uwaga! Na dachach skośnych papę trzeba układać na sztywnym poszyciu z desek, sklejki bądź płyt drewnopochodnych.

Dobre zbrojenie

Elastyczność oraz wytrzymałość papy na rozciąganie i zerwanie zależy od jakości osnowy: im większa jest jej gramatura, tym papa jest wytrzymalsza na uszkodzenia. Mocne osnowy mają gramaturę w granicach 200-250 g/m2; najczęściej wykonuje się je z następujących materiałów:

- włókno szklane - papy z taką osnową mają dużą wytrzymałość i stabilność wymiarową, ale małą elastyczność; bardziej nadają się na podkład niż do wierzchniego krycia;

- włókno poliestrowe - tkaniny lub włókniny (nietkane). Charakteryzują się one bardzo dobrą elastycznością, dlatego papy z taką osnową nadają się do wierzchniego krycia, polecane są też do wykonywania detali pokrycia, na przykład pasów izolacji z papy przy dylatacjach lub obróbkach;

- włókno poliestrowe łączone z siatką z włókna szklanego - zbrojone w ten sposób papy są zarazem mocne i elastyczne, mają też bardzo dobrą stabilność wymiarową. Mogą być stosowane do wierzchniego krycia.

Bitum unowocześniony

Jeszcze w latach 90. sprzedawano papy z osnową z tektury powlekanej zwykłą masą bitumiczną, ale takie papy nie spełniają już warunków obecnie obowiązujących norm. W nowoczesnych papach bitum jest modyfikowany różnymi metodami - dla nadania im pożądanych właściwości:

- oksydowanie, czyli nadmuchanie masy bitumicznej gorącym powietrzem powoduje, że papa zyskuje większą odporność na niską i wysoką temperaturę i w zakresie od 0 do +70°C zachowuje wszystkie swoje właściwości. Tak modyfikowane papy nadają się do pokryć kilkuwarstwowych;

- wzbogacenie bitumu ponad 10-procentowym dodatkiem plastomeru APP. W miarę dobra papa zawiera przynajmniej 20% APP w bitumie, a najlepsze (i najdroższe) mają go nawet 40%. Papy modyfikowane w ten sposób zachowują wszystkie swoje właściwości w temperaturze od -15 do +150°C i odznaczają się wysoką odpornością na promienie UV.

Uwaga! Nie wolno ich stosować łącznie z papami modyfikowanymi innymi metodami;

- wzbogacenie bitumu elastomerem SBS w ilości nie mniejszej niż 10%; już 12-procentowy dodatek gwarantuje papie niezłą jakość. Dzięki SBS papy zachowują swoje właściwości w temperaturze od -20°C do +120°C.

Jak układać papę

Większość producentów oferuje obecnie papy termozgrzewalne. Aby je przykleić, trzeba rozgrzać spodnią warstwę bitumu specjalną nagrzewnicą. Papy można też mocować do powierzchni dachu mechanicznie - na wkręty z kołkami lub gwoździe-papiaki, przy czym kolejne jej pasy łączy się na zakład i zgrzewa lub skleja lepikiem, tworząc dodatkowe uszczelnienie mocowania mechanicznego. Rzadziej stosowanym sposobem montażu jest klejenie papy na lepik lub inne kleje bitumiczne - robi się tak głównie przy naprawach starych pokryć. Na rynku można też spotkać papy samoprzylepne, do których mocowania nie są potrzebne jakiekolwiek urządzenia, łączniki ani kleje.

Gonty bitumiczne

Gonty, zwane też dachówkami bitumicznymi, są udoskonaloną formą pokrycia z papy. Ich warstwowa budowa jest niemal identyczna jak papy, ale na dachu prezentują się znacznie lepiej dzięki atrakcyjnym kształtom. Produkuje się je w postaci prostokątnych pasów grubości do 5 mm i długości około 1 m - z ozdobnymi nacięciami o rozmaitych wzorach. Dzięki tym nacięciom oraz wykończeniu powierzchni posypką mineralną w różnych kolorach i odcieniach po ułożeniu na dachu przypominają wyglądem gonty drewniane, dachówkę karpiówkę lub łupek naturalny. Są też gonty bitumiczne wykończone cienką blachą miedzianą.

Zastosowanie. Pokrycie z gontów jest bardzo lekkie - może ważyć tylko 8 kg/m2, a więc tylko nieznacznie obciąża więźbę dachową. Można je z powodzeniem stosować nie tylko do wykańczania nowych dachów, ale i do renowacji starych. Trzeba jednak pamiętać, że około 15 kg będzie ważył 1 m2 sztywnego poszycia - niezbędnego pod taki materiał. Gontami bitumicznymi można kryć dachy o różnym kącie nachylenia połaci, nawet dochodzącym do 80°. Ponieważ są elastyczne, świetnie nadają się do wykańczania różnych nietypowych powierzchni, na przykład wieżyczek, lukarn typu wole oko i okapów o falistej linii.

Pokrycie z gontów bitumicznych nie wymaga prawie żadnej konserwacji. Jeśli ulegnie uszkodzeniu, zniszczony pas łatwo wymienić na nowy.

Istotne parametry

Gonty bitumiczne powinno się dobierać podobnie jak papy, a więc tu także liczy się grubość, odporność na zmiany temperatury, przebicie i rozciąganie. Ich rdzeń (osnowa) najczęściej jest wykonany z welonu szklanego, a bitum stosowany do gontów jest modyfikowany takimi sposobami jak w papach.

Jak układać gonty

Gonty bitumiczne przybija się lub mocuje zszywkami do ułożonego na krokwiach sztywnego poszycia z impregnowanych desek łączonych na pióro i wpust lub drewnopochodnych płyt wodoodpornych.

Niektórzy producenci zalecają, by pod gontami układać też papę podkładową, ale zwykle nie jest to konieczne. Gonty tworzą wystarczająco szczelne pokrycie - dzięki temu, że na ich wierzchniej lub spodniej stronie znajduje się klej bitumiczny, który pod wpływem wysokiej temperatury (zamiast nagrzewnic wystarczą tu promienie słoneczne) uszczelnia połączenia między poszczególnymi pasami. Proces ten nazywa się samowulkanizacją i trwa kilka do kilkunastu dni.

Do pokrycia dachu gontami nie potrzeba wielu dodatkowych akcesoriów. Kalenice, krawędzie, kosze dachowe można wykończyć odpowiednio przyciętymi gontami lub tańszą od nich papą. Można też kupić gotowe elementy kalenicowe, a także stopery śnieżne, płotki przeciwśniegowe lub wywietrzniki: akcesoria te są niedrogie i łatwo się je montuje.

Faliste płyty bitumiczne

Rozglądając się za niedrogim pokryciem, warto wziąć pod uwagę faliste płyty bitumiczne - produkowane z włókniny nasączonej bitumem i malowane farbą na różne kolory. Swym kształtem przypominają blachę falistą, choć ustępują jej pod względem estetycznym. Przewyższają ją za to izolacyjnością akustyczną, a przez to, że są sztywne i lekkie, łatwiej się je przycina i montuje.

Płyty bitumiczne mają grubość około 3 mm. Są oferowane w dużych arkuszach o wymiarach 1×2 m. Wraz z płytami powinno się nabyć zestaw akcesoriów dachowych. Nie potrzeba ich wiele - wystarczą gąsiory, elementy mocujące i wywietrzniki dachowe.

Zastosowanie. Płyty bitumiczne polecane są do dachów o nachyleniu powyżej 11°. Na krzywiznach połaci układa się je trudniej niż gonty i papy, ale można nimi kryć powierzchnie łukowe, których promień mieści się w przedziale od 5 do 9 m. Są polecane zwłaszcza do renowacji starych pokryć blaszanych, z płyt azbestowo-cementowych lub bitumicznych. Ponieważ mało ważą (około 3 kg/m2), nie trzeba wtedy usuwać starego materiału pokryciowego ani jego konstrukcji nośnej (łat, kontrłat, sztywnego poszycia) - nowe płyty mocuje się do starych za pośrednictwem rusztu drewnianego.

Innym zastosowaniem płyt bitumicznych jest użycie ich jako podkładu pod dachówki ceramiczne i betonowe.

Jak układać płyty

Bitumiczne płyty faliste najczęściej mocuje się nie tak jak gonty - do sztywnego poszycia, tylko przybija do rusztu drewnianego: z kontrłat zamocowanych równolegle do krokwi oraz łat zamocowanych prostopadle do kontrłat. Rozstaw między łatami powinien wynosić od 45 do 80 cm, zależnie od spadku dachu. Montaż płyt nie wymaga użycia specjalistycznych narzędzi i jest tak prosty, że z powodzeniem można go wykonać samodzielnie. Wszelkie niezbędne akcesoria - łączniki, listwy, uszczelki czy wywietrzniki - można kupić w zestawie z płytami.

Papy na dachu - zanim kupisz...

...sprawdź parametry, które przesądzają o trwałości pokrycia z papy:

- odporność na skrajne temperatury - najniższą, w jakiej papa zachowuje elastyczność, oraz najwyższą, w jakiej zachowuje jeszcze stabilność wymiarów. Zakres od -10 do +120°C świadczy o tym, że papa jest dobrej jakości i ani podczas upału, ani podczas mrozów nie ulegnie uszkodzeniu;

- odporność na przebicie - o tym, jak papa wytrzymuje próby przebicia, informuje oznaczenie PS. Dobre papy mają oznaczenie PS3, najlepsze - PS4. Warto też kupować papy grube, co najmniej 4,5-milimetrowe - im grubsza papa, tym jest bardziej odporna na uszkodzenia i ewentualne przecieki, a ponadto tym łatwiej ją układać.

Zapisz się na NEWSLETTER. Co tydzień najnowsze wiadomości o budowie, remoncie i wykańczaniu wnętrz w Twojej poczcie e-mail: Zobacz przykład

>